العالم ـ ایران ـ سیاسی
علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با شبکه «روسیا الیوم» به مسائل مختلفی از جمله توافق هسته‌ای پرداخت.
به گزارش فارس، مشروح این گفت گو به این شرح است:
مجری: چرا ایران به‌واسطه هماهنگ‌کننده اروپا به سوی مذاکرات حرکت می‌کند؟ آمریکایی‌ها بارها گفته‌اند که طرف ایرانی باید پاسخ تمام سؤال‌هایش را مستقیما از آمریکا دریافت کند نه به‌واسطه هماهنگ‌کننده اروپا. چه پاسخی به این سؤال می‌دهید؟
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در پاسخ گفت: «تمایل دارم تأکید کنم که هدف از مذاکرات لغو تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه است؛ تحریم‌هایی که رژیم آمریکا در ورای آن قرار دارد. مسئله دوم گفت‌و‌گویی است که از دو هفته اخیر با آقای مورا آغاز کرده‌ام. آقای مورا هماهنگ‌کننده مشترک توافق هسته‌ای است و مسئولیت هماهنگی میان گروه ۱+۴ را برای مذاکره با ایران برعهده دارد. برای اینکه بتوانیم زمینه و شرایط مناسب برای مذاکرات آتی را فراهم کنیم با هدف لغو این تحریم‌های غیرقانونی و بی‌رحمانه، من با او در تهران و بروکسل دیدار کردم. ما در این دیدارها شرایط، ملزومات و شروط برگزاری یک مذاکرات موفق را مورد بحث و بررسی قرار دادیم و این می‌تواند به توافقاتی منجر شود که نتایجی عملی در پی داشته باشد».
مجری:همانطور که پیشتر تصریح کردید، چرا شرایط مناسب برای بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای فراهم نشده است؟ آیا عملا موانعی بر سر راه بازگشت آمریکا به مذاکرت و عمل به تعهدات توافق وجود دارد؟
علی باقری اظهار داشت: «ما البته طبق قراری که با آقای مورا گذاشتیم قرار شد که مرحله آینده مذاکرات در ماه نوامبر آغاز شود؛ اما مسئله مهم‌تر این است که طرف‌های دیگر چه چیزی ارائه خواهند کرد. طرف مقابل چه چیزی برای لغو تحریم‌ها ارائه خواهد کرد بنابراین باید اراده‌ای قوی برای پذیرش تصمیم لغو تحریم‌ها وجود داشته باشد پس چنانچه تصمیم لغو این تحریم‌ها مورد پذیرش نهایی قرار گرفت، ما عملا در مذاکرات آتی پیشرفت خواهیم داشت. مسئله اصلی در اینجا زمان مذاکرات نیست بلکه چیزی است که طرف مقابل برای لغو تحریم‌ها ارائه می‌کند».
مجری: آمریکا مسئله گفتوگو با ایران را به نقش این کشور در منطقه از جمله برنامه موشک‌های بالستیک گره میزند، ایران چه موضعی در این خصوص دارد؟
معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بیان کرد: «توانمندی دفاعی هر کشور به همان کشور مربوط می‌شود و هر کشوری مطابق با منافع ملی خود و در چارچوب توانمندی‌هایی دارد، رفتار می‌کند تا از امنیت خود دفاع کند و قدرت بازدارندگی مناسب ایجاد نماید. این کشور می‌تواند و باید تجهیزات لازم برای این امر را به دست آورد. جمهوری اسلامی ایران در راستای این سیاست خود را از نظر دفاعی تجهیز می‌کند تا امنیت ملی خود و همچنین منافع ملی‌اش را حفظ کند. هیچ کشور دیگری این حق را ندارد که از توانمندی‌ها و چیزهایی که کشوری دیگر برای دفاع از منافع ملی خود دارد، صحبت کند».
مجری: آنطور که من متوجه شدم شما گره زدن برنامه موشکی ایران را به هر گونه مذاکره رد می‌کنید؟
باقری تأکید کرد: «قطعا. توانمندی دفاعی ایران تصمیم ملی ایران است و مربوط به منافع و امنیت ملی ایران می‌شود بنابراین هیچ کشوری حق ندارد در این خصوص صحبت یا اظهارنظر کند».
