سخنگوی دولت گفت: ما هنوز هم برجام را یک معاهده و تفاهم بسیار خوبی بین پنج کشور و ایران می دانیم که می توانست به صلح منطقه کمک بکند بنابراین با خویشتن داری منتظر هستیم که ببینیم آیا اروپایی ها در خصوص برخی از اظهارات و شرایط هایی که دارند تلاش می کنند، موفق خواهند شد یا نه.
العالم _ ایران / سیاسی
"علی ربیعی" سخنگوی دولت در گفتگوی تفصیلی با شبکه بین المللی العالم پیرامون تحریم ها، برجام، مذاکره با آمریکا، سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی و معامله قرن توضیحاتی ارائه داد.
در ذیل مشروح این گفتگو آمده است؛
تحریم زندگی مردم ایران را هدف گرفته است/ با دلارهای نفتی پترو مدیا ها و پترو رسانه های زیادی ایجاد شده
العالم: تاثیر تحریم ها بر روی اقتصادی کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟
در این فرصت کم نمی توانم به طور روشن ابعاد تاثیر تحریم را بر اقتصاد ایران بیان کنم اما بی تردید آثار دوجانبه ای بر اقتصاد ایران داشته است از یک سمت بر خلاف ادعای دولت ایالات متحده آمریکا، تحریم زندگی مردم ایران را هدف گرفته است تا آن را دشوار کند. تئوری که در کتاب "هنر تحریم" شاید بیش از 40 بار از درد حرف می زند. تئوری که "باید زمین های ایران را داغ کرد و مردم را به خیابان ها ریخت و تشویق به شورش کرد" از برنامه های تحریم است.
تحریمی که در کنار خفه کردن اقتصاد ایران بازی با روح و روان جامعه ایران را هم در کنار خود داشت. نمی شود کتمان کرد که تحریم زندگی مردم را دشوار نکرده است . داروهایی که ما هنوز به تولید آن نرسیدم و از خارج وارد می شد، کمیاب شد و عده ای متاسفانه در ایران جان باختند. قطعا مشکلاتی هم در صنایع ایجاد کرده و موجب ریزش نیرو شد و این تحریم ها می تواند تاثیر بگذارد .
به قول چینی ها بحران را "فرصت، تهدید" می نامند و بر اساس تهدیداتی که آمریکا می کرد ما تصور می کردیم باید یک دوره مقاومت را پشت سر بگذاریم تا به تعادل برسیم آمریکا فشار روانی بسیار زیادی را وارد کرد، شبکه های رسانه ای ایجاد کردند، با دلارهای نفتی پترو مدیا ها و پترو رسانه های زیادی ایجاد شد می خواستند با تحریم، فیزیک جامعه را بشکنند و با این عملیات روانی به روان جامعه صدمه بزنند اما مردم امروز بیش از هر دوره دیگری آگاه هستند که برخی از مشکلات آنها ناشی از سیاست های ایالات متحده آمریکا است و این دستاورد خوبی برای ماست . آمریکا قصد داشت به مردم جهت دهد که مشکلات آنها ضعف حاکمانشان است در صورتی که همین دولت در دولت یازدهم رشد خوبی داشت تورم کنترل شد، نرخ ارز تثبیت شده ای داشتیم، میزان اشتغال به کار متوسط بسیار خوبی داشتیم و مشخص است که تحریم ها باعث این مشکلات شده است.
اما آنچه که دولت آمریکا تصور نمی کرد اینکه در دل تحریم در حوزه اقتصاد شکوفایی رخ داد جهت گیری اشتغال از صنایع هایتک (High-tech) یا صنایع بزرگ به صنایع کوچک و متوسط سوق پیدا کرد؛ این درست است که با کیفیت یک کارخانه بزرگ نیست ولی ابتدای راه است و در میان مدت به شغل های با کیفیت تبدیل می شوند به طور متوسط حدود بیش از چهارصد هزار شغل ایجاد شد که نشان می دهد ما توانستیم در بخش هایی اشتغال ایجاد کنیم در صنعت پتروشیمی و در پیمانکاری ها خلاقیت های بسیاری بروز کرد و در دانش بنیان ها تحرکات بسیار خوبی شکل گرفت، در بخش دارو به تولیداتی دست یافتیم. میزان واردات ما کم شد و تولید جایگزین شد ما برای اولین بار به جای اینکه نمایشگاه واردات بگذاریم نمایشگاه تولید گذاشتیم که این جنس های وادراتی را چه کسی تولید می کند تا کنون دو با این نمایشگاه برگزار شد. ما با مقاومت جلو می رویم اگر آمریکایی ها می گویند که منتظر هستند تا ایران چه زمانی در مقابل این تحریم می شکند ما هم می گوییم که منتظر هستیم که آمریکایی ها کی بی نتیجه بودن این عقلانیت می رسند.
