العالم - ایران / علمی
دکتر محمدرضا شانه‌ساز معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو در گفتگو با شبکه العالم گفت: بزرگترین سرمایه ما استفاده از ظرفیت های مردمی در همه زمینه ها حتی در بحث مقابله با بیماری کرونا است؛ ما چند سال تحریم های ظالمانه و بی رحمانه ای را پشت سرگذاشته بودیم که بیماری کرونا نیز آمد و ظرفیت های ما پاسخگو نبود. برای مثال در خصوص همین ماسک هایی که اکنون به صورت روتین استفاده می شود ظرفیت عملی کشور ما حدود 150 هزار عدد در روز بود که اکنون با استفاده از ظرفیت های مردمی و کمک مردم به 45 میلیون عدد در روز بالغ شده است؛ یا در خصوص اقلام ضد عفونی کننده که اینها جزو اولیه ترین کالاهایی بود که برای مقابله با ویروس کرونا باید استفاده می کردیم که همه اینها با کمک مردم و شرکت های دانش بنیان و نخبگان صورت گرفت.
* افزایش ظرفیت تولید ونتیلاتور کشور به بیش از 1400 دستگاه در ماه
وی افزود: ظرفیت اسمی تولیدات ما در حوزه ونتیلاتور نیز 100 دستگاه در ماه بود که اکنون ظرفیت تولید ما بیش از 1400 دستگاه در ماه است. علاوه بر این که نیازهای ما در خیزهای دوم، سوم و چهارمی که برای کشور پیش آمد، برطرف شده، اکنون به یکی از صادرکنندگان با کیفیت این دستگاه نیز تبدیل شده ایم.
* ایران از تولیدکنندگان و صادرکنندگان کیت های تشخیص کرونا
دکتر شانه‌ساز همچنین تصریح کرد، در زمینه کیت های تشخیص، هم کیت های سریع و هم کیت های "پی سی آر" برای شناسایی ویروس و بیماری کرونا، همه نیازهای کشور را تامین می کنیم و صادرات هم انجام می شود که تولید این مراحل را از صفر در کشور شروع کرده ایم.
رئیس سازمان غذا و دارو گفت: در زمینه دارو نیز هر دارویی که در دنیا معرفی شد که می توانست کاندیدای کمک به درمان ویروس کرونا باشد، در کمتر از سه ماه آن را در کشور تولید و کل نیاز داخل را تامین کردیم و سپس به مرحله صادرات نیز رسیدیم.
این شرایط واقعا در کنار شرایط تحریم و مشکلات بین المللی در زمینه تبادلات مالی و غیره، نشان از توانمندی بزرگ کشور دارد که ناشی از لطف خداوند و کمک مردم بوده است.
معاون وزیر بهداشت گفت: در تجهیزات پزشکی نیز با مشکلات عدیده تحریم مواجه هستیم که غرب برخلاف شعارهای بشردوستانه در حال اجرا علیه کشورمان است، لذا حل این مشکلات بر اساس باور مردم به این مسأله شکل گرفت که باید روی پای خودمان بایستیم.
*رتبه تک رقمی ایران در تولید داروهای هایتک
شانه‌ساز در خصوص تولیدات دارو تصریح کرد: گروه های دارویی بسیار متفاوت است؛ مثلا در حوزه بیوتکنولوژی که خیلی از داروهای "هایتک" در آن حوزه تولید می شود رتبه ما تک رقمی است. در منطقه به طور قطع در زمینه تولید و دانش داروسازی رتبه اول را داریم .
در آسیا در گروه های مختلف ما جایگاه بسیار خوبی داریم به خصوص در حوزه تولید داروهای جدید و داروهایی که اولین بار در دنیا عرضه شده است ما دومین یا سومین یا تولید کننده چهارم یا پنچم هستیم.
وی افزود: هر دارویی که در دنیا وارد شود و پزشکان ما تشخیص دهند که برای درمان بیمارانشان به آن نیاز دارند شرکت های داروسازی ما ظرف کمتر از دو یا سه سال آن را در کشور تولید می کنند. این ادعای بزرگی است ولی این مساله شکل گرفته است و مبین توانمندی داروسازی ما است در مقالاتی که چاپ می شود بخش داروسازی در کشور توانسته جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص دهد.
* واردات واکسن
معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو در مورد واردات واکسن گفت: برای واکسن ما از روز اول می دانستیم که نباید خیلی به واردات تکیه کنیم الان بیش از دو میلیون دوز واکسن وارد کشور شده است تزریق برای گروه های درمان و گروه هایی که اولویت دارند در حال انجام است ولی همان طور که پیش بینی می شد در بحث واردات آنچه کواکس گفته بود یا آنچه توافق شده بود نتوانستند واکسن را طبق برنامه برای ما تامین کنند. خوشبختانه تولید کننده های داخلی ما الان به مرحله نهایی کارآزمایی بالینی (Clinical trial) رسیدند.
