العالم _ ایران / اقتصادی
"رضا اردکانیان" وزیر نیرو در گفتگوی تفصیلی با شبکه العالم پیرامون صادرات برق جمهوری اسلامی ایران به کشور عراق گفت: ما با کشور همسایه و برادرمان جمهوری عراق از سال ها پیش در بخش برق مراودات فنی داریم صادرات برق را از حدود 16 سال پیش آغار کردیم و از سال 2008 به طور منظم این صادرات طی قرارداد های سالانه انجام می گیرد و تاکنون ادامه دارد.
وی افزود: حدودا یک سال و نیم پیش بعد از استقرار دولت جناب آقای عبدالمهدی من یک سفر رسمی به عراق داشتم و در آنجا با مقامات عالیه دولت و همچنین وزیر محترم برق عراق گفتگو داشتیم و تشخیص دادیم صنعت برق این کشور نیازمند کمک هایی است که می توانند از بعضی از کشورهای پیشرو در صنعت برق در دنیا دریافت کنند اما برخی از کشورهای صنعتی که نگاهشان به کشورهای در حال توسعه عموما به عنوان بازار مصرف است، طبیعتا در زمینه ظرفیت سازی منابع انسانی یا انتقال دانش به نحوی که خوداتکایی در کشور هدف ایجاد شود، معمولا رغبتی ندارند؛ ما پیشنهاد دادیم یک برنامه سه ساله تنظیم شود و در طول سه سال سعی کنیم صنعت برق عراق احیا شود به نحوی که در پایان سه سال به میزان زیادی در این صنعت خود اتکا شوند. کلیات این طرح مورد تایید مقامات عراقی قرار گرفت و طی سفری که وزیر محترم وقت برق عراق به تهران داشتند، جزییات این طرح سه ساله نهایی شد و به امضاء رسید.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد: بر اساس این طرح سه ساله ما متعهد شدیم تلفات شبکه توزیع برق را در عراق کاهش دهیم. در حال حاضر شبکه توزیع برق در عراق تلفات بسیار زیادی دارد (تقریبا اندکی بیش از 50 درصد) و پیشنهاد دادیم ظرف این مدت ما می توانیم با همکاری یکدیگر این تلفات را حدود 30 درصد کاهش دهیم و به حدود 20 درصد برسانیم با این ترتیب مثل این خواهد بود که ظرفیت تولید انرژی در عراق 30 درصد افزایش پیدا کند؛ این از جمله پیشنهاداتی بود که معمولا کشورها به بازارهای هدفشان ارائه نمی دهند.
وی افزود: اگر کشوری صادرات برق انجام می دهد، می خواهد این صادرات همواره ادامه داشته باشد نه اینکه به گونه ایی رفتار کند که کشور وارد کننده بعد از مدتی نیازش کاهش پیدا کند یا بی نیاز شود.
اردکانیان گفت: پیشنهاد دوم ما این بود که حدود 5 هزار دستگاه ترانسفورماتور آسیب دیده در عراق که در طول جنگ های متعدد آسیب دیدند و از مدار استفاده خارج شدند را تعمیر کنیم. این تعمیر در ایران صورت نمی گیرد بلکه شرکت های تعمیراتی مشترکی را در عراق؛ در بغداد، بصره تاسیس کنیم که در خلال مدتی که این دستگاه ها تعمیر می شوند و به مدار بهره برداری برمی گردند، این دانش و تخصص و تجربه تعمیرات هم به تکنسین ها و مهندسین عراقی منتقل شود تا خود آنها بتوانند مانند ما در این عرصه روی پای خودشان بایستند.
وزیر نیرو در مورد احداث نیروگاه در عراق گفت : پروژه هایی در دست اجرا و بهره برداری داریم که پیشنهاد دادیم و به توافق رسیدیم که این کار را توسعه دهیم از حدود یک سال ونیم پیش یک توافق سه ساله بین ما عراق وجود داشت. تا زمانی که عراق نیازمند برق هست و برای ما امکان صادرات وجود دارد، آمادگی داریم تا کماکان به صادرات برق در عراق ادامه دهیم و نیز توافق کردیم برای افق های بلندمدت سیستم برق عراق و ایران را همزمان کنیم یا به اصطلاح فنی (سنکرون) کنیم ،از مجموعه توافقاتی که از حدود دو سال پیش انجام شد سنکرون کردن سیستم برق مطابق برنامه صورت گرفت.
