العالم ـ ایران ـ سیاسی
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه (۱۳ شهریور ماه) در نشست هفتگی با خبرنگاران که در حاشیه نمایشگاه «روایت خدمت» که در محل نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد، در باره سخنان اخیر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه درگفتگو با یک نشریه در خصوص سند سپامتر اظهار داشت: ادبیات آقای وزیر در گفت‌وگوی انجام شده کاملا واضح و روشن بود؛ سند سپتامبر، سند جدیدی به شمار نمی‌رود و در واقع همان روند مذاکرات ایران و ۱+۴ بوده‌است.
کنعانیسخنگوی وزارت خارجه گفت: سند سپتامبر سند جدیدی نیست و همان روند مذاکرات ایران و ۱+۴ بوده است. آخرین مذاکرات برجامی در سپتامبر ۲۰۲۲ (شهریور ۱۴۰۱) آمادهٔ جمع‌بندی و بازگشت همه طرف‌ها به توافق برجام بود اما دولت آمریکا و شرکای اروپایی آن در یک محاسبهٔ غلط با سرمایه‌گذاری بر اغتشاشات داخلی ایران و نیم‌نگاهی به تحولات اوکراین در آن مقطع با فرصت‌سوزی از نهایی‌کردن روند مذاکرات و جمع بندی آن نشان دادند که مایل به انجام تعهداتشان نیستند.
وی در پاسخ به سؤالی درباره دستاوردهای دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی و تاثیر آن بر معیشت مردم اظهار داشت: دستگاه دیپلماسی در راستای وظیفه ذاتی و ماموریت‌های محوله به دنبال توسعه روابط خارجی با کشورهای دوست و همه کشورهایی است که مایلند در چارچوب احترام و منافع متقابل به گسترش روابط با ایران بپردازند. این هم در حوزه سیاسی، اقتصادی و دیگر حوزه‌های مورد علاقه و اهتمام معنا پیدا می‌کند.
کنعانی ادامه داد: وزارت خارجه مسؤول تنظیم روابط خارجی و مسؤول اجرای سیاست خارجی است. در دولت سیزدهم با ماموریت به دستگاه دیپلماسی قرار شد این دستگاه بخش قابل توجهی از ظرفیت خود را در خدمت توسعه روابط اقتصادی و تجاری خارجی قرار دهد و این موضوع با جدیت در دستورکار دستگاه دیپلماسی قرار گرفت.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: در حوزه روابط سیاسی شاهد ارتقای بیش از پیش جایگاه سیاسی ایران در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی، علاوه بر ارتقای روابط دوجانبه با کشورهای دوست هستیم. در حوزه روابط اقتصادی و تجارت خارجی بخشی از تلاش‌ها ناظر بر توسعه روابط دوجانبه با کشورهای دوست و علاقه‌مند به توسعه روابط تجاری و خارجی به ویژه در حوزه همسایگان بود.
وی افزود: در آمارهای ارائه شده شاهد ارتقای ملموس روابط در حوزه‌های تجاری و اقتصادی و حتی سرمایه‌گذاری هستیم. بخشی از تلاش‌ها ناظر به انضمام و پیوستن ایران به سازوکارهای چندجانبه منطقه‌ای و بین‌المللی به ویژه با رویکردهای اقتصادی بود.
کنعانی همچنین خاطرنشان کرد: این مهم را در آخرین تحول رخ داده در پیوستن کامل ایران به مجموعه بریکس که یک ساختار کاملا اقتصادی و تجاری است شاهدیم که ظرفیت‌های بسیار زیادی را در حوزه تجارت و اقتصاد بین‌المللی دارد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: بخشی از تلاشهای دستگاه دیپلماسی ناظر بر تنظیم اسناد و توافقات بلندمدت همکاری با کشورهای دوست است این را باز هم در چارچوب اسناد هکماری‌های جامع بلندمدت با تعداد قابل توجهی از کشورها دنبال کردیم و این محقق شده است اسنادی که می‌تواند به عنوان نقشه راه همکاری‌های جامع ایران با کشورهای دوست باشد.
