العالم-آمریکا
پنجاه عضو کنگره آمریکا بامداد پنجشنبه (به وقت تهران) با امضای نامهای از دولت «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور کشورشان خواستند معافیتهای مربوط به همکاریهای صلحآمیز هستهای با ایران را لغو کند.
نمایندگان کنگره آمریکا در ابتدای این نامه از تعهد ترامپ برای مقابله با ایران تشکر کرده و مدعی شدهاند رویه دولت او در قبال ایران تغییرات زیادی با دولت قبلی آمریکا داشته است.
آنها مینویسند: «این نامه را نوشتهایم تا از شما بخواهیم در راستای تلاش برای ادامه کارزار موفقتان جهت اعمال فشار حداکثری علیه ایران آخرین رگههای باقیمانده توافق هستهای شکستخورده برجام را یکبار برای همیشه از بین ببرید.»
دولت آمریکا اردیبهشتماه سال جاری بخشی از معافیتهای مربوط به همکاریهای هستهای با ایران را لغو و برخی دیگر را تمدید کرده بود.
طبق اطلاعاتی که ۱۳ اردیبهشتماه روی وبسایتهای رسمی دولت آمریکا قرار گرفت، واشنگتن معافیتهای مربوط به همکاریهای صلحآمیز هستهای در مراکز اراک، بوشهر و فردو را تمدید کرد. دولت ترامپ علیرغم این، معافیتهای مربوط به انتقال مازاد آب سنگین ایران به عمان و مبادله اورانیوم غنیشده مازاد بر ۳۰۰ کیلوگرم با کیک زرد را باطل کرد.
برخی از نمایندگان کنگره آمریکا در هفتهها و ماههای گذشته از دولت ترامپ خواستهاند مابقی معافیتها را هم لغو کند. در دولت ترامپ، جدال بر سر لغو این تحریمها موجب ایجاد دو دستگیهایی شده است.
نمایندههای کنگره در نامه به ترامپ از او خواستهاند اقدامات اخیر ایران برای کاستن از تعهدات خود ذیل توافق هستهای را با ابطال معافیتهای یادشده پاسخ دهد.
آنها نوشتهاند: «از دولت شما میخواهیم اقدامات تنشزای هستهای ایران را با پایان دادن به معافیتهای هستهای آمریکا در زمینه "همکاریهای صلحامیز" پایان بدهید. این معافیتها به زیرساختهای غیرقانونی هستهای ایران مشروعیت بخشیده و پروژههای ایجادشده توسط برجام را حفظ میکنند. وزارت خارجه بایستی در راستای اظهارات دولت شما مبنی بر اتمام توافق هستهای فاجعهبار، صدور این معافیتها را متوقف کند.»
دولت ترامپ ۱۸ اردیبهشتماه سال گذشته به طور یکجانبه آمریکا را از برجام خارج و تحریمهای معلقشده به موجب این توافق را علیه ایران احیا کرد. این تحریمها از مردادماه و آبانماه سال گذشته اجرایی شدهاند.
واشنگتن بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» به اقداماتی تحریکآمیز مانند قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای اصطلاحاً تروریستی، اعزم یک ناوگروه، چند بمبافکن بی-۵۲ و چند جنگنده اف-۲۲ به منطقه رو آورده است.
جمهوری اسلامی ایران بعد از خروج آمریکا از برجام یک سال «صبر راهبردی» را در دستور کار قرار داد و به طرفهای توافق هستهای به ویژه کشورهای اروپایی که وعده جبران خروج آمریکا را میدادند مهلت داد به تعهدات خود ذیل توافق هستهای عمل کنند.
با گذشت یک سال و محقق نشدن وعدههای اروپا، شورای عالی امنیت ملی ایران در بیانیهای روز ۱۸ اردیبهشتماه به طرفهای توافق هشدار داد در صورتی که ظرف ۶۰ روز به تعهدات خود در زمینههای نفتی و بانکی عمل نکنند ایران طبق مفاد برجام، از تعهدات خود ذیل این توافق خواهد کاست.
طرفهای برجام در بند ۲۶ این توافق متعهد شدهاند «از بازگرداندن یا تحمیل مجدد تحریم هایی که اجرای آنها را وفق این برجام لغو کرده است» خودداری نمایند. در این بند همچنین آمده است: «ایالات متحده، با حسن نیت، نهایت تلاش خود را برای دوام این برجام و پیشگیری از ایجاد تداخل در تحقق بهرهمند شدن ایران از لغو تحریمهای مشخص شده در پیوست دو به عمل خواهد آورد.»
جمهوری اسلامی ایران تا کنون در دو گام از تعهدات خود کاسته و از روز یکشنبه (۱۶ تیرماه) یک ضربالاجل ۶۰ روزه دیگر برای محقق شدن تعهدات سایر طرفها صادر کرده است. تهران گفته در صورتی که تغییری در وضعیت ایجاد نشود از ۶۰ روز دیگر گام سوم را اجرایی خواهد کرد.
فارس