العالم ـ ایران / سیاسی
پیرحسین کولیوند رئیس سازمان اورژانس کشور در گفتگوی تفصیلی با شبکه العالم، پیرامون .............. توضیحاتی ارائه داد.
در ذیل مشروح این گفتگو آمده است؛
العالم: جایگاه فعلی سازمان اورژانس کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
اورژانس کشور به لحاظ اقدامات توسعه ای که در آن ایجاد شده و فعالیت هایی که درحال اجرا دارد، یکی از اورژانس های خوب است. ناوگان زمینی ما به 2.5 برابر نسبت به قبل افزایش یافته، درزمینه ناوگان هوایی تا سه سال پیش فقط 7 بالگرد اورژانس هوایی داشتیم اما اکنون 42 فروند بالگرد هوایی داریم که کل کشور را پوشش می دهد و توانسته بالغ بر 24 هزار مصدوم را جابجا کند که 65 درصد اینها مستقیم به اتاق عمل رفته اند و توانسته جان بسیاری از شهروندان را نجات دهد.
سیستم اورژانس موتوری را راه اندازی کردیم که اکنون شهر تهران یکی از شهرهایی است که بیشترین اورژانس موتوری را در کل دنیا دارد و روزانه هزار مامویت انجام می دهد. زمان رسیدن ما را به مددجو به کمتر از 10 دقیقه رسانده درحالی که پیش از این متوسط زمان رسیدن به مددجو بالای 38 دقیقه در تهران بود اما اکنون به 12 تا 14 دقیقه رسیده و موتور آمبولانس ها کمتر از 10 دقیقه به مددجو می رسند و توانسته اند خدمات خیلی خوبی را ارائه کنند.
با تشکیل سازمان اورژانس کشور، لایه های مدیریتی تصمیم گیر از آن حذف و چابک سازی شد و اکنون سریع تصمیم گیری می کند به طوری که در طول تمام حوادث غیر مترقبه اورژانس اولین دستگاهی است که در صحنه حضور پیدا می کند.
دو تا سیستم خیلی خوب به اورژانس اضافه کرده ایم که شامل راه اندازی ستاد حمایت بیماران در اورژانس است که توانسته ایم از این طریق مصدومین و بیماران را هدف مند بین بیمارستان ها توزیع کنیم. ما از طریق این سامانه می دانیم که چه بیمارستانی چه تخت هایی خالی دارد و چه بخش هایی و چه متخصصانی در آنجا حضور دارند و تجهیزات ما آنجا چیست و آیا این تجهیزات اکنون فعال است یا خیر که بر اساس این اطلاعات و نیاز بیماران، آنها را بین بیمارستان ها توزیع می کنیم که بیشترین اثر بخشی و کیفیت خدمات را داشته باشد. این سامانه که تقریبا یک سال ونیم پیش راه اندازی شده توانسته خیلی خوب کمک کند که بیماران را مدیریت شده انتقال بدهیم و بسیاری از مردم از طریق استفاده از این سامانه نجات یافته اند.
سامانه دیگر ستاد هدایت عملیات است که این سامانه برای حوادث غیر مترقبه است. فرماندهی اصلی برای اقدامات امدادی درحوادث غیر مترقبه در این اتاق انجام می شود. از کل معاونت های وزارت بهداشت وسازمان ها آنجا حضور دارند و اگر لازم باشد شخص وزیر یا جانشین وی حضور پیدا می کند و فرماندهی از اینجا انجام می شود. در زلزله اخیر کرمانشاه با فعال بودن همین سامانه ما جزو دستگاه هایی بودیم که کمترین هدر رفت منابع را داشتیم و توانستیم هفت رکورد جهانی را ثبت کنیم. همین امسال هم علیرغم این که 25 اسفند عملیات خدمات سلامت نوروزی ما شروع شد، سامانه " ستاد هدایت عملیات " ما برای حوادث غیر مترقبه کاملا فعال بود، لذا حوادث جوی که در استان گلستان، مازندران، شیراز و حداقل در 20 استان کشور که درگیر هستیم با توجه به فعال بودن این سامانه و آمادگی که داشتیم منجر به کمترین تلفات و بیشترین خدمات شد.