کنعانی افزود: مجموعه اینها بی تردید تا الان دستاوردهای قابل توجهی را در ارتقای حجم و سهم روابط اقتصادی و تجاری خارجی ایران به همراه آورده است. این توافقات، اسناد امضا شده و نقشه‌های راه امضا شده و بسترهای حقوقی ایجاد شده می‌تواند ما را در بازه‌های زمانی میان مدت و بلندمدت به نتایج ملموس و اثرگذاری در تقویت روابط اقتصادی خارجی رهنمون کند و اینها بی تردید در معیشت مردم هم تاثیر چشمگیری خواهد داشت. این جزو ماموریت دستگاه دیپلماسی بر مبنای ماموریت محوله دولت و ماموریت ذاتی این دستگاه است و با جدیت آن را دنبال می‌کنیم.
سفر وزیر خارجه ترکیه به تهران
وی درباره سفر امیرعبداللهیان به دمشق و سفر روز گذشته وزیر خارجه ترکیه به تهران گفت: بخشی از مذاکرات ما با سوریه مسائل عدیده دوجانبه است. بخش دیگر ناظر بر وضعیت روند سیاسی در این کشور و روند مبارزه با تروریسم است و بخش دیگر ناظر بر مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی و از جمله تلاش مستمر ایران برای ایجاد بهترین شرایط برای حل و فصل اختلافات بین سوریه و ترکیه و از سرگیری روابط رسمی دو کشور است. این مباحث در دمشق و هم در گفت‌وگوهای دیروز با همتای ترکیه‌ای مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار گرفت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی اظهار داشت: ایران امیدوار است در چارچوب تلاشهای جاری و مبتنی بر ضرورت اصلاح روابط دو کشور همسایه سوریه و ترکیه ،این تلاش‌ها به نتیجه لازم و مبتنی بر منافع و مصالح دو کشور و منافع منطقه‌ای منتهی شود.
صادرات نفت ایران به بازارهای جهانی به رغم تحریم‌های ظالمانه
کنعانی درباره ادعای بلومبرگ مبنی بر اینکه مقامات دولت بایدن در چارچوب توافق محرمانه با کاهش تحریم‌های نفتی ایران موافقت کرده‌اند، گفت: بعضا اظهارات رسانه‌ای ممکن است با اهداف مختلفی مطرح شود. جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده که علاوه بر پایبندی به مسیر دیپلماتیک برای رفع تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، معطل روند مذاکرات برجامی نمی‌ماند و بی اثر کردن تحریم‌های ظالمانه را با جدیت دنبال خواهد کرد و در عمل هم این را نشان داده که این موضوع را با جدیت دنبال می‌کند و منتظر احیانا برجام یا احیانا نگاه دولت آمریکا درباره روابط تجاری ایران با دیگر کشورها یا صادرات محموله‌های نفتی خود نمی‌ماند.
سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: در عمل نشان دادیم که نسبت به احقاق حقوق ملت ایران، از همه روش‌های قانونی مبتنی بر قوانین و مقررات بین‌المللی استفاده می‌کنیم.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران در روند توسعه مناسبات خارجی خود و حفظ جایگاه خویش در بازارهای انرژی دنیا از ظرفیت‌های موجود استفاده کرده است. دولت‌های زیادی در دنیا علاقه‌مند به گسترش همکاری‌ها به ویژه معادلات نفتی با ایران هستند. روابط ایران با کشورهای دوست ادامه دارد و توانستیم به رغم تحریم‌های ظالمانه هم نفت خود را به بازارهای جهانی صادر کنیم و همچنین جایگاه خودمان را در بازار جهانی انرژی تا نسبت قابل توجهی حفظ کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه یادآور شد: البته این بدان معنا نیست که از ناحیه تحریم تحت فشار نیستیم. تحریم‌های آمریکا علیه ایران محدودیت‌هایی برای ایران و شرکای ایران ایجاد کرده است ولی هم ایران نشان داد به تحریم‌های ظالمانه آمریکا محدود نخواهد ماند و برای حفظ مناسبات تجاری و اقتصادی خود تلاش خواهد کرد. هم بسیاری از شرکای تجاری و نفتی ایران نشان دادند که به رغم تحریم‌های ظالمانه به اصل توسعه مناسبات با ایران علاقه‌مند هستند و به روابط خود با ایران ادامه خواهند داد.
کنعانی اضافه کرد: ایران مسیر رفع تحریم‌های ظالمانه و بی اثر کردن تحریم‌ها را توامان ادامه خواهد داد.
سخنگوی وزیر خارجه درباره درگیری‌ها در کرکوک نیز خاطرنشان کرد: در امور داخلی عراق هیچ مداخله‌ای نداریم. دولت عراق مسؤول امور داخلی این کشور و ایجاد امنیت و ثبات در آن است.
