العالم- تحلیل روز
مذاکرهکنندهها وین را که همچنان در قرنطینه کامل است، ترک کردهاند تا با دولتهای متبوعشان رایزنی و مشورت کنند تا دوباره به وین بازگردند و دور جدید مذاکرات را از سر بگیرند.
خوشبینیها درباره احیای توافق زیاد است؛ چرا که "ند پرایس" سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز تأکید کرده که کشورش آماده لغو تحریمهای متناقض با برجام علیه ایران و نیز برداشتن گامهای لازم برای بازگشت به تعهدات خود در چارچوب این توافق است.
به رغم اینهمه خوش بینی، ایران بهویژه بعد از خروج خودسرانه دولت ترامپ از توافق هستهای و طفره رفتن دولت بایدن از بازگشت به این توافق، دیگر به اظهارات مسئولان آمریکایی اعتمادی ندارد و باید اظهاراتشان را با اقداماتی عملی همراه کنند.
بیاعتمادی ایران به آمریکا به حدی است که ایران مخالف حضور هرگونه نماینده آمریکا در مذاکرات وین شد و حتی مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را رد کرد. در واقع، تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی آمریکا ضربات بزرگی به اقتصاد ایران وارد کرده و شهروندان ایرانی نیز در سایه تحریم دارو و تجهیزات پزشکی در شرایط کرونایی، متحمل تلفات جانی شدهاند.
این تجربه تلخ ایران با آمریکا است که باعث شده تمام "راهکارهای آمریکایی" را رد کند. آمریکا باید تمامی تحریمهای ظالمانهای را که یکجا به عناوینی مختلف علیه ایران وضع کرده است، باید لغو کند در غیر اینصورت، ایران از گامهای خود بهویژه درخصوص غنیسازی اورانیوم عقبنشینی نخواهد کرد.
"عباس عراقچی" دستیار وزیر امور خارجه ایران و مذاکرهکننده ارشد ایرانی این موضع ثابت تهران را مورد تأکید قرار داده و متذکر شده است: "تا وقتی آمریکا تمام تحریمهای خودش را لغو نکرده و به برجام برنگشته باشد، هیچ یک از فعالیتهای هستهای ایران به ویژه در حوزه غنیسازی نه متوقف میشود و نه حتی روند کاهشی پیدا میکند. غنیسازی 20 درصد ما اکنون با سرعتی حتی فراتر از سرعتی که مجلس شورای اسلامی در قانون خود پیشبینی کرده بود، پیش میرود و مواد غنیشده 20 درصد در حال تولید است."
ایران، همانگونه که "محمدجواد ظریف" وزیر امور خارجهاش گفته، در تلاش است تا با التزام به موضع ثابت خود، تحریمهای غیرقانونی آمریکا علیه ملت ایران را لغو کند و مسیری منطقی برای پایبندی کامل به توافق ارائه کند؛ یعنی آمریکا که این بحران را موجب شده، باید ابتدا به پایبندی کامل بازگردد، و ایران نیز پس از راستی آزمایی سریع، اقدام متقابل خواهد کرد. ظریف همچنین در توییتی نوشت: " تمامی تحریمهای ترامپ، ضدبرجام بودند و باید رفع شوند - بدون توجه به تمایزات و نامگذاریهای بیمنطق و خودسرانه تحریمها."
تمامی آنچه که درباره حاکم شدن فضای مثبت و سازنده بر نشستهای وین گفته شده و نیز اظهارات متعدد مقامهای آمریکایی درباره ارزیابی سیاستهای واشنگتن درقبال ایران و حرکت به سمت لغو کامل تحریمها را نظارهگر نمیشدیم اگر سیاست حکیمانه ایران و پایبندیاش به تعهدات هستهای نبود. اگر درخصوص توافق هستهای در این وضعیت خاص قرار گرفتهایم به دلیل تعامل جدی ایران با غرب و نیز صبر و مقاومت ملت ایران در برابر تحریمهای ظالمانه و بیسابقه آمریکایی- غربی است.
هر چند زود است درباره لغو کامل تحریمهای ظالمانه آمریکا علیه ایران و بازگشت آمریکا به توافق هستهای سخن بگوییم ولی چنین گشایشی را در نشستهای هفته پیش در وین دید. این موفقیت نیز به لطف ایران خواهد بود که به توافق هستهای پایبند مانده و از آن دفاع کرده و امروز نیز با طرق مختلف برای احیای آن تلاش میکند.
سعید محمد