العالم - ترکیه
هرماه سال گذشته «جمال خاشقچی» روزنامهنگار سعودی مقیم آمریکا هنگام مراجعه به کنسولگری کشورش در استانبول ترکیه، ناپدید شد و شواهد و قرائن و مواضع رسمی دولت ترکیه حاکی از آن است که او در کنسولگری به دست تیم ترور سعودی کشته شده است.
در آستانه یک ساله شدن این حادثه، روزنامه ترکیهای «صاباح» محتوای یک فایل صوتی را منتشر کرده که متعلق به گفتوگوی تلفنی کنسولگری سعودی با ریاض هنگام وقوع حادثه قتل خاشقچی است.
روزنامه صاباح نوشت که این مکالمه آماده شدن کنسولگری سعودی برای قتل جمال خاشقچی در تاریخ دوم اکتبر ۲۰۱۸ را نشان میدهد؛ گفتوگویی که بین کنسولگری و مقامات در ریاض انجام شده است.
در این گزارش آمده که طبق گفتوگوی انجام شده، محمد العتیبی کنسول سعودی دستوراتی از دفتر سعود القحطانی مشاور سابق رسانهای محمد بن سلمان ولیعهد سعودی دریافت میکند.
صاباح نوشت، وقتی خاشقچی ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۸ به ساختمان کنسولگری رسید، شفیع المزینی کارمند کنسولگری در استانبول و مدیر ریاست اطلاعات عمومی کد فوری به ریاض ارسال کرد. در پی این اقدام، دو گفتوگوی جداگانه بین المزینی و سرتیم مذاکره در تیم اجرا به ریاست ماهر مطرب در ساعتهای ۱۴:۲۲ و ۱۴:۲۷ همان روز انجام شده است.
صاباح نوشت، یک روز قبل از رسیدن خاشقچی به کنسولگری یعنی روز ۲۷ سپتامبر، یگانهای اطلاعاتی فنی فضای داخلی کنسولگری را کاملا چک کردند تا از خالی بودن آن از سیستم شنود مطمئن شوند. اما آن را پیدا نکردند. این تیم فنی روز ۲۹ سپتامبر ساعت ۱۷:۱۵ دقیقه به ریاض بازگشت.
یک روز بعد، ۲۸ سپتامبر، و قبل از آنکه خاشقچی استانبول را ساعت ۱۴:۴۰ ترک کند، مسئولان سعودی با او تماس گرفتند و از او خواستند که روز دوم اکتبر به کنسولگری مراجعه کند [تا کارهایش انجام شود] و این مسئله را به اطلاع ریاض رساندند.
گفتوگوی مطرب و المزینی با دفتر القحطانی
در مکالمه اول که مطرب با المزینی انجام داد، به او اعلام کرد که دستورات حاتم (مقصودش القحطانی است) را به دفتر تماسها داده است. دفتر تماسهایی که سعود القحطانی رئیس آن است، همان دفتری است که ارتش سایبری (ارتش فضای مجازی) را از آنجا مدیریت میکند که شبیه مگسهای الکترونیک است.
گفتوگو به این شکل بوده است: «بله... همه شوکه شدیم... با او صحبت کردم و فقط حالش را پرسیدم. هیچ چیز رسمی درباره او نیست اما روشن است که یکی از تحت تعقیبهاست اما هیچ نامه مکتوبی درباره او از اداره ما ارسال نشده است».
دفتر القحطانی و العتیبی
در همان روز (28 سپتامبر) ساعت 19:08 یک مسئول از دفتر القحطانی در ریاض با سرکنسول در استانبول تماس گرفت. روزنامه افزود، شخص مسئول در دفتر القحطانی، به العتیبی گفت که مأموریتی ویژه و خیلی محرمانه دارد. در مکالمه او آمده است: «با من رئیس امنیت کشور تماس بگیر... مأموریتی هست... و به دلیل ویژگیهایش، شخصی را از تشریفات مخصوص شما میخواهند. میتوان مجوزی ویژه برای او صادر و آنچه لازم باشد، ترتیب داد».