کنعانی ادامه داد: با شرایطی که در سالیان گذشته در عراق شاهد بودیم زمینه‌هایی برای شکل گیری احیانا برخی برخوردها، بی ثباتی‌ها و ناامنی‌ها وجود دارد و طبیعتا دولت عراق در این زمینه به مسؤولیت خود عمل می‌کند و در ارتباط با تحولات کرکوک شاهد اقدامات به موقع دولت عراق بودیم.
سخنگوی وزارت خارجه اضافه کرد: برای ما اصل حمایت از امنیت و ثبات در عراق و تلاشهای دولت مرکزی این کشور برای ایجاد ثبات و امنیت در این کشور است. هیچگونه مداخله‌ای در امور داخلی عراق نکرده و نخواهیم کرد.
ماموریت سفیر ایران در ریاض تقویت مناسبات دوجانبه است
وی درباره ماموریت علیرضا عنایتی سفیر ایران در ریاض گفت: ایشان به عنوان سفیر جدید ایران مبتنی بر نقشه راه تعریف شده در روند مناسبات با عربستان، ماموریتش تقویت مناسبات دوجانبه خواهد بود و مسؤولیت‌های خود را با جدیت در عربستان آغاز خواهد کرد.
تاکید بر ضرورت حمایت از مقاومت و فلسطین
کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره بحران‌هایی که رژیم صهیونیستی با آن مواجه است و اینکه آیا همکاری ایران با کشورهای دوست و منطقه باعث تهدیدات بیشتر رژیم صهیونیستی خواهد شد؟ اظهار داشت: اصل توسعه روابط با کشورهای دوست، همسایه و منطقه‌ای به عنوان اصل تعیین شده برای ماست. با همه کشورهای منطقه مبتنی بر اصل منافع مشترک و منافع دوجانبه، موضوعات مختلفی برای گفت‌وگو و همکاری داریم. سفرهایی که آقای امیرعبداللهیان داشته و سفرهایی که مقامات این کشورها در حوزه عربی اخیرا به تهران انجام داده‌اند، در راستای منافع مشترک و مناسبات دوجانبه تعریف شده است.
سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: موضوع فلسطین را موضوع محوری جهان اسلام می‌دانیم و در همه مذاکرات و گفت‌وگوهای دوجانبه با کشورهای دوست و همسایه و عربی و اسلامی موضوع فلسطین را به عنوان موضوع محوری طرح می‌کنیم و بر اصل ضرورت حمایت از فلسطین، ملت فلسطین و مقامت تأکید می‌کنیم. رژیم صهیونیستی را رژیم نامشروع در منطقه می‌دانیم و گسترش حضور رژیم صهیونیستی در منطقه را عامل افزایش بی ثباتی و ناامنی تلقی می‌کنیم.
وی ادامه داد: این مواضع قطعی و علنی ایران است و در همه دیدارهای رسمی این را بیان می‌کنیم و حمایت از مقاومت را اصل می‌دانیم و در این زمینه هیچگاه کوتاهی نخواهیم کرد و به حمایت‌های خود از مقاومت مشروع فلسطین علیه رژیم اشغالگر قدس ادامه خواهیم داد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره ناآرامی‌ها در کرکوک و سوریه و کمک ایران برای حل بحران‌ها اظهار داشت: حمایت از ثبات و امنیت در کشورهای پیرامون و همسایه از جمله عراق و سوریه اولویت اساسی برای ایران است. هرگونه بی ثباتی در منطقه در هر کدام از کشورهای منطقه محدود به مرزهای دو کشور نخواهد بود. در طول سالیان متمادی گذشته همواره نشان دادیم برای ایجاد ثبات و امنیت و استقرار در منطقه در کنار کشورها و ملت‌های منطقه قرار داشته‌ایم.
وی بیان کرد: هر جا کمک از ایران خواسته شد ایران برای کمک به استقرار صلح و ثبات در این کشورها عمل کرده است. در مورد عراق معتقدیم دولت عراق از اقتدار برای ایجاد ثبات و امنیت در این کشور و حل و فصل مسائل داخلی برخوردار است. چنانچه کمکی از ناحیه ایران متصور باشد و این درخواست مطرح شود، ایران در راستای سیاست اصولی خود کمک و همکاری خواهد کرد.
