العالم _ ایران
مرتضی براری رئیس سازمان فضایی ایران در گفتگوی اختصاصی با العالم ضمن اشاره به اینکه مهم ترین برنامه سازمان فضایی ایران قرار دادن ماهواره ها در مدار لئو در فاصله ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتری است، اظهارداشت: هم اکنون سازمان فضایی ماهواره‌های سنجش از دور ظفر ۲ که یک ماهواره تصویربرداری با قدرت تفکیک تصویربرداری ۱۶ متر رنگی و ماهواره پارس ۱، یک ماهواره پیشرفته که جدیداً تحویل گیری شده و آماده می شود برای قرارگیری در مدار که یک ماهواره تصویربرداری با قدرت تفکیک تصویربرداری ۱۵ متر رنگی که انشالله در آینده نزدیک ماهواره سنجش از دور طلوع آماده تحویل گیری خواهد شد.
وی افزود: در حوزه ماهواره‌های مخابراتی ماهواره یک کامل شده است و ماهواره ناهید ۲ تا پایان سال تحویل خواهد شد و برنامه‌ریزی برای پرتاب آن صورت خواهد گرفت.
براری با بیان اینکه سازمان فضایی در برنامه توسعه فضایی ۴ گام تدوین کرده است گفت: گام اول دستیابی به مدار ۲۵۰ کیلومتر بود که خوشبختانه ما ۴ تا ماهواره امید ،نوید، رصد و فجر در مدار ۲۵۰ کیلومتر قرار گرفته که ماهواره‌ها ماهواره های تحقیقاتی، مدار مدار تحقیقاتی بوده است و در برنامه گام دوم تصمیم به پرتاب ماهواره های عملیاتی با طول عمر مداری بیش از ۳ سال در مدار های عملیاتی است.
وی اظهار داشت : در گام دوم تصمیم این است که ماهواره ها را به وزن ۲۵۰ کیلوگرم در مدار ۵۰۰ کیلومتر قرار بدهیم یعنی هم ماهواره های تحقیقاتی به ماهواره صنعتی تبدیل شده و هم مدار تحقیقاتی به مدار صنعتی تبدیل شده است و عملا هم اکنون ما در حال تثبیت فناوری فضایی و صنعتی سازی زیرساخت های فضایی هستیم.
رئیس سازمان فضایی گفت : ماهواره هایی که در حال ساخت است مبتنی بر آخرین استانداردهای دنیا خواهد بود و خوشبختانه امروز ما تسلط بر علم و فناوری حوزه فضایی داریم .
وی با اشاره به اینکه طراحی کل زنجیره بخش فضایی توسط متخصصان داخلی طراحی و ساخته شده است گفت : هم پایگاه پرتاب و هم ماهواره بر و هم ماهواره و ایستگاه کنترل و هدایت ماهواره و ایستگاه دریا توسط متخصصین داخلی بومی شده است.
طراحی کل زنجیره بخش فضایی توسط متخصصان داخلی صورت گرفته است
مرتضی براری، معاون وزیر و رییس سازمان فضایی ایران، گفت: ما در حال تثبیت فناوری فضایی و صنعتی سازی زیرساخت های فضایی هستیم. ان شاالله ماهواره هایی که ساخته می شود مبتنی بر آخرین استانداردهای روز دنیا خواهد بود و خوشبختانه با روند موجود تسلط بر علم و فناوری حوزه فضایی ایجاد شده است. یعنی طراحی کل زنجیره بخش فضایی توسط متخصصان داخلی صورت گرفته است. زنجیره شامل چرخه هایی از جمله پایگاه پرتاب، ماهواره ، ماهواره بر، ایستگاه کنترل و هدایت ماهواره و هم ایستگاه دریافت که توسط متخصصان داخلی بومی سازی شده است. ما در سال 87 با قرار دادن ماهواره امید در مدار، جزو نهمین کشور دنیا شدیم که در باشگاه کشورهای دستیابی به چرخه کامل فناوری وارد شدیم.
وی در خصوص قرار دادن ماهواره نور در فضا افزود: ماهواره نور که یک ماهواره تصویربرداری است، در چند ماه گذشته در مدار 435 کیلومتر تزریق شد و هنوز هم فعال است که یک موفقیت برای کشور است چون ماهواره های ما قبلی در مدار 250 کیلومتر بودند که اکنون به مدار 435 کیلومتر رسیده ایم. در این ماهواره بر که ماهوره نور را درفضا قرار داد، از سوخت جامد استفاده شد که با حد اقل هزینه ها و حداقل مصرف سوخت صورت گرفت و خوشبختانه ما در عرصه پرتابگر به موفقیت های خوبی رسیده ایم. پرتاب این ماهواره مبتنی بر سیاست های کلان نظام برای حفاظت از کشور و دفاع از خاک جمهوری اسلامی ایران است.
