العالم_زلال قرآن
یکی از عوامل بسیار موثر در امر مراقبه از نفس، قیام اللیل و کم خوابی و شب زنده داری و تهجد است، چرا که به گفته بزرگی:
«بیداری در سحرگاهان و شب زنده داری به مقداری که طبیعت آدمی طاقت آن را داشته باشد و عبادت و عبودیت و راز و نیاز با سوزدل در خلوت شب، مرهم دل دردمندان و مرکب وصول عاشقان و عروج عارفان و نهایت الطاف خداوند رحمان و از ضروریات و لوازم سیرالی الله است، چرا که سحرخیزی و عبادت در دل شب بخصوص در بین الطلوعین، بنده مطیع خداوند را به کمال می رساند و به مقام شایسته (مقام محمود) ارتقا می دهد»
دراخبارمعتبره آمده است که، اشراقات و افاضات رحمانیه خداوند رحمان در شب، و در ثلث آخر شب تجلی می نماید و درحوالی طلوع فجر رحمت بی انتهای الهی در آسمان دنیا افاضه می گردد و منادی حق تعالی ندا می دهد که:
«هَل مِن سائِل فَاَعطَیتُهُ»
ترجمه: (آیا سوال کننده و درخواست کننده ای هست تا مورد لطف و عنایت الهی قرارگیرد؟).
و بزرگ دیگری گفته:
« شب موسم عارفان و وقت خلوت دوستان و هنگام نوازش بندگان و میدان جولان مشتاقان و زمان وصل عاشقان و جایگاه رسیدن به مقام محمود است، چرا که انسان را ازنعمت عظمای « ناشِئَة َاَللَیلَ بِالاَسحار» برخوردارمی نماید»