العالم - اروپا
«کورنل فروتا» سرپرست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنج‌شنبه بار دیگر گفت از ایران می‌خواهد که با این نهاد همکاری «کامل و به هنگام» داشته باشد.
فروتا که پس از نشست شورای حکام آژانس در وین در جمع خبرنگاران صحبت می‌کرد، گفت هیأت آژانس هفته آینده در سفر به تهران با مقام‌های ایرانی در مورد برنامه هسته‌ای و موضوعات فیمابین گفت‌وگو می‌کند.
«همکاری کامل و به‌هنگام»
او در پاسخ به سؤالی در مورد مفهوم همکاری «به هنگام» و اینکه آیا چارچوب زمانی مشخصی برای همکاری ایران وجود دارد، گفت: «این عبارتی تازه نیست، بلکه پیش از این در پایان آگوست در گزارش ما به شورای حکام مطرح شد و از آن زمان ما بر این موضوع تأکید کرده‌ایم که فرصت محدود است و به انحاء مختلف ایران را تشویق کرده‌ایم که در مورد موضوعات مطروحه توضیحات ارائه کند.»
فروتا در پاسخ به سؤالی در مورد ادعاهای مطرح‌شده در خصوص ادعای مربوط به «ترقوزآباد» هم گفت این موضوع را که مسئله‌ای مربوط به اجرای ساز و کارهای پادمانی است، به شورای حکام آژانس گزارش داده است. وی گفت: «اینکه این موضوع را ۷ نوامبر به شورای حکام گزارش کرده‌ام، نشانگر آن است که با ایران به مرحله‌ای رسیده‌ایم که لازم است شورای حکام این تشویق و تأکید به همکاری را انجام دهد.»
او در مورد اینکه آیا محدود شدن دسترسی به اینترنت در ایران بر عملکرد بازرسان یا ایمنی آن‌ها تأثیری داشته، گفت تاکنون اطلاعاتی مبنی بر اینکه این مسئله بر کار آژانس در ایران تأثیری گذاشته باشد، دریافت نکرده است.
وی در خصوص اینکه آیا احتمال بازگشایی پرونده موسوم به «ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران» وجود دارد یا نه، گفت این موضوعی مربوط به شورای حکام آژانس است و او در این رابطه گمانه‌زنی نمی‌کند.
سرپرست آژانس در پاسخ به سؤالی در مورد اینکه آیا آینده برجام در معرض خطر قرار دارد، گفت وظیفه تیم بازرسان و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نظارت بر حسن اجرای توافق هسته‌ای است و در مورد آینده این توافق گمانه‌زنی نمی‌کند. وی گفت بازرسان آژانس هم تا زمانی که تصمیم دیگری گرفته نشده باشد، به گزارش‌دهی در خصوص وضعیت برنامه هسته‌ای ایران ادامه خواهند داد.
سفر هیأت آژانس به تهران
فروتا در ارتباط با سفر هفته آینده هیأت آژانس به ایران نیز گفت این سفر در چارچوب گفت‌وگوهای مداوم این نهاد و به ریاست مسئول پادمان‌های آژانس انجام می‌گیرد و آژانس انتظار دارد که طرف ایرانی در این سفر در خصوص موضوعی که او به اطلاع شورای حکام رسانده، شفاف‌سازی کند.
در ادامه این نشست خبری، از فروتا در مورد احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل سؤال شد. او در مورد اینکه چه کسی باید در این رابطه تصمیم‌گیری کند، گفت: «این مسئله‌ای مربوط به اجرای ساز و کارهای پادمانی در کشورهای عضو است و اختیار آن با شورای حکام است. شورای حکام اختیار قضاوت در خصوص وضعیت اجرای ساز و کارهای پادمانی در یک کشور عضو را دارد.»
وی سپس به تفکیک میان وضعیت برجام و ادعاهای مطرح‌شده در خصوص ترقوزآباد پرداخت و گفت: «خوب است که بین نقش آژانس در اجرای برجام و موضوع مشخصی که من به شورای حکام ارائه کردم که مربوط به اجرای توافقنامه پادمانی است، تفکیک قائل شویم. موضوعی که به اطلاع شورای حکام رسانده‌ام، مربوط به مسئله "کامل بودن" بیانیه‌های ایران است.»