ادامه این سیاست ها برای آمریکا امکان پذیر نیست
العالم: چه سیاست هایی را برای عبور از این مشکلات در نظر گرفته اید؟
ما آماده هستیم جامعه ما یک زندگی متعادلی را ادامه بدهد و می دانیم که فشار روی مردم است. دو جور سیاست را اتخاذ می کنیم یکی اینکه بتوانیم صادرت خودمان را متنوع بکنیم و الآن صادرات ما بر وارداتمان پیشی گرفته است و حتی سیاست های رفاهی برای طبقات پایین اجتماعی را دنبال بکنیم.
به نظرمن ما با این سیاست ها می توانیم تا اندازه ای دشواری زندگی مردم را کم بکنیم . ولی قطعا ادامه سیاست ها برای آمریکا امکان پذیر نیست. به نظر ما رویگردانی از سیاست های آمریکا یا به قول معروف انشعاب از سیاست های آمریکا در اروپا بیشتر خواهد شد ، به خصوص که برخی کشورهای اروپایی این علامت را نشان داده اند. افکار عمومی داخل آمریکا هم بیش از این تحمل نخواهد کرد. مسئله ، مسئله ایران نیست ، مجموعه سیاست های ایالات متحده در منطقه است که این سیاست ها ناخشنودی در منطقه را فراهم کرده است. این ها روی هم گره خواهد خورد و ترامپ هم نمی تواند چنین وضعیتی را ادامه بدهد .
برای مذاکره با همان قالب 1+5 آماده هستیم
العالم: آیا نشانه هایی دال بر ذوب شدن یخ روابط میان ایران و آمریکا وجود دارد؟
میز مذاکره را ما ترک نکرده ایم. از هرگونه رفتار انسان دوستانه ای که کشورهای میانجی بخواهند ایفا کنند استقبال می کنیم. هیچوقت ما نگفتیم اهل مذاکره و اهل صحبت نیستیم. منتهی شرط را ایالات متحده آمریکا گذاشته است و وقتی ما می گوییم شرطش را بردارد اصلا ما شرطی نداریم. آمده ما را تحریم کرده است.
من می خواهم سؤال بکنم مردم ما به ما اجازه نمی دهند که در شرایطی که گلوی کسی را گرفته اند و می خواهند خفه اش کنند در آن شرایط بگویند حالا شما باید با ما حرف بزنید ، اصلا آیا این صحبت برابری خواهد بود، آیا تاریخ بعدها نخواهد گفت که حاکمانی در دوره ای در حالت خفه شدن منافع ملتشان را دستخوش مذاکره گذاشتند. بنابراین بحث ما این است که ایالات متحده آمریکا به شرایط قبل برگردد. ما برای مذاکره در همان قالب 5+1 که بودیم همیشه آماده هستیم.
العالم: آیا در این مورد خاص میانجی گری از سوی برخی کشورها همچون عمان صورت گرفته است؟
ما همواره با کشور دوست عمان و هم سایر کشورهای منطقه و هم کشورهای آسیای جنوب شرقی و نیز کشورهای اروپایی و همسایگانمان صحبت هایی رد و بدل می کنیم و در این مورد خاص ، عمان ، همیشه روابط دوجانبه و بسیار خوبی با هم داشته ایم و علاوه بر مسائل دوجانبه و منطقه ، معمولا حاوی نقطه نظرات و پیشنهاداتی هستند که همواره ما گوش کرده ایم و پاسخ مناسب داده ایم .