العالم : در سیل هایی که در کشور رخ داد آیا با بیماری واگیری مواجه شدید؟
این سیل اگر هر جای دیگر دنیا بود تعداد کثیری بیماری واگیر ایجاد می شد که خوشبختانه تا الان ما حتی با یک مورد بیماری واگیر مواجه نیستیم که ناشی از عملکرد این سامانه و حضور فعال همه نیروهای اورژانس، بهداشت محیط، متخصصان مدیریت بیماری های واگیر، پرسنل درمان، سازمان انتقال خون و سازمان غذا و دارو است که در این سامانه حضور دارند و همانجا برنامه ریزی ها به طور دقیق انجام می شود و بر اساس نیاز منطقه پتانسیل های جاهای دیگر بررسی و کمک رسانی می شود به عنوان مثال اگر نیاز به بیمارستان سیار باشد انتقال داده می شود و یا نیاز به آمبولانس یا بالگرد باشد اقدام می شود. به عنوان مثال در گرگان ما به خیلی از روستاها دسترسی زمینی نداشتیم که یا باید با قایق و یا اورژانس هوایی اقدام می شد که ما از طریق اورژانس هوایی بیشترین خدمات را توانستیم آنجا ارایه بدهیم و اجازه ندهیم که هیچ مصدومی دردی را تحمل بکند بلکه بلافاصله به مرکز درمانی منتقل و مداوا کردیم.
اقدام دیگر اورژانس تشکیل تیم های واکنش سریع است که از پرسنل بسیار با تجریه و آمادگی کامل جسمی برخوردارند همچنین از نظر مهارتی هم حرفه ای هستند، این نیروها می توانند در این شرایط وارد شوند و کمک رسانی کنند. علاوه بر این اکنون حس ایثارگری و روحیه جهادی بین نیروهای اورژانس پیش از پیش کمک کرده به طوری که پرسنل حتی از استراحت خود برای کمک به مردم استفاده می کنند به جرات می توانم بگویم که در شرایط بحراین جوی، نیروها همگی درمحل کار حضور یافته اند و در آن چند روز بحرانی هیچکس به منزل خود نرفته و همین حضور فعال آنها باعث نجات خیلی از عزیزان شده است که بحث اورژانس یار یا داوطلب هایی که بتوانند به اورژانس کمک کنند هم در دستور کار ما هست.
العالم: آیا بین سازمان اورژانس و سایر کشورهای همسایه همکاری وجود دراد؟
ما آمادگی داریم با همه کشور هایی که علاقه مند باشند، همکاری کنیم مخصوصا با عراق، سوریه، لبنان، افغانستان و پاکستان؛ ما می توانیم کمک کنیم و تجارب خود را انتقال دهیم وبه آنها آموزش دهیم و اگر آنها هم تجارب مفیدی داشته باشند، ما از آن استفاده کنیم. مثلا بعد از زلزله کرمانشاه آلمانی ها از ما خواستند تجارب خدمت رسانی در زلزله را به آنها منتقل کنیم و ما هم از آنها خواستیم تجارب کاهش حوادث ترافیکی و ادغام شماره های امدادی را به ما کمک کنند و ما تفاهم نامه ایی را با آلمانی ها نوشتیم و هر کدام از کشورهای همسایه هم اگر ابراز تمایل کنند و خدمتی از ما بیاید بدون مضايقه انجام می دهیم.
العالم: آیا تاکنون همکاری هایی انجام شده؟
بله یک نمونه از این همکاری ها اربعین است که بزرگ ترین همکاری بین کشور ما و عراق است ؛ ما هر سال با هم یک توافق نامه می نویسیم و طبق آن با هم همکاری می کنیم و در آنجا به عنوان اورژانس کشور ایران کار نمی کنیم بلکه در قالب کار گروه مشترک کار می کنیم و ما در اربعین حسینی (ع) کمترین تلفات و کمترین بیماری های واگیر را داریم و این به دلیل یک همکاری جدی بین ما و کشور عراق است .