مجری: اسرائیل اخیرا اعلام کرد که ایران در آستانه ساخت بمب هسته‌ای قرار دارد. چه پاسخی می‌دهید؟
معاون سیاسی وزیر خارجه اظهار داشت: «البته اسرائیل که صلاحیت صحبت در خصوص این مسائل را ندارد و همچنین باید در نظر داشت که اسرائیل خود سلاح اتمی دارد و باید در این خصوص مسئولیت‌پذیر باشد چراکه آن‌ها در منطقه غرب آسیا سلاح اتمی دارند و این به ناامنی در منطقه منجر می‌شود. صهیونیست‌ها سال‌هاست که از این مسئله صحبت میکنند و این اظهارات کاملا بی‌اساس است. چند بار ثابت شده است که صهیونیست‌ها برای دست‌یابی به اهدافشان اقدام به چنین اتهام‌پراکنی میکنند؛ اتهاماتی که کاملا نادرست و بی‌اساس است. ما تأکید داریم که اسرائیلی‌ها هستند که در معرض اتهام قرار دارند و آن‌ها نمی‌توانند در این خصوص اتهام‌زنی و گلایه کنند».
مجری: درباره تلاشهای اسرائیل برای جلوگیری از توسعه برنامه هسته‌ای ایران چطور؟ یا بهتر است بگویم درباره پیوستن ایران به جمع کشورهایی که توانمندی هسته‌ای در اختیار دارند.
علی باقری کنی گفت: «در ارتباط با برنامه دفاعی ایران و درباره مسئله هسته‌ای می‌گوییم که دکترین نظامی و دکترین دفاعی ایران مبتنی بر تسلیحات متعارف است. مضاف بر این، رهبر انقلاب فتوایی صادر کرده‌اند که تولید و ساخت تسلیحات کشتار جمعی از جمله تسلیحات هسته‌ای را غیرشرعی و حرام اعلام کرد».
مجری: مذاکرات با گروه ۱+۴ چگونه خواهد بود و کجا؟ آیا در این مذاکرات به مسئله تحریم‌ها پرداخته خواهد شد؟ یا مسائل دیگری وجود دارد که ایران خواهان بحث و بررسی آن‌هاست.
این مقام ایرانی پاسخ داد: «مسئله اصلی مذاکرات ۱+۴ لغو تحریم‌های بی‌رحمانه و غیرقانونی است و مابقی مسائل تا این حد اهمیت ندارند».
مجری: ایران چه شواهدی در اختیار دارد که نشان می‌دهد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاعات مربوط به برنامه هسته‌ای را به بیرون درز داده است؟ ایران با این اظهارات چگونه برخوردار خواهد کرد و آیا حقیقتا شما شواهدی در این خصوص دارید؟
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در پاسخ گفت: «ما عضو آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای، با این سازمان همکاری داریم و برای این همکاری چارچوب‌هایی وجود دارد به‌ویژه در قالب توافق پادمان، ما به تعهدات خود پایبند هستیم. ما همکاری سازنده‌ای داریم و این همکاری از قبل بوده و همچنان ادامه دارد. ما یکی از اعضای فعال آژانس هستیم و همواره رفتار مسئولانه‌ای در قبال تعهدات داشته‌ایم و همچنان به همکاری مسئولانه خود با آژانس ادامه خواهیم داد. ما مطمئن هستیم که آژانس زیر بار فشار برخی از کشورهایی که با اهدافی سیاسی به دنبال سوءاستفاده از دسترسی‌های فنی آن هستند، نخواهد رفت. امیدواریم که آژانس زیربار این فشارها نرود و وظیفه اصلی خود را که انجام مأموریت فنی و نظارت باشد، انجام دهد».
مجری: آنطور که من متوجه شدم، درز اطلاعات به دنبال فشار برخی از کشورها صورت گرفته است.
