خشم ریاض از توسعه مناسبات آنکارا - دوحه

العالم - ترکیه

در چارچوب این نشست وزرای امور خارجه دو کشور تفاهم نامه آموزش و همکاری در بخش جنگ الکترونیک و تفاهم نامه مبادله کارکنان نیروهای مسلح را امضا کردند.

رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه در این نشست، ترکیه و قطر را 'دوست دوران سخت' خواند و گفت: در چنین دوره ای که چهل و پنجمین سالگرد تاسیس روابط دیپلماتیک خود را جشن می گیریم، به سطح روابط همکاری خود افتخار می کنیم.

وی بیان کرد: مردم ترکیه برای رفع محاصره و تحریم علیه برادران قطری خود بسیار تلاش کردند و قطر نیز در جریان کودتای 15 جولای 2016 یکی از کشورهایی بود که از ترکیه بسیار حمایت کرد.

ترکیه و قطر در سال 2015 اجرای موافقت نامه همکاری مشترک در زمینه های آموزش نظامی دو کشور را که در سال 2001 به امضای مقامات عالی دو کشور رسیده بود، آغاز کردند و بر این اساس موافقتنامه استقرار پایگاه نظامیان ترکیه در قطر در سال 2016 قابلیت اجرایی پیدا کرد.

با این حال روابط نظامی ترکیه و قطر پس از بحران خلیج فارس و قطع رابطه عربستان، امارات، بحرین و مصر با دوحه، وارد مرحله جدیدی شد به طوری که ترکیه پس از تحریم قطر نخستین پایگاه نظامی خارجی خود را در شهر دوحه پایتخت این کشور تاسیس کرد.

دو کشور در سال 2015 برای ایجاد پایگاه نظامی ترکیه در قطر به توافق رسیدند و ترکیه پس از ایجاد این پایگاه نیروی نظامی به قطر اعزام کرد و در حال حاضر نزدیک به 6 هزار نیروی مسلح در این پایگاه دارد.

کشورهای عربستان، امارات، بحرین و مصر از 5 ژوئن 2017 ( 15 خرداد 96) با متهم کردن دوحه به حمایت از تروریسم کلیه روابط خود با این کشور را قطع کردند و مرزهای زمینی، دریایی و هوایی با قطر را هم بستند ولی ترکیه با اعلام حمایت سیاسی و پشتیبانی استقرار نیروی نظامی، روابط خود را با قطر توسعه داد.

کشورهای تحریم کننده 13 شرط از جمله بسته شدن پایگاه نظامی ترکیه در قطر، توقف همکاری نظامی آنکارا با دوحه را برای از سرگیری روابط با قطر تعیین کردند ولی این شروط از سوی مقامات قطری بدون پاسخ ماند و در واقع رد شد.

اردوغان رئیس جمهوری ترکیه نیز یک سال پیش درخواست کشورهای محاصره کننده قطر مبنی بر لزوم بسته شدن فوری پایگاه ترکیه و توقف هر گونه همکاری نظامی میان آنکارا و دوحه را 'درخواستی زشت و ناصحیح' و آن را به مثابه دخالت در روابط دو جانبه میان قطر و ترکیه خواند.

'خالد العطیه' معاون نخست وزیر و وزیر دفاع قطر حدود یک ماه پیش از ترکیه دیدار کرد و در پی آن سازمان صنایع دفاعی ترکیه موسوم به 'آسلسان' در بیانیه ای اعلام کرد که در چارچوب توسعه همکاری نظامی دو جانبه با قطر، شرکت صنایع دفاعی مشترک با دوحه تاسیس شده است.

رسانه های ترکیه هدف از این همکاری ها را تولید سامانه های فرماندهی و کنترل، دوربین های حرارتی و دید در شب، سامانه های رمزگذاری و کنترل از راه دور اعلام کردند.

دو کشور همچنین در اوایل تابستان سال گذشته با مشارکت نظامیان ترک مستقر در قطر تمرین های مشترک نظامی برگزار و در این مدت نظامیان قطری نیز در چندین رزمایش داخلی و بین المللی در خاک ترکیه مشارکت کردند.

دو طرف همچنین در تابستان سال جاری در خصوص فروش پهپادهای تولید ترکیه به توافق رسیدند ولی هنوز در خصوص زمان و تعداد واگذاری این پهپادها خبری اعلام نشده است.

رئیس جمهوری ترکیه و شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر روز گذشته پیش از برگزاری چهارمین نشست عالی کمیته راهبردی ترکیه - قطر در شهر استانبول در خصوص روابط دو جانبه، تحولات منطقه و تحریم قطر با یکدیگر دیدار و مذاکره کردند.

رسانه ها جزئیات بیشتری از این دیدار منتشر نکردند.

حدود سه ماه پیش نیز ترکیه و قطر چندین موافقتنامه اقتصادی با هدف فراهم کردن زمینه تجارت و مبادلات پولی آزاد میان دو کشور، تامین ارزان گاز، نفت و فرآورده های نفتی و کاهش هزینه های تولید این فرآورده ها امضا کردند.

ترکیه در نیمه نخست سال جاری میلادی 611 میلیون دلار کالا به قطر صادر کرد و واردات ترکیه از قطر نیز در این مدت به 195 میلیون دلار رسید.

قطر که متحد اصلی آنکارا در میان کشورهای عربی محسوب می شود، عمیق ترین روابط سیاسی، اقتصادی و نظامی را با ترکیه دارد به طوری که شرکت های پیمانکاری ترکیه اجرای 137 طرح به ارزش 14 میلیارد و 800میلیون دلار را در قطر بر عهده گرفته اند.

حدود سه ماه پیش نیز در اوج بحران ارزی ترکیه امیر قطر پیشنهاد داد که حاضر است برای تقویت پول ملی و اقتصاد ترکیه، 15 میلیارد دلار در ترکیه سرمایه گذاری کند.

1.5 سال پیش هم زمانی که برخی کشورهای عربی از جمله عربستان سعودی، با تحریم قطر، روابط خود را با دوحه قطع کردند، آنکارا فورا حمایت خود را از این کشور اعلام کرد و از آن زمان روابط دو طرف عمیق تر شد به طوری که در نهایت منجر به فعال شدن نخستین پایگاه نظامی خارجی ترکیه در خاک قطر شد.

روابط ترکیه و قطر آن قدر عمیق شده که حسادت آل سعود و مقامات امارات متحده عربی را برانگیخته است به طوری که به نسبت عمیق تر شدن روابط آنکارا ـ دوحه، بر تیرگی روابط ترکیه با عربستان و امارات متحده عربی افزوده شده است.

ایرنا