العالم - اروپا
«ماریا زاخاروا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه روز پنجشنبه در واکنش به اقدام آمریکا در اعمال تحریم علیه «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران، گفت تحریمهای آمریکا، اعتبار خود را از دست داده است.
زاخاروا که در مسکو در نشست خبری هفتگی صحبت میکرد، درباره سیاست اعمال تحریم توسط آمریکا و اقدام واشنگتن علیه ظریف، گفت: «فکر میکنم تنها ابزار دیپلماسی ایالات متحده، اعمال تحریم است... ایالات متحده آمریکا به سوی یک بنبست میرود... آنها خود را از به کارگیری مجموعه گسترده ابزارها و منابع دیپلماتیک که برای حل مسائل و مشکلات مختلف لازم است، محروم میکنند.»
سخنگوی دستگاه دیپلماسی روسیه افزود: «آنها فقط ابزار تحریم را انتخاب میکنند. این ابزار نتیجهبخش نخواهد بود. این ابزار، اثرگذاری ندارد و کاملا بیاعتبار شده است، هم خودش و هم کسانی که آن را اعمال میکنند. شاهد آن هستیم که یک دولت بزرگ و قدرتمند، به صورت یکجانبه دائما از تحریم استفاده میکند. این بدان معناست که آنها دیگر نهادها و مراجع را بیاستفاده میدانند. چرا دیپلماتهای ایالات متحده چنین رفتاری دارند؟ این سؤال بزرگی است که باید به آن پاسخ داده شود.»
دولت آمریکا شب گذشته در اقدامی خلاف عرف و قوانین بینالمللی، نام وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران را در فهرست افراد تحریمشده قرار داد. واشنگتن دلیل این اقدام را «سخنگویی» به نمایندگی از ایران در سرتاسر جهان اعلام کرده است.
این اقدام واشنگتن با انتقاد گسترده در داخل و خارج از آمریکا روبرو شده است. علاوه بر تعداد زیادی از نمایندگان کنگره آمریکا، اتحادیه اروپا هم امروز با صدور بیانیهای از این اقدام ابراز تأسف کرد.
با این وجود، ظریف شب گذشته با اشاره به اینکه هیچ اموالی خارج از ایران ندارد، تأکید کرد که این تحریمها روی او هیچ اثری ندارد.
انتقاد از «ائتلاف دریایی» آمریکا
وی در بخش دیگری از صحبتهایش، در مورد تلاش آمریکا برای ایجاد یک ائتلاف دریایی در منطقه خلیج فارس به بهانه مقابله با ایران، گفت: «با توجه به تشدید تنشها توسط ایالات متحده، ما از احتمال فزاینده درگیری در خلیج فارس نگران هستیم. تحولات کنونی، در حال نزدیک شدن به حریمی خطرناک است که میتواند به یک درگیری نظامی بزرگ منجر شود. ایالات متحده آمریکا تلاش میکند با توسل به توقیف یک نفتکش در تنگه هرمز، به تنشها دامن بزند و به بهانه دفاع از آزادی تردد، حضور نظامی خود در آن منطقه را گسترش دهد.»
سخنگوی وزارت خارجه روسیه، افزود: «آنها در عین حال تلاش میکنند دیگر کشورها را نیز در این اقدام تحریکآمیز درگیر کنند، حتی کشورهایی که در نواحی فاصلهای بسیار دور از این منطقه واقع شدهاند. آنها در تلاشند تا یک به اصطلاح ائتلاف دریایی ایجاد کنند... اختیارات این ائتلاف را هیچ قانونی مشخص نکرده و هیچ مبنای مشروعی برای آن وجود ندارد و صرفا بر اساس منافع یک گروه مشخص از دولتها عمل میکند.»