برنامه ایران برای اعزام انسان به فضا
براری در خصوص برنامه ایران برای اعزام انسان به فضا گفت: ما در این حوزه دو برنامه داریم اول این که ما علاقه مند هستیم در تحقیقات بین المللی حوزه فضا مشارکت کنیم در این عرصه یک مسیر این است که ما با استفاده از زیرساخت های کشورهای دیگر در ایستگاه بین المللی فضا حضور پیدا کنیم و بتوانیم درتحقیقات این عرصه مشارکت داشته باشیم علاوه بر این ما پروژه ای هم آغاز کرده ایم تحت عنوان کپسول زیستی که انشاالله دربهمن ماه مدل مهندسی و درخرداد ماه مدل پروازی آن آماده خواهد شد که قرار است در این فاز به جای موجود زنده، ربات انسان نما در کپسول قرار گیرد و به ارتفاع 130 کیلومتر ارسال شود تا بتوانیم تست ها را انجام دهیم. قرار است این ارتفاع به طور مستمر رشد و ارتقا یابد تا بتوانیم به مدار بالای 400 کیلومتر دست یابیم.
اقتصاد فضا به یک اقتصاد نوظهور تبدیل شده است
معاون وزیر و رییس سازمان فضایی ایران درباره برنامه کشور برای اقتصاد فضا نیز خاطرنشان کرد: امروزه اقتصاد فضا به یک اقتصاد نوظهور تبدیل شده است که خوشبختانه طی یک دهه گذشته رشد اقتصاد فضا شش ونیم برابر متوسط اقتصاد جهانی بوده وپیش بینی ها این است که تا دو دهه آینده این شیب ادامه خواهد داشت. بنابر این تلاش ما این است که علاوه بر تثبیت زیرساخت های فضایی بتوانیم اقتصاد فضا را درکشورمان تقویت کنیم که مهمترین اولویت ما کاربردی کردن صنعت فضا است و بستر شکل گیری شرکت های دانش بنیان را فراهم کنیم امروزه داده های ماهواره ایی نقش بسزایی در ارتقاء بقیه بخش های کشور دارد مثلا داده های ماهواره ایی می تواند بیش از 20 درصد اقتصاد بخش کشاورزی را ارتقاء دهد همین طور در حوزه خدمات شهری ، در حوزه محیط زیست، منابع آبی.
براری گفت: ما برنامه ایی تدوین کردیم اول اینکه بتوانم داده های ماهواره ای کشور خود را تامین کنیم ما روزانه بیش از ده دریافت آنلاین از ماهواره ها داریم؛ بیش از 30 دریافت به صورت آفلاین از ماهواره ها دریافت می کنیم؛ تامین داده ها در اولویت اول ما است از طرف دیگر آزادسازی داده ها برای کسب و کارها جزو سیاست های ما قرار گرفته است علاوه بر این ما در این هفته مرکز ملی داده های ماهواره ایی و ارائه خدمات ابری به کسب و کارها را افتتاح می کنیم و این بستری است برای ارائه راحت داده ها به صورت API به کسب و کار ها.
وی افزود: برای توسعه مراکز نوآوری فضایی توسط بخش خصوصی برنامه ریزی کردیم امروزه سه مرکز نوآوری فضایی شکل گرفت که آنها بستر شکل گیری شرکت های دانش بنیان هستند یعنی با شعار "داده از ما و ارائه سرویس از کسب و کارها" این زیرساخت ها فراهم شد و شرکت های دانش بنیان خوبی شکل گرفته است. موضوع دیگری که در سیاست های ما قرار گرفته آزادسازی بخش فضایی است یعنی ما اجازه سرمایه گزاری بخش خصوصی در عرصه فضا را فراهم کردیم در دنیا 76 درصد بخش فضا در اختیار بخش خصوصی است و آمده در این صنعت سرمایه گزاری و پویایی و سرویس های جدید و اشتغال ایجاد کرده است و منتج به توسعه رفاه در کشورها شده است.
