العالم - ایران/ سیاسی
«محسن بهاروند» معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه امروز (سه‌شنبه) ، درباره بازخوانی جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی در پاریس گفت: به عنوان کشوری که این واقعه تاسف‌بار در آن اتفاق افتاده است، در این مدت، آنچه را که وظیفه ما بود مطابق مقررات بین‌المللی و همچنین مقررات ایران انجام داده‌ایم و طبق کنوانسیون شیکاگو به ترتیب جلو رفتیم. زمان سقوط از کشورهایی که اتباع‌شان جان‌شان را از دست دادند، دعوت کردیم در تحقیقات مشارکت داشته باشد که در این راستا میزبان هیات‌های بزرگی از همه کشورها به‌ویژه از اوکراین و کانادا بودیم.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه افزود: هر درخواستی این هیات‌ها داشته‌اند، نسبت به آن دریغ نکرده‌ایم و به این هیات در همه جا دسترسی دادیم. در موارد خیلی زیاد از جمله سایتی که در آنجا سقوط انجام شده بود، قطعاتی از هواپیما که باقی مانده بود، اجازه دادیم بدون هیچ منعی آزمایش کنند. در مورد قربانیان این واقعه هم به بازماندگان آنها برای پزشکی قانونی و دیدن آزمایشگاه‌های ما دسترسی‌های لازم داده شد.
وی یادآور شد: پس از آن هم تحقیقات توسط سازمان هواپیمایی کشوری ایران و متخصصین ادامه پیدا کرد اما چند مسئله فنی وجود داشت؛ یکی، تلاش برای خوانش جعبه سیاه هواپیما بود که می‌خواستیم به بهترین وجه و توسط سازمان‌های صلاحیت‌دار جهان به‌شکل استاندارد انجام شود. در این مورد، اوکراین ابتدا مدعی بود که توان خوانش جعبه سیاه را دارد ولی بعداً متوجه شدیم که آنها ممکن است تجهیزات کافی نداشته باشند.
کرونا موجب تاخیر در خوانش جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی شد
بهاروند خاطرنشان کرد: در این زمینه نماینده ایران در ایکائو (سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی)، جلساتی با این شرکت‌ها داشت. همچنین سازمان هواپیمایی کشوری به‌شکل ویدیو کنفرانس با بقیه کشورها همیشه در ارتباط بود. ما همان موقع دعوت کردیم که سریعاً خوانش جعبه سیاه را شروع و اطلاعات آن را استخراج کنند که این بحث با شیوع کرونا مواجه شد.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه افزود: به‌رغم دعوتی که ما کرده بودیم، کشورهای دیگر اطلاع دادند که به دلیل شیوع کرونا نمی‌توانند برای خوانش جعبه سیاه جمع شوند. نهایتا تصمیم گرفته شد برای جلوگیری از تعلل بیشتر، جعبه سیاه هواپیما به فرانسه فرستاده شود.
وی ادامه داد: دولت فرانسه اطلاعات جعبه سیاه را از ایران به پاریس منتقل و به دفتر تحلیل و تحقیقات سوانح هواپیمایی فرانسه تحویل داد. جعبه سیاه مربوط به صدا و صوت در داخل هواپیما خوانش شده و اطلاعات مسیر پروازی و جزئیات فنی که به‌شکل گراف ضبط می‌شود، خوانش آنها امروز تمام می‌شود. دو تا سه روز دیگر هم وقت نیاز است تا اطلاعات استخراج شده، تحلیل شود.
ایران نقش اصلی و محوری خوانش و تحلیل اطلاعات را دارد
بهاروند با بیان اینکه در محلی که خوانش انجام می‌شود، نمایندگانی از کشورهای دیگر هم حضور دارند، عنوان کرد: برای اطمینان از استاندارد بودن کار، نمایندگانی از کانادا، آمریکا به عنوان سازنده هواپیما، اوکراین، سوئد و انگلستان در پاریس حضور دارند که به همراه نمایندگان ما تحلیل اطلاعاتی که استخراج می‌شود، انجام دهند و کار ظرف ۲ تا سه روز آینده تمام می‌شود.