فروتا گفت دلیل ارجاع این موضوع به شورای حکام این بوده است که تیم بازرسی و سرپرست آژانس احساس کرده‌اند که تلاش‌ها برای شفاف‌سازی در این خصوص نیازمند حمایت شورای حکام است تا بتوان این موضوع را «بر اساس رویه‌های پادمانی» شفاف‌سازی کرد. او گفت این موضوع مختص ایران نیست و هر زمان که مدیر کل به این نتیجه برسد که شفاف‌سازی یک موضوع به حمایت شورای حکام نیاز دارد، آن موضوع را به این شورا ارجاع می‌کند.
سرپرست آژانس در پاسخ به این سؤال که آیا ایران در چارچوب کاهش تعهد به برجام، محدودیتی برای بازرسان ایجاد کرده یا نه، گفت: «آژانس به عنوان چشم و گوش جامعه بین‌الملل هم در قبال برجام و هم ساز و کار پادمان‌ها عمل می‌کند و هم از سوی شورای حکام و کشورهای عضو و هم از سوی ایران به رسمیت شناخته شده است. تا الان همکاری‌ها و تعامل‌های پادمانی و حمایتی که می‌گیرند، مثبت بوده است و این در گزارش‌هایی هم که به شورای حکام ارئه کرده‌ایم، انعکاس یافته است.»
وی ابراز امیدواری کرد که موضوعی که او به شورای حکام ارجاع کرده نیز با تعامل سازنده، به نحوی مثبت به نتیجه برسد.
فروتا در مورد اینکه آیا ذرات اورانیوم ادعایی در تورقوزآباد «تهدید اشاعه‌ای» به شمار می‌آیند، گفت تا زمانی که از سوی ایران شفاف‌سازی نشده و تهران در این مورد توضیح نداده باشد، نمی‌تواند در این خصوص اظهار نظر کند. وی گفت به همین دلیل است که او خواهان «تعامل پویا» با ایران است تا بتوان در این خصوص به یک نتیجه روشن رسید.
بازرس اخراجی آژانس
در پایان نشست، از سرپرست آژانس در خصوص اخراج یک بازرس این نهاد از ایران سؤال شد. او با بیان اینکه در نشست ۷ نوامبر این موضوع را به اطلاع کشورهای عضو رسانده، گفت تهران به دلیلی برای مدتی از خروج یک بازرس آژانس ممانعت کرده و این موضوع برای این نهاد «غیر قابل قبول» است. وی افزود: «مصونیت‌ها و مزیت‌های بازرسان آژانس همواره باید رعایت شود.»
او با بیان اینکه آژانس با روایت ایران در خصوص عملکرد این بازرس موافق نیست، مدعی شد که این نهاد در تحقیقات اولیه خود نشانه‌ای مبنی بر اینکه این فرد آنطور که ایران گفته با خود مواد منفجره به همراه داشته، نیافته است. وی گفت در سفر هفته آینده هیأت آژانس به ایران، این موضوع بار دیگر مورد بحث قرار می‌گیرد و او امیدوار است که چنین اتفاقی بار دیگر رخ ندهد.
دو هفته پیش جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که از ورود یک بازرس آژانس به تأسیسات نطنز ممانعت کرده است. به گفته «کاظم غریب‌آبادی» نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تجهیزات کنترلی در ورودی تأسیسات نطنز تشخص داده بود که این فرد احتمالا مواد منفجره به همراه دارد.
غریب‌آبادی در این خصوص گفت: «وقتی بازرس در تأسیسات نطنز بود دیتکتورهای (تجهیزات کنترلی) ما شناسایی کردند که این بازرس می‌تواند مواد خطرناک به همراه داشته باشد، اقدامات متعددی بعد از آن صورت گرفت، تنها یک بار از دیتکتور استفاده نشد، بلکه در محیط‌های مختلف از دیتکتور استفاده شد و حتی وقتی برای کیف دستی‌اش استفاده شد باز آلارم و هشدار داد.»
سفیر و نماینده دائم ایران در آژانس افزود: «به اعضای شورا گفتم با توجه به سوابق خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای ما، به هیچ وجه و تحت هیچ شرایطی امنیت ملی و ایمنی و امنیت تأسیسات هسته‌ای را مورد مصالحه قرار نخواهیم داد و مصر هستیم آژانس باید با ما همکاری کامل انجام دهد که این تحقیقات را به صورت کامل انجام دهیم.»
این حادثه تنها چند روز پیش از موعد رونمایی از نسل‌های تازه سانتریفیوژ در تأسیسات نطنز رخ داد.
فارس