وزیر نیرو ادامه داد: ما در اول نوامبر سال 2019 میلادی سیستم برق دو کشور سنکرون کردیم و این امتیازات زیادی برای صنعت برق عراق خواهد داشت. سپس شاهد بودیم دولت عراق با تغییراتی مواجه شد که ما نیازمند تامل بودیم تا ثبات لازم در سطح قوه اجرایه فراهم شود و بعد از تشکیل دولت جدید و آغاز به کار وزیر جدید برق بر اساس دعوتی که به عمل آمد من سفر یک روزه ای داشتم ؛ در این سفر توافقات قبلی را مرور و به مرحله اجرا نزدیک کردیم. بحث صادرات برق هم با توجه به نیاز عراق مطرح بود البته دوستان عراقی این بار به این نتیجه رسیدند که قرارداد را دو ساله تنظیم کنند و بر این اساس به امضا رسید. با توجه به اینکه فصل گرم سریع آغاز شده امیدواریم ضمن جوابگویی به نیاز های خود ایران بتوانیم تعهداتمان به کشور عراق را انجام دهیم.
وی در مورد بدهی های کشور عراق به ایران اظهار داشت: در طول سال هایی که با عراق تبادل انرژی داریم به طور منظم بهای برق صادراتی را براساس قراردادهای منعقده دریافت کردیم و مشکلی نداشتیم تا اینکه بحث تحریم ها پیش امد کرد و به طور طبیعی اختلالی در این زمینه ایجاد شد به اصطلاح وزارت برق در باز پرداخت دیون با کندی های مواجه شدند . خوشبختانه قبل از انجام این سفر ترتیباتی داده شد که نیمی از این دیون در مسیر پرداخت قرار گرفت و نیمی دیگر هم در تدارک هستند که هر چه زودتر پرداخت کنند و از این حیث ما مشکلی نخواهیم داشت.
وزیر نیرو در باره توانمندی های صنعت برق کشور از جمله تولید، امکان صادرات و تبادل نیرو با همسایگان خاطرنشان کرد، تا آنجایی که به دولت مربوط می شود، ما به عنوان دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت نیرو به خاطر سرمایه گذاری های وسیعی که در طول سالیان گذشته انجام داده ایم، امکان تبادل انرژی را با همه کشورهای همسایه که مرز زمینی داریم از جمله کشورهای افغانستان، آذربایجان، پاکستان، ترکمنستان، ارمنستان، ترکیه و عراق فراهم کرده ایم.
وی تصریح کرد: علاوه بر امکان تبادل انرژی، شرکت های متعدد بخش خصوصی ایران نه تنها با کشورهای همسایه که در منطقه و بیرون از منطقه فعال هستند. به لحاظ سطح دانشی که دارند در مناقصه های متعدد بین المللی در حوزه نیرو درکشورهای منطقه و خارج ازمنطقه از جمله کشورهای آفریقایی و آسیایی شرکت می کنند.
وزیر نیرو گفت: شرکت های متعددی داریم که در آفریقا و آسیا فعال هستند و سد های بزرگی را با مخازن چند منظوره از جمله نیروگاه های برق آبی در کشورهای سریلانکا، تاجیکستان وبرخی از دیگر از کشورهای آفریقایی ساخته اند، همچنین مهندسین مشاور ایرانی در پروژه های خدمات مهندسی در کشورهای منطقه فعال هستند به عنوان نمونه یکی از پروژه های بزرگ ما سنکرون کردن و وصل سیستم برق ایران، آذربایجان و روسیه است که هر سه کشور توافق کرده اند مطالعات این طرح مهم را یک مهندس مشاور ایرانی انجام بدهد چون شرکت شناخته شده ای در این عرصه است.