نیروهای اشغالگر باید خاک سوریه را ترک کنند
کنعانی افزود: در مورد سوریه، تمامیت ارضی و حفظ استقلال سوریه برای ما اصل اساسی است و اینکه همه اقوام و جریان‌های قومی و طائفی سوریه بخشی از هویت یکپارچه این کشور هستند و نیروهای اشغالگر باید خاک این کشور را ترک کنند و روند سیاسی سوریه بدون مداخله خارجی تکمیل شود. این اصل اساسی برای ایران است.
وی افزود: حضور نیروهای آمریکایی در داخل خاک سوریه را حضور اشغالگرانه می‌دانیم و اصل برای ما کمک به ثبات و امنیت در این کشورهاست و هر کجا نیاز باشد ایران کمک خواهد کرد و از هیچ کمکی دریغ نخواهد کرد.
اجرای توافق‌نامه امنیتی ایران و عراق در بازه زمانی تعیین شده
سخنگوی وزارت خارجه درباره توافق‌نامه امنیتی بین ایران و عراق و محل انتقال گروه‌های تجزیه طلب اظهار داشت: امیدواریم دولت عراق در بازه زمانی به تعهدات خود جامه عمل بپوشاند، اجزای توافق مشخص است و منتظریم شاهد اجرای کامل آن توسط مقامات دولت عراق باشیم.
کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره کمک به روند مناسبات ترکیه و سوریه اظهار داشت: ایران به عنوان طرف ثالث در تلاش برای حل وفصل اختلافات دو کشور و عادی سازی روابط آنهاست. دو کشور اختلافاتی دارند آنچه برای ایران حائز اهمیت است این است که حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه مورد توجه قرار بگیرد.
وی افزود: ایران همه ابعاد و اجزا و رخدادها و احتمالات را بررسی و پیش بینی می‌کند و به موقع در همان چارچوب اقدام خواهد کرد.
سفر وزیر خارجه به نیویورک
سخنگوی وزارت خارجه درباره برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک و سفر امیرعبداللهیان وزیر خارجه گفت: وزیر خارجه در نشست‌های مجمع عمومی شرکت می‌کند و در طول سال‌های گذشته عزم عمومی دائر بر حضور ایران در سطح عالی بود.
وی درباره اینکه نیویورک تایمز مدعی شده است که یک کارمند اتحادیه اروپا بیش از ۵۰۰ روز است در ایران بازداشت شده است، گفت: از این موضوع تا این لحظه اطلاعی ندارم.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات امیرعبداللهیان مبنی بر اینکه تعدادی از کشورها در حال گفت‌وگوهایی آشکار و یا محرمانه با ما برای بازگرداندن روابط به حالت طبیعی هستند، عنوان کرد: مذاکرات محرمانه بخشی از ذات عملکرد دستگاه دیپلماسی است و اینکه بخش قابل توجهی از مذاکرات و روندهای دیپلماتیک در چارچوب‌های محرمانه انجام می‌شود. در ارتباط با برخی از کشورها در منطقه موضوعاتی را در چارچوب‌های تعریف شده به صورت دوجانبه در حال پیگیری هستیم و نتایج آن را در بازه‌های زمانی اعلام خواهیم کرد.
آمریکا به تحولات داخلی کشورها احترام بگذارد
کنعانی در پاسخ به سؤالی بیان کرد: دولت آمریکا باید درک کند به تحولات داخلی کشورها احترام بگذارد و در مسائل داخلی کشورها مداخله نکند و توصیه‌هایی که به دیگران می‌کند مورد توجه و اهتمام قرار دهد و در ارتباط با زندانیان خودش و قتل‌های بدون محاکمه در خیابان‌های آمریکا پاسخ دهد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات محرمانه با برخی کشورها و اینکه مراکش هم آیا جزو آنهاست و روند از سرگیری مناسبات با سودان و کومور هم بیان کرد: روابط خارجی اصل برای ما توسعه روابط با همه کشورهایی به استثنای مورد مشخص که مایلند در چارچوب احترام متقابل و منافع مشترک با ایران رابطه دوجانبه داشته باشند هیچ کدام از کشورهای اسلامی عربی و منطقه‌ای از این رویکرد اصولی ایران مستثنی نیستند در خصوص کشورهایی که به دلایلی دچار انقطاع روابط سیاسی هستیم یک اولویت و رویکرد اصولی است و هر کشوری علاقه‌مند به توسعه و از سرگیری روابط با ایران باشد با نگاه مثبت اقدام خواهد کرد.