بسترهایی هم در عرصه ماهواره های مخابراتی و هم در عرصه ماهواره های سنجش از دور و هم در عرصه منظومه و خوشبختانه کنسرسیوم‌های بخش خصوصی شکل گرفته است و ان شاالله با سرمایه گزاری و حضور بخش خصوصی آینده درخشانی برای صنعت فضایی کشور رقم خواهد خورد.
رئیس سازمان فضایی ایران در پاسخ به این سوال که آیا ایران از شرکت های دانش بنیان استفاده می کند؟ و شرکت های دانش بنیان چه خدماتی ارائه می دهند گفت: بله استارتاپی ایجاد شد که با استفاده از داده های ماهواره ایی به کشاورزان سرویس می دهد؛ در کشور بیش از 15 میلیون هکتار زمین و باغ داریم این فرصت باعث می شود بعضی از شرکت ها به همین کشاورزان خُرد 28 هزار هکتار را سرویس می دهند و در دوسال گذشته به طور متوسط بیش از 20 درصد ارزش افزوده در این بخش ایجاد شد.
براری خاطر نشان کرد: در حوزه داده های هواشناسی که امروزه برای توریست ها و گردشگران، صیاد و کشاورزها داده ای استراتژیک است که می توانند برای زمینشان یا برای سفرشان تصمیم گیری کنند. امروزه شرکت هایی شکل گرفتند که با استفاده از داده های ماهواره ایی هواشناسی سرویس و خدمات تولید می کنند با استفاده از داده های ماهواره ایی گزارش میزان آلودگی هوا و میزان ذرات آلودگی هوا را در تمام نقاط کشور به صورت منطقه ایی استخراج کنیم. در حوزه مدیریت منابع آب سرویس هایی وجود دارند که آخرین وضعیت تالاب ها، دریاچه ها را گزارش می دهند و برای مدیریت منابع آبی راهکار ارائه می دهند. در حوزه محیط زیست هم همین طور. در حوزه خدمات شهری استارتاپ هایی برای مدیریت ترافیک مانند "نشان" "بلد" وجود دارند. در این عرصه جوانان خلاق ایرانی همزمان با استارتاپ های دنیا فعالیت می کنند و امیدواریم سرویس های فضا پایه کشورمان توسط متخصصین ایرانی راه اندازی شود و با کشورهای منطقه در این عرصه ارتباطات خوبی داریم.
توسعه همکاری های بین المللی یکی از اولویت های ما است
وی افزود: توسعه همکاری های بین المللی یکی از اولویت های ما است و علاقمندیم کشورهای منطقه در حوزه فضایی کشور سرمایه گزاری کنند. بسته های اقتصادی حوزه فضا را تدوین کردیم ما کشوری با موقعیت ممتاز هستیم و جغرافیای بزرگی داریم و این یک فرصت و بازار برای اپراتورهای ماهواره های سنجشی منطقه است از یک طرف در منطقه ایی هستیم که تقریبا 400 میلیون نفر در منطقه ما زندگی می کنند، اعلام آمادگی می کنیم که کشورهای منطقه می توانند در صنعت فضایی ایران سرمایه‌گذاری کنند، این آمادگی برای همکاری بین شرکت های خصوصی ایران نیز وجود دارد، البته با چند کشور مذاکرات انجام شده است و توافقات خوبی در حال شکل گیری است، ما در ماهواره عرب‌ست که 22 کشور عربی در آن عضو هستند یک ماهواره مخابراتی داریم و تجربه بسیار موفقی با این سازمان بوده است.
رئیس سازمان فضایی ایران خاطرنشان کرد که سه دهه از فعالیت ایستگاه های دریافت فضایی ایران می گذرد، اقتصاد فضایی ایرانی بیش از 3 دهه فعال است اما امروز با توجه به انقلابی که در حوزه فضا رخ داده است که شامل کوچک شدن ماهواره ها، چابک شدن شبکه ها و همچنین ترکیب فناوری های هوش‌مصنوعی، بلاک‌چین، اینترنت اشیا، محاسبات ابری و ... با تکنولوژی فضایی عصر چهارم انقلاب فضایی را رقم زده است که در نتیجه آن با یک رشد سرسام‌آوری در اقتصاد فضایی روبرو هستیم، با توجه به اینکه ایران در یک دهه گذشته در عرصه علم و فناوری یک اقتدار علمی داشتیم و رتبه یکم منطقه و یازدهم جهانی را کسب کردیم، تلاش می کنیم این اقتدار علم و فناوری در حوزه فضا به به اقتدار اقتصادی تبدیل شود و سهم خود را از این اقتصاد ارتقا دهیم.
