العالم - تحلیل روز
نباید از کنار خبر عملیات استخدام عشایر سوریه در حومه حسکه توسط نیروهای آمریکایی به راحتی گذشت. این خبر، مفاهیم ژئوپولتیک و حتی نظامی مهمی را در درون خود دارد. این کشور می کوشد نیروی نظامی جدیدی را از عشایر منطقه الشدادی و حومه جنوبی حسکه به خصوص از قبیله الجبور ایجاد کند. برای این منظور تعدادی عناصر مسلح را از پایگاه التنف به پایگاه الشدادی منتقل و این پایگاه را به مرکز موقت آموزش آنها تبدیل کرده است. حدود 800 عنصر به این پایگاه انتقال یافته اند؛ بخشی از مأموریت این عناصر، حفاظت از چاه ها و میادین نفتی و پایگاه های آمریکایی است.
وابستگی آمریکا به عشایر عرب شرق سوریه، به اندازه سناریویی که برای این منطقه و به خصوص جنوب حسکه تدارک دیده است، روشن است. این کشور پس از بررسی و مطالعه ساختار جمعیتی و شناخت دقیق اختلافات عرب ها و کردها، به خوبی دریافته است که در منطقه ای که عشایر عرب غلبه داشته باشند، کردها آینده ای ندارند و تشکیلات نظامی و سیاسی آنها هم در منطقه جایی ندارد. به همین دلیل به پشتوانه پول و وعده، شروع به تشکیل نیروی نظامی با شرکت عشایر و جدا از تشکیلات قسد کرده اند. آنها هدف های متعددی را از تشکیل چنین نیرویی دنبال می کنند؛ از جمله ایجاد اهرم فشاری علیه نیروهای قسد و تشکیل نیرویی وابسته به آمریکا برای ایجاد موازنه میدانی در مقابل نیروهای قسد مخصوصا پس از آنها عناصر عرب در کادر فرماندهی قسد به طور کامل از میدان به در شده و جای خود را به کردها دادند. آمریکا با استفاده از این اتفاق، سعی کرد از نیروهای عرب طردشده به نفع خود بهره داری کند. گفتنی است عشایر این منطقه پس از خروج از "ارتش آزاد"، به گروه تروریستی احرار الشام و پس از آن، جبهه النصره ملحق شدند. آنها سپس با گروه تروریستی داعش پیوستند و مدتی برای آن جنگیدند اما امروز به طور علنی به نیروهای آمریکایی پیوسته اند.
در مقابل، روسیه هم سعی می کند در حومه حسکه به پایگاه اجتماعی دست یابد لذا با عشایر عرب در حومه قامشلی وارد مذاکره شده و برخی عشایر سرشناس و با نفوذ را انتخاب کرد. روس ها به خوبی به انتظارات اهالی به خصوص شکایات آنها از تحرکات قسد در منطقه گوش کرده و با آنها ارتباط برقرار کردند. از همین جا می توان امیدوار بود که عشایر این منطقه که به دولت سوریه پشت کرده بودند به کانون تصمیم گیری های سیاسی و اجتماعی کشور برگردند.
از طرف دیگر سازمان جاسوسی آمریکا دریافته بود که رفتارهای خودسرانه کردها، خشم عشایر را برانگیخته است و همین ممکن است باعث از دست رفتن کنترل بخش مهمی از اهالی منطقه به خصوص مناطق نفت خیز شود. منابع متعددی از نشست های مکرر یکی از مسئولین هماهنگی در "ائتلاف بین المللی مبارزه با تروریسم" - یا به طور مشخص تر جیمز گارسیا، مدیر سازمان جاسوسی آمریکا – با "کروان بیجار"، رئیس امنیت داخلی کرد (آسایش) و معاون وی و "انور حفنریش"، رئیس جاسوسی نظامی کردها در حسکه و "بسیم ابراهیم"، رئیس شعبه مأموریت های ویژه آسایش در 12 آوریل جاری خبر داده اند. این نشست ها در مقر نیروهای کرد نزدیک پل الشدادی برگزار شد و تصمیم هایی با محوریت جلوگیری از تلاش روسیه و سوریه برای بازگرداندن عشایر به زیر سایه دولت سوریه گرفته شد. پس از آنها آمریکا به منظور جذب عشایر به عنوان مزدور، آنها را تحت فشار قرار داد. واشنگتن سعی دارد از این عشایر برای مقابله با گروه های کرد در جاهایی که دسترسی به آنها دشوار است استفاده کند. همچنین قصد دارد در صورت وقوع اختلاف و کشمکش با کردها در روزهای آینده – با توجه به روند تشدید اختلافات -، از عشایر عرب برای سرکوب کردها استفاده کند.
توجه آمریکا به نقش عشایر در حومه حسکه، مسأله تازه ای نیست بلکه از ژوئن 2019، محور تلاش ها و تقلاهای آمریکا و متحدانش بوده است. از این تاریخ عشایر منطقه با حمایت آمریکا، مورد توجه عربستان بوده اند؛ اوج این توجه را می توان در بازدید ثامر السبهان، وزیر سعودی و جویل ریبون، معاون وزیر خارجه آمریکا و ویلیام روباک، سفیر سابق آمریکا در بحرین، از پایگاه میدان نفتی العمر و دیدار آنها با هیئتی از شیوخ عشایر عرب در استان دیر الزور به رهبری حاجم البشیر، رئیس قبیله البکاره دید. از آن زمان به بعد مشوق های مالی بسیاری به شیوخ این عشایر داده شد. دیدار جویل ریبون، نخستین مقام آمریکایی در این سطح با شیوخ عشایر در منطقه تحت نفوذ آنها، گواهی بر اهمیت این دیدار به عنوان مقدمه تشکیل نیروی نظامی جدید است؛ این دیدار بر خلاف معمول، در اردن یا عربستان برگزار نشد و این خود پیام مستقیمی است از دولت آمریکا که بر اساس توصیه های سازمان جاسوسی این کشور، نگاه جدی تری به نقش عشایر در مقابله با کردها انداخته است.
افزایش میزان دخالت آمریکا در منطقه و به طور مشخص در منطقه الجزیره سوریه به هدف ادامه هرج و مرج و ناامنی در این منطقه و دور کردن هر چه بیشتر آن از دامان دولت سوریه صورت گرفته است و منطقه را دستخوش درگیری بین قبیله های مختلف وابسته به طرف های مختلف می کند و در نهایت باعث طولانی تر شدن جنگ تحمیلی علیه سوریه می شود.