العالم - زلال قرآن
خلاصه آنچه از برنامههای اعتقادی و عملی که انسان در طول زندگی دنیایی خود مکلف به اعتقاد کامل به آنها و موظف به عمل دقیق به آنهاست، در برنامه حج به نوعی وجود دارد، به همین دلیل گفته می شود که حج جامع جمیع اعتقادات و برنامه های عبادی اسلام است، لذاست که برنامه عبادی حج ازاهمیت بسیاربالا و والائی برخورداراست که اگربه درستی انجام شود آثارخیرومثبت تمامی آنها را دربرخواهد داشت، لذا قبل ازورود باین بحث و برای روشن شدن اهمیت اعمال عبادی حج و تاءثیرآن درتزکیه نفس و طهارت روح انسان ونقش آن دروصول به قرب و لقاء الهی، لازم است مقدمتاً گفته شود:
1- اساس اصول دین مبین اسلام (و همه ادیان الهی)، توحید است که درشعاربسیاربسیار بلند:« سبحان الله ، والحمد لله ، ولااله الاّالله ، والله اکبر» متجلی می شود، واین همان شعاراصلی است که حج گزارموظف است درپایان اعمال حج، هم اعتقاداً هم قولاً وهم عملاً آن را دروجود خویش محقق کند، تا به حج مقبول وسعی مشکورتوفیق یابد.
2- فروع دین ( نماز، روزه، خمس، زکوة، حج، جهاد، و...) تنها بستروصول انسان به توحید محض هستند، وتکلیف اصلی حج گزار عمل دقیق به حقیت آنهاست.
3 -هدف نهائی خلقت انسان وصول به قرب و لقاء الهی است که در مضمون آیه 75 سوره مبارکه زمر،متجلی است، وازراه عبادت خالصانه وخاضعانه وعبودیت صادقانه وخاشعانه قابل حصول است، که این همان هدفی است که درپایان اعمال حج ودرطواف کعبه ونمازآن وسعی صفا ومروه باید حاصل گردد.