براری درخصوص درآمدی که ایران پیش بینی می کند از اقتصاد فضایی داشته باشد، گفت: قوی ترین دانشگاه های کشور در سه دهه کشور در حوزه فضایی ورود کردند و نیروی متخصص در این حوزه شکل گرفته است و در نتیجه ظرفیت بالایی برای جهش در اقتصاد فضایی وجود دارد، ما اولویت اولمان این است که در اقتصاد فضایی بتوانیم جایگاه اولی خود را احیا کنیم.
سال آینده با همکاری سازمان ملل یک کنفرانس بین المللی در عرصه مدیریت بلایا برگزار می کنیم
وی درباره همکاری های بین الملیی سازمان فضایی کشور گفت: ما همیشه سعی کردیم که در همکاری های جهانی مشارکت داشته باشیم زیرا حوزه فضایی مهمترین نقش را در مدیریت بلاها و حوزه تغییرات اقلیمی را دارد ما خوشبختانه سال آینده با همکاری سازمان ملل یک کنفرانس بین المللی در عرصه مدیریت بلایا برگزار می کنیم. در سازمان اپسکو نیز چندین پروژه تعریف کردیم و علاقه مند به همکاری با کشورهای منطقه در این عرصه هستیم زیرا منطقه ما همواره درگیر مخاطرات طبیعی و بلایای طبیعی است.
براری افزود: همکاری های دوجانبه و یا چندجانبه جزو اولویت های کشورمان در عرصه فضایی است هرچند این حوزه با توجه به ریسک و هزینه بالا مستلزم همکاری کشورها است اما ما چندین تجربه داشتیم که متاسفانه موفق نبوده است در ماهواره مصباح نیز که بیش از یک دهه است که ساخته شده اما توسط ایتالیا پرتاب نمی شود یعنی عملا تمام تلاش های خود را انجام دادیم.
تحریم های آمریکا تاثیری در پیشبرد اهداف ما نداشته است
براری رییس سازمان فضایی کشور در خصوص تاثیر تحریم های آمریکا در صنعت فضایی کشور تصریح کرد: آمریکا در یک اقدام یکجانبه گرایی بخش فضایی کشورمان را تحریم کرد اما این بخش طی چهار دهه انقلاب اسلامی با وجود تحریم های ظالمانه، با اتکا به توان و تسلط متخصصان فضایی ایرانی هیچ تاثیری در پیشبرد اهداف ما نداشت و ما تلاش می‌کنیم همین گام را که مبتنی بر اتکاء جوانان خلاق و کارآفرین متخصصین کشور است ادامه دهیم و آمادگی خود را برای توسعه در این بخش برای همکاری با کشورهای دوست و همسایه اعلام می‌کنیم و بر این اساس، سیاست ها و فعالیت های خود را ادامه دهیم.
وی در خصوص ارسال انسان و ماهواره های محلی کشورهای همسایه گفت : کشورهای دیگر هیچ همکاری و مشارکت در این عرصه را برای ما فراهم نکردند اما کشورهای منطقه با این محدودیت ها مواجه نیستند و آنها با همکاری‌های کشورهای پیشرو برنامه های فضایی خود را توسعه می دهند، به طور مثال یکی از کشورهای عربی با همکاری کشورهای پیشرو در صنعت فضایی توانسته یکی از افراد آن جامعه فضایی خود را به ایستگاه بین المللی میر ارسال و حضور پیدا کنند و ما به دنبال مشارکت در پروژه‌های تحقیقاتی بین المللی این چنینی هستیم.
وی گفت: همچنین ما اعزام انسان به فضا را شروع کردیم و امسال بهمن ماه کپسول زیستی را آماده و مدل پروازی آن در اوایل سال آینده پیش. خواهیم برد و در تلاش هستیم که این مسیر بومی هم همزمان با مسیر بین‌المللی توسعه یابد.
جایگاه فضایی ایران در منطقه اول و در دنیا یازدهم است
وی در خصوص جایگاه فضایی ایران گفت: ایران از لحاظ علم و فناوری در منطقه جایگاه اول و در دنیا یازدهم را به خود اختصاص داده است و در تلاش هستیم که این اقتدار علمی به اقتدار اقتصادی تبدیل شود و لازم به ذکر است که و تمام زیرساخت‌های فضایی کشور توسط متخصصان داخلی طراحی و ساخته شده و دانش آن وارداتی نیست .