این دیپلمات ارشد یادآور شد: با توجه به حقوق بین‌الملل، نماینده ایران اطلاعات را در دست می‌گیرد و نقش اصلی و محوری بر عهده دارد. نماینده ایران در لابراتوار کنار همکاران فرانسوی خود برای پیاده کردن اطلاعات از جعبه سیاه حضور دارد و بعد از آن با مشارکت بقیه کشورها، اطلاعات تحلیل می‌شود.
وی اضافه کرد: در کنار آن بحث‌های حقوقی در مورد پرداخت خسارت به اشخاص و هواپیمای اوکراینی و رسیدن توافق را در این باره خواهیم داشت و به هر صورتی که توافق انجام شود، خسارت هم پرداخت می‌شود.
هفته بعد هیات ایرانی به اوکراین می‌رود
بهاروند افزود: هیات ایرانی هشتم و نهم مردادماه به ریاست من با مشارکت سازمان‌های داخلی ایران از جمله سازمان هواپیمایی کشوری، دفتر حقوقی ریاست‌جمهوری، قوه قضاییه و... به اوکراین می‌روند تا با طرف مقابل مذاکره کنند.
معاون وزیر امور خارجه درباره موضوعات مورد رایزنی در اوکراین هم گفت: در این مذاکرات در مورد چارچوب‌ها، آیین کار، قانون حاکم و مشاغل کلی صحبت می‌کنیم. اگر هم در مذاکرات جلو رفتیم، چه بهتر. در نتیجه تمام کارهایی که انجام می‌دهیم مرتب و یکی پس از دیگری انجام شده است. اگر بخواهیم مسائل طبق روال معمول پیش رود، در ۲ تا سه روز آینده کار خوانش جعبه سیاه و تحلیل اطلاعات آن تمام می‌شود.
وی در پاسخ به سوالی درباره پرداخت خسارت به بازماندگان سانحه سقوط هواپیما اظهارداشت: هیچ پیشنهادی را نه دادیم و گرفتیم. ولی یک معیار داریم و آن اینکه این نخستین واقعه نیست که اتفاق می‌افتد و هم در کنوانسیون‌های بین المللی مبالغی تعیین شده است و هم بحث بیمه باید انجام شود و هم عرفی در این رابطه وجود دارد. بنابراین چیزی که احتمالا توافق خواهیم کرد خیلی دور از عرف بین‌المللی که در این رابطه وجود دارد، نخواهد بود.
اظهارات غیرسازنده کمکی به حل موضوع نمی‌کند
بهاروند همچنین درباره اتخاذ برخی رویکردهای سیاسی مسئولان کشورهای ذینفع در این حادثه، اظهارداشت: بعضی از این اظهارات نه تنها کمکی نمی‌کند بلکه بسیار هم غیرسازنده است. اخیراً اظهاراتی را از مقامات سیاسی کشورهایی که مربوط به این قضیه هستند می‌شنویم که باعث تعجب است.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه گفت: در حالی که ایران تمام اقدامات لازم را به موقع و با حسن نیت انجام می‌دهد متعجبم که نه تنها از ایران تشکر نمی‌شود بلکه بعضی از مقامات سیاسی صحبت‌هایی را می‌کنند که برای ما باعث تعجب برانگیز و ناراحت کننده است. حدس می زنم بعضی از این مقامات رویکردهای داخلی دارند و دنبال سیاست داخلی خودشان هستند ولی باید بدانند که در هر اظهار نظری باید نیم نگاهی هم به طرف خارجی خود داشته باشند و عرف دیپلماتیک را رعایت کنند.
بهاروند یادآور شد: بعضی‌ها هم ظاهراً می‌خواهند همان اقداماتی که ما انجام می‌دهیم با انجام مصاحبه‌ها به خود منتسب کنند. شاید نیاز دارند که مردمشان فکر کنند که آنها هستند که این کارها را انجام می‌دهند. در حالی که ما به اندازه کافی تجربه داریم و حرفه‌ای هستیم و تحت تاثیر این حرفها قرار نمی‌گیریم و آنچه را که وظیفه خودمان می‌دانیم، حتما انجام خواهیم داد.