علی باقری کنی پاسخ داد: «من چنین چیزی نگفتم. من گفتم که برخی از کشورها در تلاش هستند تا آژانس را تحت فشار قرار دهند و این کشورها منافعی دارند که با منافع ملی ایران در تعارض است. این کشورها در تلاشند تا از توانمندی‌های فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سوءاستفاده کنند و آژانس نباید به آن‌ها اجازه تحقق این اهداف را بدهد به‌ویژه در چارچوب وظایف اصلی این سازمان از جمله معاهده منع تسلیحات هسته‌ای و توافق پادمان که ما به آن‌ها پایبند بوده‌ایم و همچنان به آن عمل خواهیم کرد».
مجری: با توجه به اطلاعاتی که هم‌اکنون در اختیار دارید، روابط با آژانس چگونه می‌تواند بر روند مذاکرات آتی اثرگذار باشد؟
این مقام ایرانی گفت: «نگاه کنید مذاکراتی که ما داریم، هدفش لغو تحریم‌های بی‌رحمانه و غیرقانونی آمریکاست این یک مسئله و مسئله دیگر در خصوص همکاری با آژانس بین‌الملی انرژی اتمی است، تمایل دارم تأکید کنم که ما مطابق با توافق پادمان این همکاری‌ها را پیش می‌بریم».
مجری: چرا آژانس به خواسته شما در خصوص اقدام اسرائیل در تخریب تأسیسات هسته‌ای کرج پاسخ نداد؟
باقری اشاره کرد: «انتظارات ما از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص این حوادث و تأسیسات هسته‌ای دیگر کشورها این است که این سازمان موضع‌گیری کند و چنین اقدامات تروریستی‌ای را محکوم نماید زیرا چنین اقداماتی علیه تجهیزات تبعات و عواقب بسیار و خطرناکی به دنبال خواهد داشت بنابراین ما می‌گوییم که باید اقداماتی در پیش گرفته شود که مانع انجام چنین اقداماتی شود».
مجری: اما آژانس، ایران را به از کار انداختن دوربین‌های نظارتی در تمامی تأسیسات هسته‌ای متهم کرد. شما چه پاسخی به این اتهامات می‌دهید؟
معاون سیاسی وزیر امور خارجه بیان کرد: «در واقع به دلیل آن اقدام تروریستی بود که رخ داد و بسیاری از دوربین‌های آژانس از کار افتاد و آسیب دید».
مجری: گفتوگوهای ایران و عربستان سعودی را چگونه ارزیابی می‌کنید و این گفتوگوها چه تأثیری بر اوضاع منطقه خواهد داشت؟
علی باقری کنی اظهار داشت: «دولت آیت‌الله رئیسی از ابتدای کار اعلام کرد که توسعه روابط با همسایگان و کشورهای منطقه در اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار خواهد گرفت. بر همین اساس همکاری با کشورهای همسایه از اولویت‌های دولت جدید ایران است. عربستان سعودی جزء همسایگان ماست و این سیاست شامل آن‌ها نیز می‌شود. در خصوص دیگر مشکلات در روابط نیز در دستور کار دولت قرار دارند. ایران بنا دارد تمام این مشکلات را حل و فصل کند. ما چهار مرحله مذاکرات میان نماینده ایران و نماینده دولت سعودی در بغداد داشتیم. انتظار ما این است که در مراحل آتی مذاکرات بتوانیم به نتایجی ملموس دست پیدا کنیم».
مجری: یعنی ممکن است که ما در آینده نزیک شاهد عادی‌سازی کامل روابط ایران و عربستان سعودی باشیم؟
باقری پاسخ داد: «ما با حسن‌نیت و نگاه مثبت به این مذاکرات می‌نگریم و امیدواریم که طرف مقابل هم چنین نگاه مثبتی داشته باشد».