العالم: آیا تحریم ها و فشارهای آمریکا بر روی کار شما تاثیر گذاشته یا نه؟
تحریم های ظالمانه در هر جایی حتما تاثیرات خودش را دارد اگر ما در تحریم نبودیم می توانستیم بالگردهای دید در شب داشته باشیم که در سرپل ذهاب ما حدود 9 ساعت در تاریکی مطلق مصدومان خود را فقط از طریق زمینی منتقل کنیم؛ بالگرد دید در شب برای اورژانس یکی از واجبات است. البته ما بر خود تکیه داریم و سعی می کنیم با ظرفیت های خودمان استفاده کنیم علی رقم تحریم های ظالمانه توانستیم رکورد جهانی ثبت کنیم و 7350 مصدوم را کمتر از 20 ساعت اعزام کردیم.
العالم: در حال حاضر مدت زمان حضور اورژانس بر بالین بیمار در ایران چقدر است و چه میزان با استاندارد های ایده آل در دنیا فاصله دارد؟
مدت زمان رسیدن به مددجو بستگی به شرایط مکانی و زمانی دارد در شهرهای بزرگ مثل تهران تقریبا به 15 دقیقه و گاهی به 12 دقیقه رسیده است . 15 دقیقه زمانی است که ترافیک زیاد است و پیک درخواست ها است. در شهرهای کوچک تقریبا 7 تا 8 دقیقه است و در جاده های اصلی 14 تا 15 دقیقه و در جاده های روستایی 18 تا 20 دقیقه می رسیم البته با اورژانس هوایی توانستیم این زمان ها را هم کاهش دهیم . تقریبا با بیشتر جاها در دنیا این زمانها یکی است و زمان رسیدن ما به بالین مصدومان قانع کننده است و تلاش ما این است که این زمان را هم کمتر کنیم ؛ ما می توانیم در شهرهای بزرگ دیگر مثل شیراز،تبریز، اصفهان و مشهد با افزایش موتور آمبولانس ها این زمان ها را هم کاهش دهیم . موتور آمبولانس و اورژانس هوایی کمک بسیار بزرگی که ما می کند ، افزایش پایگاه ها و ناوگان زمینی و تولید نیروی انسانی ماهر هم کمک می کند . ما نیروی زمینی خوبی داریم که سرمایه های اصلی ما هستند و در کارشان متخصص هستند و به محض اینکه بالای سر مریض می رسند اطمینان کامل را به همراه مریض و مددجو می دهند.
سال گذشته نشریه سازمان بهداشت جهانی در خصوص حوادث ترافیکی قبلا ما را در گروه کشورهای هشتم دنیا مقایسه می کرد اما الان در گروه الف مقایسه می شویم ؛ قبلا مثلا می گفتند ما سی و چهار و نیم کشته به ازای هر صد هزار نفر داریم الان 20 کشته به ازای هر صد هزار نفر داریم که این ارتقای خوبی است که دلیل آن فعال بودن بخش اورژانس کشور و رسیدن سریع به مصدومین است.
العالم: آیا از یک کشور خارجی الگویی موفق در حوزه اورژانسی و مدیریتی پیاده کرده اید یا اینکه الگوی خودمان بوده و بومی است؟
ما مطالعات گسترده ای انجام دادیم که وضعیت اورژانس در کشورهای مختلف چگونه است اما بعضی از اقدامات ، ابتکار خودمان است مثلا بحث موتور آمبولانس از ابتکارات خودمان است طوری که شرکت BMW ایمیلی زد و درخواست کرد که به صورت مشترک با هم کار کنیم اما در بحث سامانه های اورژانس از تجارب کشورهای دیگر استفاده کردیم .اینکه بتوانیم از تجارب دیگر کشورها استفاده کنیم برایمان منعی ندارد و استقبال میکنیم و هر جایی که بهتر ازما کار کرده باشد سعی میکنیم خودمان را به آنها برسانیم .البته باید تاکید کنم آنها از خلاقیت های ما استقبال کرده اند و از آن استفاده میکنند .در قسمت 247 موفق شده ایم بسیاری را نجات دهیم (در بحث سکته قلبی) و این خدمت به بهترین شکل در حال انجام است.