وی، بزرگترین آسیب دیده این اتفاق را ایران توصیف کرد و گفت: ما در این حادثه تلخ تعداد زیادی از جوانان نخبه کشورمان را از دست دادیم و به اندازه کافی درپی روشن شدن همه زوایای این اتفاق هستیم. بعضی از کشورها صحبت‌هایی می کنند که حتی یک دهم قربانیان ایران را در این حادثه ندارند.
هیچ وقت دنبال این نبودیم چیزی پنهان شود
معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: هیچ وقت دنبال این نبودیم که چیزی از این موضوع پنهان باشد. بنابراین چه خوب است کشورهای دیگر هم به جای اظهارنظرهای غیر سازنده رویکرد سازنده و همکاری داشته باشند تا با کمک همدیگر بتوانیم این موضوع را حل و فصل و همه مسائل را روشن کنیم.
بهاروند در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره دسترسی و امکاناتی که در اختیار بازماندگان قربانیان این سانحه قرار داده شده است، گفت: هر کاری کنیم و هر امکاناتی ایجاد کنیم نمی‌تواند اندوه خانواده‌ها و بازماندگان این واقعه تاسف‌آور را جبران کند و این چیزی نیست که الان بتوانیم آن را جبران کنیم. اما آنچه که ما انجام دادیم این است که خانواده‌ها به پرونده قضایی دسترسی دارند و اگر شکایتی دارند می‌توانند آنجا مطرح کنند.
وی خاطرنشان کرد: افرادی که در این موضوع مقصر بودند، بازداشت شدند و رسیدگی کیفری هم همزمان جلو می‌رود. ضمن اینکه ما هنوز در مرحله تحقیقات هستیم آنچه که می‌شود انجام داد بحث جبران خسارت و دلجویی از خانواده‌ها است. ما از اتفاقی که افتاده متاسفیم، ولی در عین حال این را هم می‌دانیم که هیچ چیزی جایگزین از دست دادن عزیزان خانواده‌های محترم نخواهد شد.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه درباره آخرین اقدامات برای پیگیری حقوقی و کیفری این حادثه گفت: به موازات بحث‌های حقوقی و فنی در مورد روشن شدن این واقعه، بحث کیفری و انضباطی و اداری آن هم جلو می‌رود و بازپرس پرونده حقوقدانی بسیار خوب، جدی و منظم است.
بهاروند درباره متهمان این حادثه هم گفت: ۶ نفر در این حادثه متهم شدند سه نفر در بازداشت هستند و سه نفر فعلا با وثیقه در بیرون زندان هستند تا روز محاکمه شان برسد.
به گفته معاون وزیر امور خارجه کیفرخواست تقریباً در حال آماده شدن است و از اطلاعات جعبه سیاه هم برای تکمیل کیفرخواست استفاده خواهد شد.
رسیدگی کیفری به حادثه در انحصار ایران است/ محاکمه مقصران به زودی انجام می‌شود
بهاروند با بیان اینکه در مورد بحث کیفری ایران بسیار جدی با این موضوع برخورد خواهد کرد و قوه قضائیه و سازمان قضایی نیروهای مسلح برخورد خواهد کرد، گفت: چون اتفاق در قلمرو قضایی ایران اتفاق افتاده و از قبل رسیدگی به این پرونده سریعا شروع شده رسیدگی کیفری به این موضوع در صلاحیت انحصاری کشور ایران هست. بعد از آنکه تحقیقات قضایی تمام شد و محاکمات صورت گرفت، در این مورد هم اطلاع رسانی خواهد شد.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه گفت: اطمینان می‌دهیم که تحقیقات قضایی و کیفری با جدیت در حال انجام است و به زودی محاکمه این افراد در مورد قصوری که داشته‌اند انجام می‌شود و به موقع اطلاع‌رسانی خواهد شد تا همه در جریان این موضوع قرار بگیرند. صلاحیت کیفری از آن ایران است و ایران باید این کار را انجام دهد و حتماً هم انجام خواهد شد.
فارس