ایران و سوریه فراتر از دوست و هم پیمان .. روابط ایران و سوریه در 12 سال گذشته

ایران و سوریه فراتر از دوست و هم پیمان .. روابط ایران و سوریه در 12 سال گذشته
سه شنبه 12 ارديبهشت 1402 - 12:40

روابط ایران و سوریه در سطوح اقتصادی، فرهنگی و نظامی طی چند دهه پیوسته رشد و توسعه یافته تا به این سطح از روابط استراتژیک رسیده و به نمونه ای عالی از روابط پیشرفته و ممتاز بین دو کشور تبدیل شده است و هر قدر که چالش های مهم و سرنوشت ساز در منطقه افزایش یافته ، این روابط هم اهمیت خاص تری پیدا کرده اند.

العالم - تحلیل روز

تردیدی نیست که بحران سوریه در سال 2011 نقطه عطفی در مسیر روابط تجاری، اقتصادی و نظامی بین تهران و دمشق به شمار می رود. از همان نخستین روزهای بحران، ایران متوجه حجم توطئه و هدف اصلی آن یعنی شکستن پشت محور مقاومت یا هدف قرار دادن پایگاه اصلی آن در سوریه و دولت مقاوم آن و تضعیف قدرت این کشور در مقابله با رژیم صهیونیستی شد. لذا جمهوری اسلامی ایران از هیچ نوع کمکی به سوریه اعم از اقتصادی، مالی، استشاری و نظامی برای خنثی سازی توطئه بین المللی علیه این کشور دریغ نکرد.

حمایت در میدان مبارزه با تروریسم و حمایت های اقتصادی برای مقاومت در برابر تحریم های غرب

با آغاز حمله به سوریه در سال 2011، ایران در کنار سوریه وارد میدان شد و مستشاران نظامی خود را به این کشور فرستاد و آنها نقشی مهم را در مبارزه با گروه های تروریستی که به نیابت از رژیم صهیونیستی و غرب و آمریکا از هر سو به خاک سوریه سرازیر شده بودند، ایفا کردند.

در سطوح اقتصادی هم پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، روابط اقتصادی بین دو کشور پیشرفت چشمگیری را شاهد بوده ، مخصوصا در زمان جنگ تحمیلی رژیم صدام علیه جمهوری اسلامی ایران. روابط اقتصادی دو کشور طی سالهای 2000 تا 2010 به اوج خود رسید.

در مارس 1982 یک هیأت عالی رتبه سوری برای توسعه در زمینه های همکاری اقتصادی و سیاسی وارد ایران شد و مجموعه ای از توافق های تجاری و نفتی بین دو کشور به عنوان اولین توافق ها از این دست پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران به امضا رسید.

در دهه دوم در 24 سپتامبر 1990 دو طرف برای ایجاد شرکت های مشترک در زمینه های مختلف سرمایه گذاری توافق کردند.

با آغاز بحران در سوریه، همکاری اقتصادی بین دو کشور شکل های جدیدتری به خود گرفت و ایران به ارائه انواع کمک ها در زمان جنگ به سوریه پرداخت. کما اینکه روابط اقتصادی بین دو کشور تأثیرات مهمی آنهم در زمان تحریم های آمریکا علیه سوریه، داشتند. این روابط هنوز هم روند صعودی دارد و در حال رشد است و از آن میان، می توان به امضای چندین توافق تجاری و اقتصادی طی سالهای اخیر بین دو کشور اشاره کرد. در تازه ترین دیدار ماه گذشته، مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی ایران به دمشق سفر کرده و با بشار اسد رئیس جمهور و دیگر مقامات عالی رتبه سوریه دیدار کرد. به عنوان مهمترین رویداد اخیر می توان به سفر قریب الوقوع ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران به سوریه اشاره کرد.

روابط ایران و سوریه تأثیراتی محوری و بنیادین بر موقعیت سوریه در جنگ عرب و فلسطین با رژیم صهیونیستی و خنثی سازی توطئه های آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه سوریه و حمله به این کشور داشته است. در واقع معادله همگرایی سوریه و ایران، یعنی افزایش تهدید علیه رژیم صهیونیستی. در اینجا به مهمترین این تأثیرات اشاره می کنیم:

  • خنثی سازی یکی از مهمترین اهداف توطئه های آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه سوریه یعنی خارج کردن این کشور از معادله بازدارندگی در محور مقاومت علیه رژیم صهیونیستی
  • محدود کردن دامنه تحرکات هوایی جنگنده های رژیم صهیونیستی در حریم هوایی سوریه و تحلیل بردن هر چه بیشتر بازدارندگی رژیم صهیونیستی و در مقابل، تقویت بازدارندگی سوریه.
  • آشفتگی بی سابقه در مراکز و کانون های سیاست گذاری رژیم صهیونیستی با افزایش فرایند ترمیم بازدارندگی سوریه و تقویت وحدت محور مقاومت و اعلام آمادگی برای جنگ با دشمن به طوری که کل محاسبات سیاسی و امنیتی این رژیم را به هم ریخت و در نهایت به تحلیل بردن توان بازدارندگی این رژیم به میزان قابل توجه انجامید.
  • تقویت معادله امنیت مشترک محور مقاومت و خنثی سازی تلاش دشمن برای جدا کردن سوریه از محور مقاومت با توجه به نقش محوری و بنادین این کشور در محور مقاومت برای ایجاد توازن در جنگ با دشمن. و از بین بردن احتمال جنگ فراگیر.
  • خنثی سازی تلاش رژیم صهیونیستی برای بهره برداری از بحران های جنوب سوریه و برقراری ارتباط با دروزی های جولان و ناامید کردن و مهار مطامع این رژیم در جنوب سوریه.
  • تأمین ثبات داخلی سوریه و تهدید رژیم اشغالگر از طریق تلاش برای یکپارچه سازی جبهه داخلی در مقابل این رژیم.
  • افزایش تهدیدها علیه "امنیت داخلی رژیم صهیونیستی" به خصوص در جنوب سوریه و احتمال تغییر نقشه جولان اشغالی به زیان این رژیم.
  • خنثی سازی تلاش های رژیم اشغالگر برای بازگشت حزب الله به سوریه به طوری که مشکل ظهور دوباره حزب الله در این منطقه تا مدتها دغدغه این رژیم خواهد بود.
  • بازسازی سامانه های دفاعی و قدرت هوایی و موشکی سوریه و ایجاد معادله بازدارندگی جدید و تغییر معادلات جنگ به نفع سوریه و در نهایت درگیر کردن رژیم اشغالگر در جنگی که طی ده سال گذشته از آن فرار می کرد.
  • یکی از نتایج غیر مستقیم روابط ایران و سوریه، خنثی سازی همکاری بین رژیم صهیونیستی و روسیه در سایه روابط ایران با روسیه در سوریه است.
  • شکست تبلیغات گسترده رژیم صهیونیستی برای آنچه که این رژیم "جلوگیری از استقرار و نفوذ ایران در سوریه " می نامید
  • از سر گیری روابط سوریه با گروه های فلسطینی و تأثیرات آن بر خنثی سازی روند سازش "اسرائیلی" – عربی از یک سو و افزایش دغدغه های و نگرانی های امنیتی این رژیم از سوی دیگر.

پربیننده ترین خبرها