تبادل زندانیان با آمریکا
وی درباره روند تبادل زندانیان با آمریکا گفت: در مورد زندانیان با توجه به ماهیت فنی موضوع و توافق در ارتباط با دو موضوعی که صورت گرفت یک بازه زمانی صورت گرفت و تا الان این روند امیدوار کننده است و امیدواریم در بازه زمانی تعریف شده طرف مقابل به تعهداتش عمل کند و تبادل زندانیان در بازه زمانی انجام شود. اجازه دهید منتظر نتیجه کار باشیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره نشست سه جانبه ایران، ترکیه و عربستان اظهار داشت: در رایزنی‌ها با کشورهای منطقه این ایده‌ها مطرح می‌شود و نیازمند بازه زمانی است که شاهد نتایج آن باشیم.
انسداد سیاسی و تشکیل دولت در لبنان
وی در پاسخ به سؤالی درباره سفر امیرعبداللهیان به بیروت با بیان اینکه تشکیل دولت و انتخاب رئیس جمهور در لبنان برای ما موضوع مهم و اساسی است،گفت: لبنان کشور مهمی در منطقه است. متاسفانه دچار نوعی انسداد سیاسی در داخل این کشور هستیم و مشورت‌ها با طرف‌های لبنانی جهت فهم دقیق تحولات این کشور و کمک به نزدیک کردن دیدگاه‌های جریان‌های سیاسی در این کشور برای رفع انسداد برای ایران حائز اهمیت است. ایران با همه طرف‌های لبنانی رفت و آمدهای خوبی دارد و مشورت‌ها برقرار است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه گفت‌وگوهای خوبی صورت گرفت، افزود: در مورد نحوه رسیدن به تفاهم طرف‌های داخلی لبنان در حال گفت‌وگو هستند. امیدواریم در بازه زمانی کوتاهی شاهد به نتیجه رسیدن گفت‌وگوهای جریان‌های سیاسی داخل لبنان باشیم. مسأله لبنان و تعیین دولت و حکومت و رئیس جمهور مربوط به مردم و گروه‌های سیاسی لبنان است.
ایرانیان خارج از کشور
سخنگوی وزارت خارجه درباره اقدامات دولت سیزدهم در قبال ایرانیان خارج از کشور نیز اظهار داشت: موضوع حمایت از ایرانیان خارج از کشور و تسهیل تردد آنها به داخل کشور و افزایش خدمات کنسولی ما به آنها در این دولت به صورت خاص و ویژه بیش از هر زمان دیگری محل توجه بوده و در حوزه‌های مختلف این تلاش صورت گرفته است.
وی ادامه داد: لایحه حمایت از ایرانیان و افزایش ارائه خدمات به آنها با مشارکت همه طرف‌ها از جمله وزارت خارجه، وزارت کشور و قوه قضائیه تنظیم شده و با تصویب آن در مجلس زمینه های خدمت رسانی به ایرانیان خارج از کشور بیش از پیش فراهم خواهد شد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با اشاره به افزایش تسهیلات کنسولی به ایرانیان خارج از کشور در دو سال گذشته، عنوان کرد: در چارچوب تسهیل سفر ایرانیان به داخل کشور با توجه به نگرانی‌هایی که مطرح می‌شد، سامانه پرسمان تعریف شده است. در خصوص اعطای تابعیت ایرانی به فرزندان مادران ایرانی مقیم خارج از کشور که دارای همسران خارجی هستند با جدیت در حال انجام است. در مورد مشمولان خدمت سربازی هم تلاش شد که تسهیلات بیشتری فراهم شود.
کنعانی همچنین به تشریح روند تسهیلات کنسولی، صدور گذرنامه و صدور کارت هوشمندی ملی پرداخت.
حضور میلیون ها دلداده در اربعین حسینی
وی در ادامه با تسلیت اربعین حسینی گفت: شاهد حضور میلیون‌ها انسان عاشق و دلداده و علاقه‌مند سیدالشهداء (ع) و یاران باوفای آن حضرت هستیم. ان‌شاءالله زائران سیدالشهداء در سرزمین مقدس کربلا ایام خوبی را در زیارت و برگزاری مناسک دینی و مذهبی داشته باشند.
سخنگوی وزارت خارجه یاد شهید رئیسعلی دلواری را نیز گرامی داشت و افزود: مزار این شهید با پیگیری‌ها وزارت خارجه، سفارت ایران در بغداد و سرکنسولگری ایران در نجف و با همکاری خانواده و بزرگوران استان بوشهر بعد از تلاشهای چند ساله در شهر نجف بازسازی شده است.