العالم - اروپا
دیپلمات‌های ارشد غربی امروز چهارشنبه مدعی شده‌اند قدرت‌های اروپایی دولت آینده آمریکا را برای بازگشت فوری به برجام تحت فشار قرار نخواهند داد.
روزنامه «وال‌استریت‌ژورنال» نوشت قدرت‌های اروپایی برای کاهش فوری تنش‌ها با ایران نگاهشان را دولت آینده «جو بایدن»، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا دوخته‌اند اما واشنگتن را برای بازگشت فوری به توافق هسته‌ای حاصل‌شده در سال ۲۰۱۵ تحت فشار قرار نخواهند داد.
منابع مورد استنادِ وال‌استریت‌ژورنال این مسئله را به انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در سال ۱۴۰۰ ربط داده‌اند.
مقام‌های فرانسه، انگلیس و آلمان که کشورهایشان در شکل‌گیری «برجام» نقش داشته‌اند می‌گویند تروئیکای اروپایی کماکان از توافق هسته‌ای حمایت می‌کنند، اما آنها معتقدند که بازگشت کامل به این توافق ممکن است قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری امکان‌پذیر و یا حتی مطلوب نباشد.
دیپلمات‌ها گفته‌اند با توجه به نگرانی کشورهای اروپایی از تحقیقات هسته‌ای ایران، آنها خواستار حصول توافقی فوری در ماه‌های نخست دولت جو بایدن خواهند شد. این توافق، کاهش برخی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران در ازای توقف روند توسعه فعالیت‌های هسته‌ای ایران را مد نظر خواهد داشت.
به نوشته وال‌استریت‌ژورنال، دولت‌های اروپایی امیدوارند این توافق بتواند قبل از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ایران مزایای اقتصادی ملموسی به ایران ارائه دهد تا دولت جدید در تهران، از انگیزه لازم برای ورود به دیپلماسی برخوردار باشد.
«لاورنس نورمن»، خبرنگار وال‌استریت‌ژورنال که این گزارش را تهیه کرده در حساب کاربری‌اش در توئیتر نوشته است: «مقام‌های اروپایی از مدت‌ها پیش گفته‌اند که آنها می‌خواهند توافقات جدیدی روی توافق هسته‌ای ایران بنا کرده و آن را توسعه دهند.»
او در ادامه نوشته است: «برخی از دیپلمات‌های اروپایی معتقدند که می‌توان با گذشت زمان از تحریم‌های آمریکا و دیگر اهرم‌های فشار، در جهت سوق دادن ایران و متحدانش به سمت توسعه توافق [برجام] به نحو بهتری استفاده کرد.دیپلمات‌های دیگر نگرانند که این موضع ممکن است به معنی آن باشد که هرگز توافق کاملی حاصل نخواهد شد.اما همه در این خصوص که توافق هسته‌ای ایران، نقطه مرجعی برای دیپلماسی است، اتفاق نظر دارند.»
پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هم نورمن گزارش داده بود هیچ مقامی در اروپا تصور نمی‌کند که «جو بایدن» در صورت پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بدون ایجاد تغییراتی در برجام به این توافق بازخواهد گشت.
«لاورنس نورمن»، خبرنگار این روزنامه آمریکایی در آن زمان گزارش داد بسیاری از مقام‌های اروپایی فکر می‌کنند جو بایدن از مسئله خروج آمریکا از برجام به عنوان «یک اهرم فشار مفید» استفاده خواهد کرد.
نورمن در حساب کاربری خود در توئیتر نوشت: «درباره توافق هسته‌ای ایران در اروپا باید یک نکته را روشن کنم. هیچ فرد جدی تصور نمی‌کند که اگر بایدن پیروز شود، بدون ایجاد تغییر در توافق هسته‌ای به آن بازخواهد گشت. بسیاری آن را به عنوان یک اهرم فشار مفید می‌بینند.»
او در پیامی دیگر، بخشی از پیام خود را اصلاح کرده و آن را به صورت روشن‌تر نوشته است. نورمن نوشت: «منظورم این بود که هیچ فرد دارای مقام جدی در اروپا فکر نمی‌کند که اگر بایدن پیروز شود به برجام اولیه بازخواهد گشت.»
«آنتونی بلینکن» که در آن زمان مشاور جو بایدن بود و اکنون از سوی او به عنوان گزینه تصدی وزیر خارجه معرفی شده بارها در مصاحبه‌ها و اظهارنظرهایش اعلام کرده که بایدن در صورت پیروزی در انتخابات به دنبال «توافقی قوی‌تر» با ایران خواهد بود.
او به عنوان مثال ۲۹ خردادماه گفت چنانچه بایدن در انتخابات ماه نوامبر به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا انتخاب شود تمامی تحریم‌ها علیه ایران، از جمله تحریم‌های اعمال‌شده توسط «دونالد ترامپ» را حفظ خواهد کرد.
این مقام سابق آمریکایی گفت: «ایران باید به پایبندی کامل برجام برگردد. در غیر این صورت- و تا زمانی که [ایران] این کار را انجام دهد- واضح است که همه تحریم‌ها پابرجا خواهند ماند.»
بلینکن در ادامه گفته که به دنبال «توافقی قوی‌تر» با ایران خواهد بود: «اگر ما به پایبندی [به برجام] برگردیم از این مسئله به همراه شریکان و متحدانمان که بار دیگر در موضع یکسانی با ما قرار می‌گیرند به عنوان سکویی استفاده خواهیم کرد تا به مذاکره بر سر توافقی طولانی‌مدت‌تر و قوی‌تر بپردازیم.»
توافق «طولانی مدت» و «قوی‌تر» از جمله اصلی‌ترین خواسته مخالفان توافق هسته‌ای برجام از جمله دونالد ترامپ بود. ترامپ دو سال پیش با بیان اینکه برخی از مفاد توافق هسته‌ای برجام منقضی می‌شوند به مشارکت آمریکا در این توافق پایان داد و گفت به دنبال دستیابی به توافقی قوی با محدودیت‌های هسته‌ای دائمی علیه ایران است.
بلینکن روز ۳۰ اردیبهشت هم گفته بود بایدن در صورت پیروزی در انتخابات به دنبال رسیدن به «توافقی قوی‌تر» از برجام با ایران خواهد بود.
او گفت: «سیاست ترامپ در قبال ایران شکست خورده و فشار حداکثری، علاوه بر آنکه نتوانسته به ایجاد توافقی بهتر منجر شود ما را از شریکانمان دور کرده است.»
مشاور جو بایدن در ادامه گفت: «اما زمان گذشته و در صورت بازگشت ایران به پایبندی کامل [به برجام] بایدن به دنبال ایجاد توافقی قوی‌تر خواهد بود.»
بسیاری از کارشناسان روابط بین‌الملل اختلافات میان احزاب دموکرات و جمهوری‌خواه در سیاست‌گذاری در خصوص ایران را صرفاً تاکتیکی می‌دانند.
دولت آمریکا بعد از خروج از توافق هسته‌ای برجام در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به اقداماتی تحریک‌آمیز مانند قرار دادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمان‌های اصطلاحاً «تروریستی» و یا ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس سپاه روی آورده است.
با این وجود، دونالد ترامپ که وعده می‌داد با اجرای سیاست‌های سختگیرانه علیه ایران می‌تواند این کشور را برای عقد توافقی بهتر پای میز مذاکره بیاورد به دلیل ناکام ماندن برنامه‌هایش در قبال ایران علی‌رغم تشدید تنش‌ها، در آمریکا به شدت تحت فشار قرار گرفت.
فارس