وی افزود: درحوزه خدمات فنی و مهندسی، کار ما اولا محدود به عراق نیست و ثانیا و محدود به صادرات انرژی نیست، ما درساخت تجهیزات برق، ساخت نیروگاه ها و درزمینه خدمات فنی از جمله طراحی، اجرا و بهره برداری پروژه ها فعال هستیم.
وزیر نیرو در خصوص توانمندی های بومی مهندسان ایرانی خاطرنشان کرد، ما از نظر طراحی سازه های برقی، پست ها، نیروگاه ها، شبکه های انتقال و توزیع صد در صد خود کفا هستیم، در بحث ساخت به طورطبیعی کشورها در بخش هایی از پروژه های پیچیده به هم نیازمند هستند که به غیر از این حوزه، ما به میزان زیادی درساخت نیروگاه ها و ایستگاه های برق و پست ها خود اتکا هستیم فقط درصد کمی از تجهیزات را مانند سایر کشورهای دیگر وارد می کنیم که برای بومی سازی این بخش هم فعالیت های خوبی درحال انجام است.
وی گفت: علاوه بر اینها همچنین موضوع بهره برداری یکی از موارد مهمی است که هم اکنون خیلی از کشورها در این زمینه نیازمند دسترسی به دانش وتجریه هستند که ما موفق شدیم سال گذشته شمسی در10 زمینه برای اولین بار در تاریخ صنعت برق ایران به بالاترین حد دسترسی برسیم. برای مثال برای اولین بار تلفات شبکه توزیع برق ایران یک رقمی شد.
وزیر نیرو خاطرنشان کرد، در ابتدای دولت آقای روحانی تلفات شبکه توزیع بیش از 14 درصد بود که سال گذشته به 9.76 درصد یعنی زیر 10 درصد رسید که مقابل با تلفات شبکه توزیع کشور عراق که اکنون حدود 50 درصد است، دستاورد بزرگی برای کشورمان است. هرنیم درصد کاهش تلفات درکشور به معنای صرفه جویی قابل توجه و افزایش ظرفیت تولید و کاهش مصرف است. همچنین سال گذشته توانستیم به بالاترین راندمان در بهره برداری از نیروگاه های حرارتی برسیم که نزدیک به 39 درصد رسید.
اردکانیان با بیان اینکه در صنعت برق ایران نه تنها در کشور احساس کمبودی نمی‌کنیم بلکه فکر می‌کنیم این صنعت زیرساختی را می توانیم با کشورهای همسایه در نقاط مختلف شرق و غرب توسعه بدهیم گفت : با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس امکان تبادل انرژی کار نشدنی نیست در مواقعی از سال آنها مازاد انرژی دارند مثلاً در فصل زمستان که با توجه به نیازی که تعدادی از کشورها مثلاً در شرق ایران دارند ما می‌توانیم با خطوط انتقال در کف دریا اون مازاد انرژی را ترانزیت کنیم و ایران به عنوان یک شاهراه انرژی در منطقه تسهیل کننده تبادل انرژی بین نه تنها کشورهای همسایه بلکه آسیای میانه و به اصطلاح جنوب آسیا باشد.
وزیر نیرو در ادامه افزود : انرژی های تجدیدپذیر امروز در دنیا نه فقط به عنوان انرژی پاک به اصطلاح جنبه آلوده کنندگی ندارد ، مورد توجه است بلکه با توجه به افزایش شهرنشینی و نیازمندی بیشتر بشر به انرژی طبیعی است که سوخت های فسیلی به عنوان یک سوخت تجدید ناپذیر می بایست جایگزین بشود .
وی با بیان اینکه سازمان ملل متحد هم از چند سال پیش آژانسی را در زمینه نیروگاه های تجدیدپذیر و انرژی تجدیدپذیر در منطقه ما تاسیس کرده است گفت : دانش این کار در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی دنیا به شرایط خوبی رسیده است و قیمت های تمام شده رو به کاهش است و کشوری مثل ایران که هم از ظرفیت بالای انرژی خورشیدی برخوردار است و تعداد روزهای آفتابی فراوانی دارد و مهمتر از آن شدت تابش در ایران بالاست باعث گردیده صرفه اقتصادی نصب پنل های خورشیدی را در چنین نقاطی بیشتر کند.
