العالم - عربستان سعودی
نشریه نیو ریپابلیک در مطلبی نوشت: در آغاز سال 2021، تنها چند هفته پس از آغاز زمامداری جو بایدن، دولت او گزارشی تکاندهنده درباره قتل جمال خاشقجی، ستوننویس واشینگتن پست در سال 2018 منتشر کرد. همانطور که متن این گزارش فاش می کند، فردی که در نهایت مسئول قتل خاشقجی بود کسی نیست جز محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی. بر اساس این ارزیابی، محمد بن سلمان قتل خاشقجی را «تأیید» و از «استفاده از اقدامات خشونتآمیز برای ساکت کردن مخالفان خارج از کشور» حمایت کرد.
این اقدام، بخشی از برنامههای گستردهتر دولت بایدن علیه رژیم محمد بن سلمان بود که شامل مواردی مانند توقف فروش تسلیحات و لغو عنوان «تروریستی» برای انصارالله یمن نیز میشد. همه اینها در راستای هدف بایدن برای بازسازی کامل روابط ایالات متحده و عربستان سعودی و تبدیل ولیعهد، همانطور که بایدن میگفت، به یک فرد «منزوی» شکل گرفت.
اما پس از قمار آغازین دولت بایدن علیه محمد بن سلمان، روابط واشینگتن با ریاض به طرز وحشتناکی به حالت گذشته بازگشته است و اکنون، با درگیری ولادیمیر پوتین در اوکراین و شی جین پینگ با کووید-19 در چین، میتوان گفت که هیچ سیاستمدار دزدسالاری، سالی بهتر از محمد بن سلمان نداشته است.
بخشی از اتفاقات سال گذشته برای محمد بن سلمان، تا حدی از واقعیتهایی خارج از کنترل او سرچشمه میگیرد. به عنوان مثال، با درگیری روسیه در اوکراین که جایگاه مسکو را به عنوان یک قدرت جهانی تأمینکننده انرژی کمرنگ کرد، اهرم نفتی عربستان سعودی بیش از پیش تقویت شده است. محمد بن سلمان نه تنها توانست وارد عمل شود و صدها میلیون دلار در شرکت های بزرگ انرژی روسیه سرمایه گذاری کند، بلکه ریاض حتی واردات از روسیه را افزایش داد و این امر به محمد بن سلمان اجازه داد تا نفت بیشتری صادر کند و در این فرآیند، پول بیشتری به دست آورد. ثروت خانوادگی او به تریلیون ها دلار می رسد و دلیل اندکی وجود دارد که باور کنیم محمد حرف آخر را در مورد چگونگی مصرف آن نمی زند.
سپس، در ماه اکتبر، ریاض نشان داد که اکنون چگونه میتواند حتی مصرف کنندگان غربی را تحت تأثیر قرار دهد. محمد و مقامات سعودی با استفاده از شراکت جدید خود با مسکو، کارتل اوپک پلاس را متقاعد کردند که تولید کلی نفت را کاهش دهد - که عملاً تلاش های واشینگتن را برای جلوگیری از افزایش بهای گاز خنثی کرد. این اقدام اخیر به ویژه برای کاخ سفید بسیار ناگوار بود که ظاهراً پس از توافقی محرمانه با محمد بن سلمان برای افزایش تولید نفت عربستان و در نتیجه پایین نگاه داشتن بهای گاز انجام شد. با این حال، واشینگتن نمیتوانست در واکنش به این اقدام، کار خاصی انجام دهد.
بایدن تهدید کرد که در پی ترفند اوپک پلاس، سعودیها با «پیامدهایی» مبهم مواجه شوند. اما دو ماه بعد، هنوز مشخص نیست که این «پیامدها»، در صورت وجود، چه خواهند بود.
به آنچه در داخل عربستان طی سال گذشته رخ داده است بنگرید. در ماه سپتامبر، محمد بن سلمان رسماً نخست وزیر عربستان سعودی شد و عملاً وضعیت خود را به عنوان رئیس واقعیِ این پادشاهی، رسمی کرد. هر گونه پرسش در مورد نقش - یا آینده او - در ساختار حکومت عربستان سعودی به طور موثری حذف شده است. و همانطور که با اعدام دسته جمعی بیش از 80 فرد در یک روز توسط عربستان سعودی در اوایل سال جاری مشاهده شد، به پرسش درباره تمایل محمد به خشونت نیز پاسخ داده شده است.
در خارج از کشور، محمد تلاش کرده چهرهای متفاوت از عربستان را به نمایش بگذارد، عربستان سعودی تحت مدیریت بن سلمان، با همکاری شرکتهای مشاوره غربی مانند مککینزی و شرکتهای روابط عمومی مانند ادلمن، دوره پیشرفتهای را در زمینه «شهرت شویی» و استفاده از خدمات غربی برای تبدیل هویت خود از دیکتاتوری دزدسالار به رژیمی آماده برای پذیرش پشت سر گذاشته است.
به علاوه، یک نام دیگر هم به شبکه های نفوذ گسترده عربستان و محمد در خارج از کشور متصل است: دونالد ترامپ. ترامپ پیشتر موافقت کرده است که دستکم دو تورنمنت عربستان را میزبانی کند. این توافق به دلایل متعددی تعجب آور نیست، به ویژه به دلیل تمایل ترامپ به کسب ثروت دزدسالارانه و رابطه مطلوب او با بن سلمان. روابط این دو چهره، شکل و شمایل یک راز را ندارد. همانطور که ترامپ ادعا کرد، پس از افشای قتل خاشقجی، «محمد بن سلمان را نجات داد».
علاوه بر این پیوندهای جدید، روابط مالی ترامپ و محمد در اوایل سال جاری به اوج جدیدی رسید، زمانی که روزنامه نگاران دریافتند که جرد کوشنر، داماد ترامپ، میلیاردها دلار از عربستان برای شرکت خصوصی جدید خود دریافت کرده است.
با تمامی این اوصاف، پس از سالی که محمد بن سلمان پشت سر گذاشت، دلیلی ندارد که خلاف آن را باور کند. غوطه ور شدن در ثروت، گسترش وزن ژئوپلیتیکی عربستان سعودی، سرمایه گذاری بر روی سیاستمداران برجسته آمریکایی، و فرار از قتل واقعی: اگر زندگی مانند یک فرد «منزوی» به این شکل و شمایل است، پس محمد بن سلمان خوشحال خواهد شد که برای دههها به عنوان یک «منزوی» زندگی و حکومت کند.