العالم - نظرکده
ناظران معتقدند که عوامل متعددی باعث از سرگیری مذاکرات رفع تحریم ها در دوحه قطر شده است. آنها بر این عقیده اند که مهمترین عامل، این است که روند تحریم های حداکثری علیه ایران به شکست انجامیده است؛ از این گذشته، جمهوری اسلامی توانسته است در مرحله مشخصی، از قید تحریم ها خلاص شده و با ادامه سیاست های خود، مسائل اقتصادی خود را سر و سامان دهد.
آنها معتقدند اوضاع بین المللی دیگر اجازه تحریم های یک طرفه را نمی دهد. ضمن این که علاوه بر شکست روند تحریم ها – که البته از مدت ها پیش شکست خورده است -، نیاز به نفت ایران هم یکی از عواملی بود که اروپاییها را مجبور کرد آمریکا را برای عقب نشینی تحت فشار قرار دهند. کما اینکه بر هم خوردن توازن بین المللی پس از بروز بحران اوکراین و عملیات نظامی روسیه در این کشور، نیز از جمله عواملی بود که آمریکا را برای تأمین نیاز جهانی به سوخت، مجبور به عقب نشینی از مواضع خود کرد.
ناظران معتقدند که بازگشت آمریکا به روند مذاکرات غیر مستقیم با ایران در دوحه، فقط یک توجیه می تواند داشته باشد و آن اینکه دیگر شرایط بین الملل را به نفع خود نمی بیند.
تحلیلگران هم علت از سرگیری مذاکرات رفع تحریم در دوحه را شرایط بین المللی می دانند که به مرحله ای رسیده است که بقای اروپا را منوط به توافق هسته ای با ایران کرده است.
به اعتقاد آنها تحقیقات و ارزیابی های صورت گرفته طی هفته های گذشته توسط مراکز مطالعات و تحقیقات اروپایی نشان می دهند که کشورهای حاشیه خلیج فارس از نظر تولید نفت، به آخر خط رسیده اند و دیگر امکان ارائه بیشتر ندارند. این حقیقت را به وضوح می شود از زبان امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه و برویس جانسون، نخست وزیر انگلیس شنید.
تحلیلگران خاطرنشان کرده اند که طرح سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به منطقه که به هدف بالا بردن تولید نفت صورت می گیرد، بر اساس همین تحقیقات به نتیجه نخواهد رسید زیرا قیمت جهانی نفت ربطی به کمبود نفت یا گاز ندارد بلکه نگرانی اروپا ناشی از این است که از نظر اروپا و آمریکا، الان، زمان خرید نفت برای فصل پاییز است. انهم در شرایطی که قیمت نفت به طور جنون آمیزی در حال افزایش است.
به گفته ناظران، بورل به درخواست اروپا به ایران سفر می کند نه تهران. ناظران می گویند آمریکای تحت ریاست جمهوری جو بایدن دیر یا زود به توافق هسته ای برمی گردد. آنها خاطرنشان کرده اند که درست است که بحران اوکراین فقط به این روند سرعت بخشیده است حتی اهداف استراتژیک درازمدت دولت بایدن و اروپایی ها بنا به علل متعدد اقتصادی و امنیتی ایجاب می کند که به توافق هسته ای برگردند.
به گفته کارشناسان وقتی که ترامپ در سال 2018 از برجام خارج شد دیدیم که چگونه رهبران اروپایی یکی پس از دیگری با سفر به کاخ سفید تلاش کردند ترامپ را متقاعد کنند به برجام برگردد. اما او تحت فشار لابی صهیونیسم و به خصوص نتانیاهو همه این درخواست ها زیرا پا گذاشت. او نه تنها از برجام خارج شد که سفارت آمریکا در فلسطین اشغالی را هم به قدس منتقل کرد و اعلام کرد که جولان متعلق به "اسرائیل" است و دفتر سازمان آزادی بخش فلسطین در واشنگتن را هم بست و به این ترتیب ثابت کرد که موضع آمریکا در خاورمیانه و فلسطین و ایران همه تابع اوامر نتانیاهوست.