العالم: اقدامات شما در سیل اخیر به چه صورت بوده است ؟
در مورد سیل با توجه به سامانه ای یو سی که داشتیم ، ستاد هدایت عملیاتمان آمادگی لازم را برای اینگونه حوادث داشت. در بحث سیل استان گلستان ، خدمت رسانی فوریت های پزشکی و سلامت یک دقیقه عقب نیافتاده است.در سیل گلستان تلفات آنچنانی و بیماری واگیر تا الان نداشتیم.سیل هایی در این حجم در کشورهای دیگر را بررسی کنید و ببینید چقدر بیماری واگیردار داشته اند و ما الان یک مورد هم نداریم به دلیل اینکه درست ، دقیق و به موقع جهادی کار را انجام داده ایم .نیروهای واکنش سریع مان حضور دارند و امکانات بسیار خوبی در آنجا قرار داده ایم. در حال حاضر در دیگر استان های درگیر سیل آمادگی لازم وجود دارد .در مکان هایی که اسکان اضطراری است و تجمع انبوده وجود دارد معمولا مراقبت های بهداشتی بیشتر میشود ، حضور فعال و گسترده نیروهای اورژانس باعث می شود این مخاطره کمتر شود و تمام تجهیزات وجود دارد. اگر در سیل شیراز کمپ ما در همان نزدیکی شاید تلفات بیشتر این تعداد میشد.حدود 127 نفر نجات پیدا کردند.حداقل دو پسر بچه احیا شد و اینها به دلیل آمادگی و حضور مان بود و همچنان برای خدمت رسانی آماده هستند.
العالم: در کدام استان ها با مشکلات بیشتری روبرو شدیم ؟
کولیوند: مشکلاتمان در حال حاضر همین استان گلستان است آن هم به لحاظ حجم زیاد آبی که وجود دارد، مشکل اصلی به خاطر دسترسی ها ست ؛ دسترسی زمینی هنوز به طور کامل برایمان مهیا نیست . سایر استان ها هم علیرغم اینکه سیل در حال تخریب است و یک سری محدودیت ها ایجاد کرده از نظر سلامت به مشکلی برنخورده ایم .در کرمانشاه ، خرم آباد و خوزستان آمادگی کامل داریم، هیچ دارو و تجهیزاتی کم نداریم .
العالم: آیا آمادگی کامل در برابر سیل احتمالی مجدد ، وجود دارد؟
ستاد مدیریت بحران کشور به صورت 24 ساعته فعال است .به صورت دقیقه ای تصمیمات درستی میگیرند . در بخش سلامت و اورژانس براساس مخاطرات محتملی که ممکن است پیش بیاید سناریوهای مختلفی را از قبل تعریف کردیم و حتی یکسری تمرین های دور میزی هم داشتیم و بر اساس این سناریو ها برنامه ریزی میکنیم و بر اساس آن ظرفیت و استعدادمان را افزایش میدهیم .
العالم: توصیه شما به مردم چیست؟
از مردم به دلیل کمک و عمل به توصیه ها سپاسگذاری میکنم. مردم از حضور در مکان های خطرناک و سیلابی خودداری کنند .افرادی که به بیماری های مزمن دچار هستند یا زنان باردار خودشان را به منطقه امن تر منتقل کنند . به توصیه ها و اخطار تخلیه به شدت توجه شود .این شعار ماست که همیشه با مردم هستیم .