ما هنوز هم برجام را یک معاهده و تفاهم بسیار خوب می دانیم/ شرایط کنونی به خاطر عدم ایفای تعهدات اروپایی ها بوده است
العالم: ایران گام هایی برای کاهش تعهدات هسته ای خود برداشت و پنجمین گام خروج از ان پی تی است آیا در این خصوص جدی است ؟
تا آلان ما همه گام هایمان را برداشته ایم در حقیقت ما گام آخرمان را هم برداشته ایم ولی صداقتمان این است که گفته ایم تحت نظارت کارمان را انجام می دهیم و ظاهرا نگرانی که به عنوان دستیابی به سلاح اتمی بیان شده است ما این نگرانی را با آن نظارتی که در حال انجام است ، رفع کرده ایم و این هم حق ما بوده است و در حقیقت ما پاسخ مناسب به اقدام متقابل داده ایم. اجازه بدهید من تحلیل شخصی ام را بگویم نه موضع دولت ، به طور کلی نه اروپائی ها مایل هستند که برجام به هم بخورد ، ما هم تمایلی به این نداریم . فکر می کنیم صلح جهانی اهمیت دارد صلح منطقه اهمیت دارد و ما هنوز هم برجام را یک معاهده و تفاهم بسیار خوبی بین پنج کشور و ایران می دانیم که می توانست به صلح منطقه کمک بکند بنابر این ما عجله ای در این زمینه نداریم و با خویشتن داری منتظر هستیم که ببینیم آیا اروپایی ها در خصوص برخی از اظهارات و شرایط هایی که دارند تلاش می کنند، موفق خواهند شد یا نه. بار دیگر اعلام می کنم که اگر اروپایی ها به معاهده خودشان برگردند، ما بدون آمریکا برمی گردیم به اصل برجام و نقطه قبل، شرایط کنونی به خاطر عدم ایفای تعهدات اروپایی ها بوده است.
اروپایی ها در مقابل آمریکا احساس ضعف می کنند
العالم: درخصوص مذاکراتی که با اروپایی ها در زمینه برجام دارید، آیا آنها واقعا می خواهند به تعهدات خود عمل کنند یا دنبال وقت کشی و صرفا زدن حرف های قشنگ هستند؟
به نظر من هم حرف قشنگ می زنند و هم دارند وقت می خرند و هم می خواهند عمل کنند. آنها به هر حال جلوی آمریکایی ها احساس ضعف می کنند. یکی گیر تعرفه گمرکی خودرو در برابر آمریکاست، دیگری معاملات مختلف با این کشور دارد به هر حال مسایل مختلف دارند. برخی از کشورهای اروپایی به طور سنتی از سیاست های خارجی آمریکا پیروی می کردند، در برخی از کشورهای اروپایی این مساله در سنت دیرین آنان بوده است مانند کشور انگلستان، ولی در مجموع فکر می کنیم که سران اروپایی تمایلی به تنش ندارند.
به آدمی که قابل اعتماد نیست نمی شود اتکا کرد
العالم: گفتید که برخی از کشورهای اروپایی نمی توانند با آمریکا مقابله کنند و یا این که به سود آنها نیست، در این شرایط آیا منطقی نیست که ایران به جای مذاکره با واسطه ها، مستقیم با آمریکا مذاکره و مسایلش را حل کند؟
این سوالی است که افکار عمومی می پرسند که چرا شما با آمریکا مستقیم مذاکره نمی کنید؟ ما وقتی با پنج کشور نشستیم و هر پنج کشور امضا کردند، اینگونه آن را به هم زدند، تضمین مذاکره ای که با آمریکا دور یک میز صورت گرفت حضور کشورهای دیگری در این زمینه بود که نشان داد قابل اعتماد نیستند. ما به آمریکا اعتماد نداریم و متاسفانه هرچه قدر هم که جلو می رویم رفتار آمریکا به این بی اعتمادی اضافه می کند. واقعا ترامپ آدم قابل اعتمادی نیست. به آدمی که قابل اعتماد نیست نمی شود اتکا کرد، اگرشرایطی در نیویورک پیش می آمد و یا شرایطی که ممکن بود در پاریس و یا درجاهای مختلف پیش می آمد چه تضمینی بود که ما امروز اقدام می کردیم و ترامپ فردا آن را به هم نمی زد.
به همین خاطر ما می گوییم شما اول برگردید به اصل ماجرا و برگردید به تعهد دولت خودتان. مگر می شود یک دولتی بیاید و بگوید که من تعهدات دولت قبل را قبول ندارم. دولت ها تعهداتی را که 100 الی 200 سال پیش امضا شده به آن متعهد هستند. اگر بنا بر این بود که ایران بگوید به تعهدات دولت قبل عمل نمی کنم دیگر در میان همسایگان ما سنگ روی سنگ بند نمی شد. بنابر این به نظر من عنصر اصلی بی اعتمادی به شخص ترامپ و دولت ترامپ است و ما می دانیم نیات افرادی که اطراف ترامپ هستند تغییراتی در ایران است هرچند که ترامپ اظهار کرده که بنایش بر تغییر رژیم نیست ولی این سوء ظن را ما قطعا به اطرافیان ترامپ داریم.