صاباح نوشت: این جملات نشان میدهد که شخص ولیعهد سعودی محمد بن سلمان در جنایت دخیل است. چرا که امکان ندارد رئیس امنیت کشور، بدون موافقت ولیعهد دستوراتی صادر کند.
المزینی در مأموریت
در ارتباط با گفتوگوی العتیبی (سرکنسولگر) با مسئولی در دفتر القحطانی درباره میزان مطمئن بودن شخصی سؤال شد که برای مأموریت به ریاض اعزام میشود. صاباح نوشت، شخصی که دربارهش صحبت شد، المزینی است. از او خواستند فوراً به ریاض برود زیرا عملیات بسیار فوری بود و نامهنگاری درباره آن شاید طول بکشد. او گفت: «اگر مأموریت امنیتی است، [احمد] عسیری هست و از شخصی صحبت کرد که هویت و مأموریتش نامعلوم است». العتیبی (سرکنسول) پاسخ داد: «بله، مأموریت، امنیتی است».
فرد مسئول در دفتر القحطانی گفت: «مأموریت به فردی نیاز دارد که مسئولیتپذیر باشد.. برای چهار یا پنج روز میخواهیمش.. و همه چیز را برایش فراهم میکنیم... شمارهاش را برایم بفرست. من آن را برایشان میفرستم تا یک ساعت دیگر با او تماس بگیرند».
صاباح ادامه داد که در ساعت 20:04 العتیبی با المزینی تماس گرفت و گفتوگوی زیر ما بین آنها رد و بدل شد:
- المزینی: چیزی شده؟
- العتیبی: بله. باید برای حضور در دورهای آموزشی (که مقصودش آمادگی برای جنایت قتل خاشقچی است) تو را فوراً به ریاض بفرستم. با من از ریاض تماس گرفتند و خواستند که یکی از معاونانم را بفرستم اما موضوع فوری است و کسی نباید از آن مطلع شود.
المزینی: آنجا چیزی شده؟
العتیبی: نه... چیز خاصی نسیت. اتفاقات سریع است.
صاباح اشاره کرد که در اول اکتبر (یک روز قبل از قتل خاشقچی) ساعت 21:48 این گفتوگو میان دو کارمند سعودی رد و بدل شده است:
کارمند اول: فردا تیمی از عربستان سعودی میآید و در کنسولگری کار خواهند کرد. یک چیزی هست. در یکی از دفاتر طبقهای که در آن کار میکنم.
کارمند دوم: بسیار خب... کار به طبقه اول هم میرسد؟
کارمند اول: نه. کنار دفتر که من در آن کار میکنم. آنجا دو سه روزی طول میکشد و هیچ یک از کارمندان در آن نیست.
کارمند دوم: بسیار خب. من صبح ساعت 08:00 آنجا خواهم بود.
روزنامه صاباح ترکیه هویت این کارمند را فاش نکرده است.
جمال خاشقچی، روزنامهنگار سعودی روزنامه واشنگتنپست دوم اکتبر سال گذشته میلادی (دهم مهر) در کنسولگری سعودی واقع در شهر استانبول به قتل رسید. ارزیابیهای سازمانهای اطلاعاتی ترکیه و غرب حکایت از آن دارد که آمر قتل خاشقچی، از مقامهای رده بالای سعودی است.
عربستان سعودی در ابتدا از اساس وجود خاشقچی در کنسولگری را منکر شد اما بعد از گذشت هجده روز از حادثه، نهایتا تحت فشار منطقهای و بینالمللی به مرگ او در کنسولگری اعتراف کرد اما آن را بر گردن عواملی انداخت که از حوزه اختیارات خود فراتر رفتهاند و ادعا کرد که سران سعودی از این مسئله بیاطلاع بودهاند؛ امری که شواهد آن را رد میکند.
تحقیقات ترکیه در این خصوص ادامه دارد. ترکیه از عربستان خواسته که علاوه بر کشف مکان جسد خاشقچی، به این سوال پاسخ دهد که کدام مقام عالیرتبه سعودی دستور قتل او را صادر کرده است.
فارس