العالم - تحلیل روز
اطلاعات حکایت از پایین آمدن شاخص رود فرات تا سطح 200 متر مکعب در ثانیه است که باعث کاهش قدرت تولید برق آبی در سد فرات – پس از نصب و راه اندازی توربین های برق آبی توسط قسد - و پایین آمدن سطح آب دریاچه اسد شده است. این امر باعث کاهش شدید ذخیره آب شده است. لازم به ذکر است که طبق توافق 1987 بین سوریه، عراق و ترکیه، طرف ترک موظف است 500 متر مکعب بر ثانیه آب نگه دارد.
ترکیه این جنگ را در کنار جنگ همه جانبه ای که با سوریه شروع کرده است و پس از شکست جنگ نظامی و تشدید محاصره اقتصادی، به منظور اعمال فشار بیشتر بر دولت سوریه و کوچاندن اهالی شمال سوریه از این منطقه و نابودی استراتژی امنیت غذایی سوریه پیش می برد.
جنگ بر سر منابع طبیعی، پدیده جدیدی نیست بلکه جنگی تاریخی بین سه کشور عراق، سوریه و ترکیه است و تاریخ جدید گواهی بر وقوع این جنگ است. در سال 1920 توافق تقسیم آب بر اساس پروتکل های بین المللی بین سوریه و ترکیه به امضا رسید و سپس در توافق لوزان در سال 1923 بندی مربوط به دو رودخانه دجله و فرات اضافه شد با این مضمون که هیچ یک از این سه کشور حق تأسیس سد یا آب انبار یا تغییر مسیر جریان آب را بدون هماهنگی با دو کشور دیگر ندارد.
حتی پس از استقلال عراق و سوریه جنگ بر سر منابع طبیعی مانعی بر سر راه توسعه روابط با ترکیه بود چرا که این کشور از آب به عنوان سلاحی استراتژیک در مقابل بغداد و دمشق استفاده می کند و سدهای این کشور ابزاری در دست نیروهای استکبار جهانی و آمریکاست که از آن به عنوان ابزار سیاسی استفاده می کنند.
اسنادی که از سفارت آمریکا در تهران به دست آمده بود نشان داد که سازمان جاسوسی این کشور در تهران به سلیمان دیمیرل، مدیر کل سازمان آبهای ملی ترکیه در سالهای 1955 – 1956 پیشنهاد ساخت سدهای بزرگ روی فرات را داده است تا به عنوان سلاحی به دست ترکیه علیه سوریه – که در آن زمان روابط خوبی با ترکیه نداشت – استفاده شود.
در جغرافیای سیاسی منابع طبیعی یکی از مهم ترین دلایل جنگ بوده و انگیزه اصلی ایجاد درگیری هاست زیرا دارای اهمیت استراتژیکی بوده از اینرو موضوع آبها پس از خشکسالی و کمبود بارش در منطقه از مهم ترین عوامل تهدید امنیت غذایی، اقتصادی و سیاسی انسان به شمار می رود.
از اینرو اقتصاددانان غربی مانند جان استیوارت معتقد هستند آبها دلیل اصلی رشد و شکوفایی است و نبود آن به دلیل ارتباط داشتن آن با بسیاری از عوامل، کشورها را در پایین ترین سطح رشد و شکوفایی اقتصادی و اجتماعی نگاه می دارد و امنیت ذاتی انسان را مستقیم تهدید می کند از اینرو آبها تعیین کننده اصلی روابط سیاسی کشورها هستند.
چه رسد به سوریه که با جنگی نظامی و محاصره اقتصادی و اقدامات تروریستی روبروست که به این معنی است ترکیه منافع حیاتی و ملی دولت سوریه را هدف قرار می دهد زیرا بسیاری از مردم از تشنگی و آلودگی رنج می برند که دلیل آن نیز استفاده غیر قانونی ترکیه از آبهای فرات است و تاثیر نامطلوبی بر تولید برق از سه سد فرات، البعث و تشرین گذاشته و برق مناطق زیادی از سوریه از این سدها تامین می شود.
فریادهای دادخواهی مردم شمال سوریه به سازمان های بین المللی نمی رسد زیرا بیشتر این کشورها برای دست یافتن بر دستاوردهای سیاسی و علیرغم نقض قوانین بین المللی، از فشار ترکیه بر دولت سوریه حمایت می کنند.
ترکیه نیز با استفاده از اصطلاح آبهای جاری مرزها در دو رود دجله و فرات در راستای فریبی سازمان دهی شده به منظور شانه خالی کردن از تعهدات و توافق های امضا شده با دولت سوریه و ادامه استفاده از این آبها به عنوان بخشی از جنگ اقتصادی علیه سوریه در صدد عمومیت دادن مفاهیم مختلف برای تاثیر گذاری بر ذهنیت سیاسی غربی هاست
گفتنی است اهرم آبها بخشی از جنگ است و مرحله پیشرفته از ورود ترکیه به تجاوز علیه سوریه است و ترکیه با این مرحله و سوء استفاده از وضعیت سست بین المللی در صدد ادامه نقض قوانین بین المللی و اخلاقی سیاستمداران است و به جنایت های خود در قطع آب سوریها از دجله و فرات یا از طریق گروههای مسلح مورد حمایت آن ادامه می دهد . اما حافظه ها تشنکه نگاه داشتن دمشق و محرومیت حلب را فراموش نمی کند این روزها نیز ساکنان الحسکه از تکرار قطعی آب آشامیدنی در عذاب هستند اما زبان حال سوریها این است اگر ما را بر سنگها ذبح کنید تسلیم نخواهیم شد.