اردکانیان اظهار داشت : کشور ما دارای تعدادی تونل باد است و بر اساس مطالعات انجام شده تا ۳۰ هزار مگاوات پتانسیل انرژی بادی داریم که بخشی در مرزهای شرقی ما با کشور افغانستان واقع شده است، لذا در برنامه‌های توسعه در ایران توجه به انرژی های تجدیدپذیر مورد تاکید است که این کار مسئولیت وزارت نیرو است.
وی در ادامه گفت : ما این کار را شروع کردیم و هم اکنون صدها نیروگاه کیلوواتی و تعداد قابل توجهی نیروگاه‌های مگاواتی خورشیدی و بادی در ایران مشغول کار هستند و در دست بهره‌برداری اند و بیش از ۸۰۰ مگاوات ظرفیت نصب شده داریم که توسط بخش خصوصی و سرمایه گذاری های داخلی و خارجی صورت گرفته است .
وزیر نیرو ضمن امیدواری در این زمینه انتقال دانش به کشورهای همسایه گفت : اخیراً اعلام کردیم که سرمایه‌گذاران خارجی می‌توانند در ایران سرمایه‌گذاری کنند برای احداث نیروگاه های تجدیدپذیر و امکانات انتقال را در اختیارشان قرار می‌گیرد و خودشان انرژی تولید شده را می‌توانند صادر کند یعنی قراردادهای با کشورهای همسایه منعقد کند برای فروش انرژی و ما شبکه انتقال رو و پشت های موجود را در اختیارشان بگذاریم که با نتیجه سرمایه‌گذاری خودشان که تبدیل به الکتریسیته می شود به کشورهای هدف بر اساس قراردادهای دوجانبه خودشان صادر کنند.
اردکانیان گفت: نیروگاه های هسته ای از سمتی انرژی پاک تلقی می شوند و مثل باد و خورشید و انرژی زمین گرمایی و برق آبی و از سوی دیگر با توجه به نقش مهمی که می‌توانند در تامین انرژی داشته باشند برای ما مهم است و هم اکنون ظرفیت نصب شده در بوشهر هزار مگاوات است که خوشبختانه همکاران ما در سازمان انرژی اتمی و تمام تلاششان را می‌کنند که به ویژه در فصل تابستان نیروگاه بوشهر در وضعیت آمادگی خوبی باشد که ما بتوانیم از آن انرژی در شبکه سراسری استفاده کنیم و همین روزها بعد از انجام تعمیرات روتین سالیانه نیروگاه بوشهر در مدار آمده و الان مشغول سرویس دهی است.
وزیر نیرو درباره افزایش مصرف آب، ضمن اشاره به اینکه نه تنها در ایران بلکه در همه کشورهایی که سیستم آب شرب و بهداشتشان از یک شبکه استفاده می شود ناچارند آب باکیفیت شرب را در زمینه بهداشت هم مورد استفاده قرار دهند گفت: در دوران کرونا برخی از کشورهای این چنینی دچار مشکلاتی شدند زیرا ملاحظات بهداشتی را به هیچ وجه نمی توان نادیده گرفت و از طرفی استفاده وسیع از آب قابل شرب برای مصارف بهداشتی هم می تواند به مشکلات کمبود بی افزارید .
وی در ادامه گفت : در تامین آب و برق تعطیلات نوروزی که امسال از طرفی با دوران کرونا همزمان بود، در بخش برق تعداد ۲۰ هزار پرسنل ما شبانه‌روزی مشغول کار بودند و در بخش آب بین ۵ تا ۶ هزار نفر کادر فعال داشتیم .
اردکانیان افزود: حدود سه ماه ابتدایی امسال نسبت به سه ماه گذشته افزایش مصرف داشتیم و امیدوار هستیم که مردم خودشان مدیریت کنند و با توجه به اولویت آب مورد نیاز برای شرب و رعایت ملاحظات بهداشتی از این آب کمتر برای سایر مصارف استفاده بکنند و ان شالله تابستان بدون مشکل و قطعی سپری بشود.