العالم - آمریکا
شبکه رادیویی انپیآر آمریکا در گزارشی نوشت: پس از تصمیم هفته گذشته گروه اوپک پلاس مبنی بر کاهش 2 میلیون بشکه ای تولید نفت، رئیس جمهور بایدن در حال ارزیابی مجدد روابط آمریکا و عربستان است. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در این خصوص میگوید: «با توجه به تصمیم اخیر اوپک و رهبری عربستان سعودی، او (بایدن) معتقد است اکنون زمان خوبی برای ارزیابی مجدد و بررسی چگونگی تحول این روابط در آینده است.»
موضوع فقط حجم قابل ملاحظه کاهش تولید نفت توسط اوپک پلاس نبود. بلکه زمان اتخاذ این تصمیم هم حاشیهساز شده است - حدود سه ماه پس از سفر بایدن به عربستان سعودی برای لابی کردن علیه چنین کاهشی و درست پیش از انتخابات میان دوره ای در آمریکا، جایی که قیمت بنزین می تواند بر رای دهندگان تأثیر بگذارد.
جاناتان پانیکوف، مدیر ابتکار عمل امنیت خاورمیانه اسکوکرافت در شورای آتلانتیک در این خصوص میگوید: «این تصمیم می تواند برای دولت بایدن به عنوان یک اقدام تنبیهی قلمداد شود، و فکر می کنم سخت است که غیر از این تصور کنیم. زیرا سعودی ها در مورد وضعیت سیاسی ایالات متحده ساده لوح نیستند. شاید دلیل اصلی اتخاذ این تصمیم، ضربه زدن به آمریکا نبود اما سعودیها کاملاً از انجام چنین کاری خوشحال بودند.»
فراس مکساد، محقق ارشد مؤسسه خاورمیانه، می گوید عربستان سعودی دلایل تجاری مشروعی برای این کاهش دارد. آنها در حال حاضر به دنبال قیمت های بالاتر هستند تا با رکود جهانی احتمالی که تقاضا را کاهش میدهد، مقابله کنند. او میگوید علیرغم تلاشهای هماهنگ ایالات متحده برای جلوگیری از کاهش تولید، همه 24 عضو اوپک پلاس با آن موافق بودند.
مکساد میافزاید: «این تصمیم فقط به عربستان محدود نبود، بلکه به اتفاق آرا اتخاذ شد و به جای سیاست، اقتصاد و پویایی بازار آن را هدایت می کرد.»
روسیه رئیس مشترک اوپک پلاس است. الکساندر نواک، معاون نخستوزیر این کشور، که توسط ایالات متحده تحریم شده است، هنگام اعلام این کاهش، پشت میز مذاکرات اوپک پلاس حضور داشت. کاهش تولید به معنای درآمد بیشتر روسیه برای حمایت از عملیات نظامی در اوکراین است.
جیسون بورداف، مدیر مرکز سیاست جهانی انرژی دانشگاه کلمبیا در این خصوص میگوید: «بسیاری در واشینگتن، سعودیها را اکنون بهعنوان کشوری همسو با روسیه میدانند، در زمانی که نیروهای روس در اوکراین درگیر هستند و کاهش صادرات انرژی روسیه بخش بزرگی از جهان را در بحران انرژی فرو میبرد.»
پانیکوف در شورای آتلانتیک می گوید این وضع نشان دهنده یک تغییر عمیق در روابط ایالات متحده و عربستان سعودی است و بیشتر آن به محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، رهبر واقعی عربستان مربوط می شود. او میافزاید: «من فکر نمیکنم ما کاملاً این مفهوم را پذیرفتهایم که او رهبر متفاوتی نسبت به آنچه تا به حال دیدهایم است. و بنابراین باید رابطه متفاوتی با او داشته باشیم.»
به باور پانیکوف، ولیعهد سعودی یک رهبرِ معاملهگر است و ایالات متحده باید تصمیم بگیرد آیا میخواهد زمان و انرژی خود را برای بازسازی روابط استراتژیک خود با این کشور پادشاهی صرف کند یا معاملهگرتر شود. او معتقد است این وضع می تواند بر تضمین های امنیتی عربستان سعودی تأثیر بگذارد. او ادامه میدهد: «شاید هواپیماهای پیشرفتهتر را (به آنها) نفروشیم. یا شاید تمرینهای آموزشی را روی سختافزارهای نسل قدیمیتر پیاده کنیم. و شاید، بله، ما تعدادی از موشکهای پاتریوت را از منطقه خارج کنیم و بگوییم، نگاه کنید، ما امنیت شما را درک می کنیم. ما سعی نمی کنیم آن را تضعیف کنیم. اما ما باید اهداف امنیتی خود را نیز متعادل کنیم.»
برخی از اعضای کنگره می خواهند فروش تسلیحات به عربستان سعودی را متوقف کنند یا پرونده های حقوقی مرتبط با اتهامات تعیین قیمت را علیه اوپک پلاس پیگیری کنند. اما مکساد از موسسه خاورمیانه میگوید منطقه خلیجفارس دیگر در اختیار و انحصار آمریکا نیست و این حق را دارد که به دنبال گزینههای دیگر باشد. او میافزاید: «پس آنها در حال ساختن پلهایی به سوی چین هستند که بیش از 25 درصد از نفت سعودیها را وارد میکند. آنها با روسیه هم در حال تحکیم روابط هستند؛ کشوری که نقش خود را در خاورمیانه پررنگتر کرده است.»
این در حالی است که فرحان بن فیصل، وزیر امور خارجه عربستان سعودی، می گوید روابط ریاض با واشینگتن استراتژیک است و امنیت و ثبات در منطقه را ارتقا داده است و کاهش تولید نفت صرفاً به دلایل اقتصادی انجام شده است. با این وضع باید دید روابط آمریکا و متحد سنتیاش در خاورمیانه به چه سمت و سویی میرود.