امیدواریم در بحث ابتکار هرمز تعقل در دولت سعودی ایجاد شود
العالم: آقای روحانی بحث ابتکار هرمز را مطرح کرده است، آیا بعد از گذشت چند ماه پاسخی از سوی کشورهای عربی دریافت شده است؟
ما اصلا انتظار نداشتیم که فردای اعلام این ابتکار همگی بگویند، بسم الله بیایید شروع کنیم. به نظرم ما گام اول را برداشتیم، عاقلانه کارکردیم، حسن نیت نشادن دادیم و گفتیم که بیایید با هم امنیت منطقه را دنبال کنیم. بعد از اعلام این ابتکار به نظر من علایم مثبتی آمده است. حتی مهمترین کشوری که به هر حال با ما عناد کرده و کنار آمریکا ایستاده است که به مصلحت خودش و مردمش هم نیست و ما بارها به آنها گفته ایم که با هم صحبت کنیم، عربستان سعودی است و ما به دولت آنها هم گفته ایم که بیایند و حتی مطرح کرده ایم به دوجانبه های بیشتری دسترسی پیدا کنیم. به نظر من علاوه بر سایر کشورهایی که دارند پاسخ های مناسبی می دهند، امیدواریم این تعقل در دولت سعودی هم به وجود بیاید، ما در این خصوص انتظار نتیجه کوتاه مدت را نداشتیم ولی این ابتکار بی اثر نبوده و قطعا اثرات بیشتری را بعدا هویدا خواهد کرد.
در ماجرای سقوط هواپیمای اوکراینی همکاری برپایه صداقت را با اوکراینی ها داشته ایم
العالم: تحقیقات درباره هواپیمای اوکراینی به کجا رسید ؟
ما کار مشترکی را بر پایه صداقت با اوکراینی ها آغاز و هرگونه اطلاعاتی که داشتیم را به دولت اوکراین ارائه کرده ایم. خطایی که در نیروهای مسلح ما اتفاق افتاد را اعلام کردیم و برخلاف بسیاری از کشورها که در این مسائل پنهانکاری می کنند، ما اینگونه عمل نکردیم.
ما هر چند با تاخیر اما اتفاق رخ داده شده را اعلام کردیم. البته دولت هم تا ساعت 16 و 30 دقیقه عصر جمعه از علت حادثه بطور کامل مطلع نبود. البته گزارش حادثه برای فرماندهان ارشد هم روز جمعه نهایی شده بود. برای پرداخت غرامت بر اساس قوانین بین المللی عمل خواهیم کرد. به هر حال قصوری از جانب ما در کشورمان رخ داده است. ابعاد موضوع را بررسی کردیم تا این حادثه بار دیگر اتفاق نیفتد و این مهمترین دستاورد بررسی ها در این زمینه بوده است که ساختارها را بگونه ای صحیح تر بازطراحی کنیم.
العالم: آیا جعبه سیاه را به کشوری ارسال خواهید کرد ؟
فعلاً در حال همکاری با اوکراینی ها هستیم و فکر می کنیم کفایت کند. اگر کارشناسان نتوانستند از جعبه سیاه هواپیما رمزگشایی کرده و آن را بخوانند، در این خصوص تصمیم گیری خواهیم کرد. البته وقتی ما پذیرفته ایم که سهواً دچار چنین خطایی شده ایم، اطلاعات جعبه سیاه فقط برخی جزئیات و ابعاد ماجرا را مشخص می کند اما ما را به حقیقت جدیدی نخواهد رساند. حقیقت همان بود که ما با کمال تاسف و تاثر بطور شفاف اعلام کردیم.
معامله قرن به سرانجام نمی رسد/ مرسی آقای ترامپ، برای خودت!
العالم: نظر دولت درباره طرح موسوم به معامله قرن چیست؟
معامله قرن طرحی است که بدون رضایت یکی از طرفین نوشته شده است، تکلیف دولت فلسطینی در این طرح معلوم نیست، مجمع الجزایری را مشخص کرده و نام آن را دولت فلسطین گذاشته اند. امتیازات بسیاری را برای رژیم صهیونیستی قائل شده است. ما فکر نمی کنیم که این طرح به سرانجام برسد. قطعاً مردم منطقه این طرح را نمی پذیرند. بحث دولت ایران نیست، افکار عمومی ایران هم مانند مردم منطقه این طرح را قبول نمی کنند. این طرح حتی در میان آمریکایی ها و اروپایی ها هم جاذبه ای نداشته است. مناسب است که به رئیس جمهوری آمریکا بگوییم:" مرسی آقای ترامپ، برای خودت."