العالم ـ سوریه
روزنامه الشرق الاوسط روز یکشنبه به نقل از منابع دیپلماتیک غربی افزود که نشانه ها حاکی از آن است که توافق های آمریکا و ترکیه درباره منطقه امن در شمال شرق سوریه پیشرفت داشته و در روزهای آینده توافق نهایی میان واشنگتن و آنکارا از یک سو حاصل و نقش ناظران اروپایی برای نظارت بر منطقه امن و حمایت از کردها از سوی دیگر، مشخص خواهد شد.
براساس این گزارش پس از مذاکرات صورت گرفته میان واشنگتن و آنکارا توافق شده تا این منطقه تحت عنوان «منطقه امن برای حمایت از امنیت ملی ترکیه» و نه «منطقه حائل» میان ترکیه و کردها تشکیل شود. این منطقه در مکانی بدون پایگاه های نظامی آمریکا و همراه با خلع سلاح های سنگین از یگان های کرد و در عمق 30 تا 32کیلومتری (20 مایلی) تشکیل می شود.
طبق گزارش این روزنامه سه شنبه هفته آینده نشست های کمیته آمریکایی - ترکی در سطح مسئولان عالی رتبه دو طرف پیش از دیدار «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا و «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه در حاشیه کنفرانس وزرای ائتلاف بین المللی ضد داعش که یک روز پس از آن برگزار خواهد شد، تشکیل می شود تا نقشه راه جدید دو طرف درباره سوریه مشخص شود.
براساس این گزارش این نشست که نخستین نشست مسئولان بلند پایه آمریکا و ترکیه پس از اعلام تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در 14 دسامبر (23 آذر ) برای خارج کردن نیروهای خود از شمال سوریه و توافق وی با رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه برای ایجاد منطقه امن و توافق ترامپ با «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه برای حمایت از کردهای سوریه و تماس دوباره ترامپ در 23 دسامبر(2 دی ماه) با اردوغان و درخواست برای حمایت از کردهای سوریه است، بسیار برای مشخص شدن نقشه راه آینده در شمال سوریه دارای اهمیت است.
منابع دیپلماتیک غربی به الشرق الاوسط گزارش دادند که آمریکا قصد دارد همچنان در پایگاه «التنف» باقی بماند چرا که از این پایگاه برای فشار بر مسکو و دمشق و نیز مقابله با نفوذ ایران و قطع مسیر زمینی میان ایران و سوریه استفاده و امکانات نظامی برای حمایت از این پایگاه را تامین می کند.
آمریکا همچنین قصد دارد که نیروهای ویژه و اطلاعاتی کشورهای همپیمان در شرق فرات حضور داشته باشند و در حمایت از منطقه امن نقش آفرینی کنند در مقابل آمریکا نیز از آنها حمایت اطلاعاتی خواهد کرد و نیروهای خود را برای حمله سریع به تحرکات داعش و تهدیدات آن در عراق بکار خواهد گرفت بعلاوه به احتمال زیاد بر سر توافق ممنوعیت پرواز خواهد ماند.
آمریکا و گزینه منطقه امن برای ترکیه
ترکیه خواستار خروج نزدیک به 7 هزار نفر از نیروهای مدافع خلق از منطقه امن شده تا به جای آنها نیروهای «پیشمرگه» نیروها یا عناصر جدا شده از کردهای سوریه که در کردستان عراق و تحت حمایت «مسعود بارزانی» رهبر حزب دموکرات کردستان عراق بوده و نیز نیروهای عرب وابسته به «جریان الغد» به ریاست احمد جربا که اخیرا دیدارهایی از آنکارا و اربیل داشته، در این مناطق مستقر شوند.
آنکارا همچنین خواستار آزادی تحرک در منطقه امن و امکان تعقیب تروریست ها و نیز عدم حضور نیروهای ارتش سوریه در این مناطق بوده و نیز خواستار بازگشت آوراگان شمال سوریه است.
اختلاف ترکیه و آمریکا برای خارج کردن نیروهای کرد از منطقه امن بر سر این است که واشنگتن پیشنهاد کرده که تنها عناصر کرد غیر سوری و عناصر وابسته به حزب کردستان به ریاست «عبدالله اوجالان» از این مناطق خارج شوند.