زاخاروا ادامه داد: «بنابراین، هدف از این به اصطلاح ائتلاف دریایی نه حفظ صلح، بلکه حفظ فشار بر ایران است... بگذارید یادآوری کنیم که پیش از خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام، کشتیرانی و تردد از تنگه هرمز، باثبات بود. اما در این مسیر، اتفاقی رخ داد. بگذارید یادآوری کنم که تا پیش از آنکه ایالات متحده عمدا تنشها را تشدید کرد، هیچ ضرورتی برای ایجاد هرگونه ائتلافی وجود نداشت. به نظر میرسد که ایالات متحده صرفا به دنبال یافتن بهانهای برای افزایش تنش، تداوم ادبیات خصمانه علیه ایران و رساندن مناقشه به سطحی فعال از درگیری است که محاسبات و منافع سیاسی در انتخابات آتی ایالات متحده را تأمین کند.»
وی با بیان اینکه واشنگتن با چنین اقداماتی که هدف آن جذب کردن رأی در انتخابات از طریق اثرگذاری بر افکار عمومی است، گفت آمریکا با این رفتار جان افراد را به خطر میاندازد و از نظر مسکو این رفتار غیرقابل قبول است. او افزود: «متحدان ایالات متحده در این به اصطلاح ائتلاف، باید به وضعیت کنونی بهتر فکر کنند و دریابند که دارند خود را درگیر بازی کس دیگری میکنند.»
او با اشاره به اینکه مسکو سالهاست از ایده «امنیت جمعی» در خلیج فارس حمایت میکند، گفت باید راهی پایداربرای حفظ ثبات در این منطقه یافت. به گفته سخنگوی وزارت خارجه روسیه، مسکو نسخه به روزشده این طرح را به سازمان ملل متحد ارائه کرده و امیدوار است که کشورهای منطقه نیز از آن حمایت کنند.
دولت آمریکا در هفتههای گذشته با اقداماتی نظیر اعمال ممنوعیت کامل بر خرید نفت از ایران، اعزام چند هزار نیروی نظامی و استقرار چند بمبافکن و ناو هواپیمابر در منطقه، به تنش در خلیج فارس دامن زده است. در هفتههای اخیر واشنگتن با اشاره به توقیف یک نفتکش متخلف انگلیس توسط ایران، در تلاش است تا ائتلافی دریایی با مشارکت کشورهای همپیمان خود ایجاد کند. این تلاش البته تاکنون نتیجه چندانی نداشته و برخی از مهمترین متحدان آمریکا از جمله آلمان، حضور در این ائتلاف را رد کردهاند.
زاخارووا در مورد خدمه روس نفتکش انگلیسی «استنا ایمپرو» که در این توقیف شده هم گفت مقامهای سفارت روسیه با این افراد دیدار داشتهاند و وضعیت سلامت و خوراک آنها خوب است و از این نظر مشکلی ندارند. وی گفت از ایران خواسته شده است که وضعیت این ملوانها روشن شود تا آنها بتوانند به روسیه بازگردند. به گفته سخنگوی وزارت خارجه روسیه، روشن شدن وضعیت این ملوانها، از جمله اولویتهای مسکو است.
دو هفته پیش ایران اعلام کرد یک نفتکش انگلیسی را که بدون رعایت مقررات ایمنی در حال گذر از تنگه هرمز بوده، توقیف کرده است. خدمه این نفتکش از ملیتهای مختلف از جمله روسیه هستند. شرکت مالک این نفتکش و کشورهایی که ملوانها اتباع آنها هستند، تاکنون در چند بیانیه تأکید کردهاند که خدمه نفتکش در وضعیت مناسبی به سر میبرند. توقیف این نفتکش، دو هفته پس از آن صورت گرفت که کماندوهای انگلیسی با حمله به یک کشتی حامل نفت ایران که از آبهای نزدیک «جبل طارق» در حال گذر بود، آن را به بهانه نقض تحریمهای اتحادیه اروپا علیه سوریه، توقیف کردند. کاپیان این کشتی، این هفته در مصاحبه با رسانهها گفت نیروهای انگلیسی با آنها رفتار خشونتآمیزی داشتهاند و خدمه را روی زانو نشانده و به روی آنها اسلحه کشیدهاند.
فارس