*کمپانی های بزرگ داروسازی به تعهدات اخلاقی خود برای تولید واکسن عمل نکردند
وی افزود : در بحث واکسن در مقایسه با کشورهای مشابه خودمان عقب نیستیم. کشورها و کمپانی های بزرگ تولید کننده، به تعهدات اخلاقی خود در مقابل کسانی که به آنها سفارش دادند عمل نکردند. آنها خارج از توافقات اولیه ابتدا مردم خود را در اولویت قرار دادند در حالی که بنا بود همه واکسن ها در ساز و کار کواکس ریخته شود و همه مردم دنیا حتی صرف نظر از وضعیت اقتصادی شان بتوانند از یک عدالت نسبی برخوردار شوند ولی این رعایت نشد.
*در حوزه استفاده از واکسن آزمون و خطا نکردیم
شانه‌ساز خاطرنشان کرد: خیلی از کشورهایی که تولید کننده نبودند، اجازه دادند فازهای مطالعات بالینی در کشورشان انجام شود ما در ایران این اجازه را نداشتیم یعنی حتما باید هر واکسنی که قرار بود وارد ایران و مصرف شود باید حتما فازهای مطالعات بالینی اش را در کشور مبدا طی کرده باشد و علاوه بر کشور مبدا در کشورهای دیگر هم مصرف شده بود و ما در این حوزه آزمون و خطا نکردیم. ما صرفا واکسن هایی را تحویل گرفتیم که کار مطالعات بالینی آن انجام شده بود، در حوزه خلیج فارس و کشورهای جنوب خلیج فارس و بعضی کشورها در اطراف ما بودند که اجازه دادند مطالعات بالینی روی اتباعشان انجام شود اما جمهوری اسلامی این اجازه را نداد. این کشورها چون اجازه این آزمایش را بر روی اتباعشان داده بودند کمی از ما جلوتر افتادند. البته با تلاش های انجام شده ظرف یکی دو ماه آینده ما قطعا رشد بسیار قابل توجه ای هم در زمینه واردات هم در زمینه تولید انشاالله خواهیم داشت.
وی خاطر نشان کرد: دو میلیون دوزی که تاکنون وارد کشور شده از روسیه، چین، هندوستان و آسترازنکا کره جنوبی بوده است البته در تفاهماتی که با بعضی از این کشورها مثل هند داشتیم به دلیل مشکلاتی که پیش آمد نتوانستند به همه تعهداتشان عمل کنند و فقط به بخش کوچکی از آن عمل کردند و مابقی را ادعا کردند دادستانی هند اجازه خروج واکسن هایی که برای ما سفارش و ساخته شده بود را گرفته است.
شانه ساز افزود: کواکس هم قرار بود تعداد بیشتری واکسن در اختیار ما قرار دهد یعنی چیزی پنج برابر این میزانی که تا الان تحویل شده است که آن را هم به دلیل مشکلاتی که داشتند نتوانستند به تعهداتشان عمل کنند.
*از سوی سازمان جهانی بهداشت؛ ایران می تواند کیفیت واکسن ها را تایید کند
محمدرضا شانه ساز رئیس سازمان غذا و دارو گفت: ما ده سال است که از سازمان جهانی بهداشت توانسته ایم به عنوان یک سیستم نظارتی قوی تاییدیه بگیریم یعنی توسط سازمان جهانی بهداشت ثبت شده که سازمان غذا و داروی ایران می تواند کیفیت واکسن ها را تایید کند و این موفقیت بسیار بزرگی بوده است.
*همه واکسن‌هایی که وارد کشور میشود برچسب‌گذاری میشود
وی افزود: همه محموله هایی که وارد کشور می شود از نظر سلامت و اثربخشی، مورد آزمایش قرار می گیرند و علاوه بر آن، همه واکسن‌هایی که وارد کشور میشود برچسب‌گذاری میشود که این برچسب گذاری کد یکتا و یگانه ای است که روی واکسن نصب می شود، در واقع شناسه آن ردیابی میشود که از کدام مرکز گرفته و به کدام استان و دانشگاه تحویل داده شده است و همچنین در هنگام لقاح و تلقیح هم کد ملی آن فرد ثبت می شود
*رصدکامل واکسن های وارد شده به کشور
وی تصریح کرد: در حال حاضر با این برچسب گذاری قابل رصد است که کدام واکسن را کدام شخصی دریافت کرده و این برچسب به نوعی تاییدیه سازمان غذا و دارو به شمار می آید و با این تمهیداتی که دیده شده احتمال ورود واکسن های تقلبی در سیستم وزارت بهداشت به صفر کاهش میابد.
رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به اینکه در ایران همه روشهای تولید واکسنی که در دنیا مطرح است روی آنها کار شده است افزود: به طور مثال در آمریکا یک یا دو پلتفرم وجود دارد که روی آن کار شده اما در ایران ۱۶ شرکت همه پلتفرم هایی که در زمینه تولید واکسن کرونا تا امروز معرفی شده روی آن کار و تولید واکسن را دنبال می کنند
وی تصریح کرد: روش های مختلفی برای تولید واکسن وجود دارد و همه آنها در ایران به کار گیری شده اند و در واقع سه شرکت برکت شفا انیستیتو رازی و سهند وزارت دفاع سه واکسن را به مطالعات بالینی رسانده اند و همچنین از همکاری با کشورهای پیشرفته و موفق در این زمینه غافل نشده ایم.
*آغاز واکسیناسیون گسترده از خرداد ماه سال جاری
شانه ساز اظهار داشت : از خرداد ماه سال جاری واکسیناسیون گسترده هموطنان را با واکسن های ایرانی شروع خواهیم کرد، همانطور که در سایر کالاهای که در مقابله با کرونا ظرفیت تولید در آنها محدود بود امروز توانسته ایم از صادرکننده های آن به شمار آییم و در سال آینده یکی از صادرکنندگان بزرگ واکسن در دنیا خواهیم شد
وی افزود: زیرساخت‌هایی که در موازات کار علمی و پژوهشی واکسنها و مطالعات بالینی وجود دارد در ایران بسیار فراتر از نیاز مصرف ۸۰ میلیون جمعیت کشور است و ما از خرداد ماه با چند میلیون دوز واکسن ایرانی که در اختیار قرار میگیرد شروع خواهیم کرد و ظرفیت مان را در تابستان به ۱۲ تا ۱۵ میلیون دوز افزایش خواهیم داد و همچنین این روند افزایشی در پاییز و زمستان به اعداد بزرگتری خواهد رسید و مطمئن هستیم که در سال جاری همه هموطنان خود را واکسینه خواهیم کرد که بخشی اعظمی از آن واکسن های داخلی خواهد بود.
شانه ساز خاطرنشان کرد که همه هموطنان ایرانی امسال واکسینه خواهند شد که بخش عمده آن با واکسن های داخلی خواهد بود.
رئیس سازمان غذا و دارو یادآور شد که سالها ایران و کوبا در زمینه تولید واکسن همکاری داشته اند و در خصوص واکسن کرونا نیز این همکاری ادامه پیدا کرده است، همچنین ایران و روسیه نیز قرارداد همکاری امضا کردند که براساس قرارداد یک شرکت ایرانی با روسیه با 20 میلیون دوز واکس اسپوتنیک شروع کرده است که این ظرفیت تا 40 میلیون دوز واکسن در سال افزایش پیدا کرده است.
*زیرساخت های تولید واکسن در دنیا به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز امروز بشر نیست
وی تصریح کرد که زیرساخت های تولید واکسن در دنیا به هیچ عنوان پاسخگوی نیاز امروز بشر نیست، کارخانه های داروسازی ایران از سالها قبل زیرساخت های لازم برای تولید واکسن را فراهم کرده بودند، طرف های روسی این زیرساخت ها را تایید کردند که می تواند این زیرساخت ها برای تولید انبوه واکسن مورد استفاده قرار بگیرد.
شانه ساز خاطرنشان کرد که کشورهای روسیه و کوبا برای برطرف کردن نیاز تولید خود پس از نشست های متعدد تصمیم گرفتند که از زیرساخت های ایران برای تولید واکسن استفاده کنند و این همکاری به صورت متقابل است و ایران، روسیه و کوبا می توانند از آن بهره ببرند.
رئیس سازمان غذا و دارو تاکید کرد که واکسیناسیون رایگان برای همه مردم ایران جز برنامه های وزارت بهداشت است و قرار نیست برای واکسن زدن از مردم کشور هزینه ای دریافت شود.
*برنامه اصلی وزارت بهداشت بر پیشگیری است
شانه ساز یادآور شد که برنامه اصلی وزارت بهداشت بر پیشگیری است، اما تجربه نشان داد که در خیزهای بعدی به هرمیزان که موارد ابتلا افزایش پیدا می کند اما کشور برای مقابله با آن و تدارکات پزشکی کمتر می شود، زیرساخت های بسیار خوبی در کشور فراهم شده است، تعداد تخت های بیمارستانی چندین برابر شده است در کنار آن مهارت پرسنل درمان نیز افزایش یافته است و همچنین بسیاری از داروها به مراکز قبل از بیمارستان منتقل شده است و در نتیجه آن از ورود بیمار به بیمارستان جلوگیری کردیم.