مجری: نقش روسیه را در احیای پرونده هسته‌ای و بازگشت به تعهدات از سوی تمام طرف‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این مقام ایرانی در پاسخ گفت: «البته ما پرونده هسته‌ای نداریم، فعالیت‌های هسته‌ای داریم. قطعا روسیه نقش مثبت و سازنده‌ای داشته به فعالیت‌های هسته‌ای ایران کمک کرده است. در ارتباط با فعالیت‌های هسته‌ای ایران نیز، روسیه نقش مؤثری دارد. در نیروگاه بوشهر این اساس همکاری میان دو کشور است و ما در این نیروگاه در حال ساخت دو فاز هستیم که نشان‌دهنده میزان همکاری‌ها میان دو طرف است. دو کشور همچنین در عرصه بین‌الملل حتی در این زمینه نیز با یکدیگر همکاری دارند. اما در خصوص دستورکارهای بین‌المللی می‌گوییم که گفتوگوهای ما همواره سازنده است. من امروز در مسکو گفتوگوهای سازنده‌ای با دوستم داشتم. این گفتوگوها مثبت و ثمربخش بود. من با معاون وزیر خارجه روسیه توافق کردم که رایزنی‌های ما مرحله‌ای باشد و در تمامی سطوح ادامه داشته باشد تا دو طرف مواضع یکدیگر را بشناسند و با گروه ۱+۴ وارد مذاکره شوند».
مجری: اسرائیل می‌گوید که حملات هوایی‌اش در سوریه علیه حضور ایران است و این برای امنیت آن‌ها خطرناک است و آن‌ها از خود دفاع میکنند. شما چه پاسخی می‌دهید؟
علی باقری کنی تأکید کرد: «ماهیت رژیم صهیونیستی مبتنی بر تجاوز است به همین خاطر رژیم صهیونیستی همواره علیه کشورهای منطقه دست به انجام اقدامات متجاوزانه میزند که این را در فلسطین و سوریه شاهد هستیم. این رژیم به دنبال بهانه است. آن‌ها ایران را به تلاش برای ساخت تسلیحات هسته‌ای متهم میکنند حال آنکه خودشان تعداد خیلی زیادی کلاهک هسته‌ای دارند پس آن‌ها تنها به دنبال بهانه هستند و اتهاماتی واهی را مطرح میکنند. حضور ایران در سوریه به درخواست و توافق دولت قانونی این کشور بوده است».
مجری: آیا شما توان پاسخ مستقیم به حمله مستقیم احتمالی اسرائیل علیه ایران را دارید؟
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران تأکید کرد: «اسرائیل این را حتی در خواب هم نخواهید دید و اگر خوابش را هم ببیند، دیگر از خواب بیدار نخواهد شد».
مجری: برخی ایران را متهم میکنند که این کشور به صورت مستقیم در امور همسایگانش مداخله می‌کند. شما چه پاسخی به این اتهامات می‌دهید؟
این مقام ایران گفت: «اگر دو جبهه خیر و شر را در نظر بگیریم، ایران همواره در کنار جبهه خیر ایستاده است به عنوان مثال اگر به فلسطین اشغالی بنگریم، ما همواره از ملت مظلوم فلسطین و از آوارگان فلسطینی حمایت کرده‌ایم و با تجاوزها علیه سوریه مخالفت نموده‌ایم. ما در جنگ علیه تروریسم در کنار مردم سوریه ایستاده‌ایم و در عراق نیز همینطور ما در کنار مردم این کشور ایستادیم. ما با تروریست‌ها مقابله می‌کنیم. در سوریه و عراق ما با تروریست‌ها مبارزه می‌کنیم آیا این مداخله در امور منطقه است؟! این یعنی اینکه تروریست‌ها و اشغالگران باید حکومت کنند؟! آن تنها نگرانی و تنش ایجاد میکنند. ما از مردم و حکومت‌های منطقه حمایت می‌کنیم؛ مداخله نمی‌کنیم بلکه در ایجاد امنیت، آسایش و ثبات برای مردم منطقه نقش مثبت ایفا می‌کنیم به همین خاطر هزینه دادیم. سپهبد سلیمانی بزرگترین نماد تلاشهای ایران را که با تروریسم آمریکایی مقابله کرد، در این راه به شهادت رسید».
مجری: ایران در مذکرات آستانه برای حل و فصل بحران سوریه همکاری داشت، ارزیابی شما از نقش ترکیه خصوصا حضور نیروهای این کشور در خاک سوریه چیست؟
علی باقری کنی اظهار داشت: «ما همواره تأکیدمان این است که امنیت و حاکمیت کشورهای منطقه باید حفظ شود. کشورهای منطقه باید به حاکمیت و امنیت دیگر کشورها احترام بگذارند. هیچ بهانه‌ای برای نقض حاکمیت و امنیت کشورهای منطقه وجود ندارد».