طبق این گزارش متحدان آمریکا از جمله فرانسه- انگلیس درباره اجرایی شدن وعده های آمریکا به سه دلیل تردید دارند، نخست: دشورای اعتماد به ثبات در تصمیم گیرهای آمریکا در سایه دولت ترامپ ، دوم روسیه به لحاظ نظامی اجرایی شدن این طرح را با مانع مواجه می کند و سوم اینکه موافق نبودن کنگره آمریکا با ادامه حضور نیروهای این کشور در شرق سوریه پس از شکست داعش.
الشرق الاوسط افزود که برخی طرف ها ادامه حضور نیروهای ائتلاف در شرق فرات را حمایت از نیروهای آمریکایی در عراق توجیه می کنند و بسیاری نیز معتقدند که کشورهای اروپایی پیش از آمریکا از شرق فرات خارج خواهند شد.
تلاش روسیه برای احیای توافق آدانا میان سوریه و ترکیه
براساس این گزارش همزمان با تلاش های وزرای ائتلاف بین المللی به سرکردگی آمریکا که روز چهارشنبه آینده در واشنگتن برای توافق میان ترکیه و آمریکا نشست خواهند داشت و از سوی دیگر مذاکرات آمریکا با متحدان اروپایی خود، مسکو و دمشق نیز تحرکات خود ضد آن را آغاز کرده اند و دمشق نماینده ای را برای دیدار با بارزانی برای متوقف کردن موضوع اعزام نیروهای پیشمرگه به شرق فرات فرستاده است.
روسیه همچنین فشار رسانه ای علیه آنکارا در ادلب را آغاز کرده و این کشور را متهم به عدم اجرایی کردن توافق سوچی درباره مناطق کاهش تنش می کند این درحالی است که ارتش سوریه نیروهای خود را در شمال استان حماه در حالت آماده باش قرار داده است.
تشدید اقدامات روسیه به دلیل تردید آن به جدیت تصمیم آمریکا برای خروج از سوریه و ارایه فهرستی از امکانات و سلاح های سنگین و پایگاه های آمریکا در شرق سوریه و جدول زمانی برای خروج از این مناطق و خلع سلاح کردها و خالی کردن این پایگاه ها است.
پیشنهادی که مسکو در مذاکره با آنکارا روی میز قرار داده است احیای دوباره توافق امنیتی میان دمشق و آنکارا امضا شده در سال 1998 در مقابل طرح آمریکا -ترکیه برای ایجاد مناطق امن است.
به گزارش ایرنا، طبق توافق آدانا،ترکیه می تواند تا عمق 5 کیلومتری از خاک سوریه عناصر حزب کارگران کردستان (پ ک ک) را تعقیب قرار دهد اما این توافق به معنای به رسمیت شناختن دولت دمشق از سوی آنکارا نیست چرا که اجرایی شدن دوباره آن نیز به بسیاری از اقدامات نیاز دارد از جمله تشکیل کمیته مشترک و تعیین خطوط قرمز امنیتی میان دو کشور ونیز هماهنگی ها ، تماس های سیاسی مستقیم میان دو کشور ، بازگشایی سفارت ترکیه در دمشق و بالعکس ، حضور نیروهای ارتش سوریه در مرزهای مشترک میان دو کشور و به رسمیت شناختن مرزهای تعیین شده از مدیترانه تا عراق از سوی آنها است.
اما ترکیه در میان پیشنهادهای روسیه و آمریکا سعی دارد به بهترین گزینه دست یابد و به اعتقاد دیپلمات های غربی، اردوغان پیش از انتخابات داخلی ترامپ را که تهدید به نابودی اقتصاد ترکیه کرده بود را خشمگین نخواهد کرد بنابراین برخی از روستا های عرب نشین در شمال سوریه مانند تل أبیض را به روسیه می سپارد تا یک نسخه ای تعدیل شده از توافق آدانا اجرایی شود و نیروهای پلیس نظامی روسیه در این مناطق حضور یابند و بر اجرایی شدن توافق نظارت داشته باشند همانطور که درباره جولان میان دمشق و تل آویو برای کاهش درگیری ها میان دو طرف در این منطقه رخ داد.
همچنین با تفکیک نیروهای وابسته به حزب کارگران کردستان و نیروهای کرد دیگر در نقاط مرزی و نیز هماهنگی هایی میان نیروهای کرد در قامشلی و نیروهایی ارتش سوریه مقدمه سازی هایی موقتی برای فراهم کردن شرایط برای اجرایی کردن طرح های نظامی میان دمشق و آنکارا صورت خواهد گرفت.