العالم ـ آمریکا
وبسایت انگلیسی زبان «امواج مدیا» مستقر در انگلستان به نقل از منابع آگاه خبرداده، وزیر امور خارجه ایران پس از تلاش برای سفر به واشنگتن دی سی در اوایل هفته جاری و به دنبال مخالفت مقامات آمریکایی، نیویورک را ترک کرده است. حسین امیرعبداللهیان روزهای گذشته را در نیویورک گذرانده بود و در مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت کرد. اگر سفر امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به پایتخت آمریکا با موافقت مقامات این کشور صورت می گرفت، این نخستین سفر یک دیپلمات ارشد ایرانی در ۱۴ سال گذشته به واشنگتن محسوب میشد.
چندین منبع آگاه که خواستند نامشان محفوظ بماند، ادعا کردند درخواست معافیت از محدودیتهای رفتوآمد مقامات ایرانی که توسط حسین امیرعبداللهیان ارائه شده بود، رد شده است.
سفارت ایران در واشنگتن از سال ۱۹۸۰ فعال نبوده است. ایران یک نمایندگی دائمی در سازمان ملل متحد دارد که توسط دیپلماتها مدیریت میشود و این دفتر در یک ساختمان اداری در نیویورک فعالیت میکند. ایران همچنین یک بخش حافظ منافع در سفارت پاکستان دارد. امیرعبداللهیان که بیشتر هفته گذشته را در نیویورک گذرانده بود، قصد داشت از بخش حافظ منافع ایران در واشنگتن بازدید کند.
مقامات ایرانی و اعضای خانوادههایشان مدتهاست با محدودیتهایی برای رفتوآمد روبرو هستند. تا سال ۲۰۱۹، هم کارکنان سازمان ملل از ایران و هم مقامات بازدیدکننده محدود به سفر در شعاع ۴۰ کیلومتری در نیویورک بودند.
اما دولت دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۹ محدودیتهای بیشتری را اعمال کرد و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین و دیگر مقامات ایرانی را به چهار منطقه از شهر نیویورک محدود کرد: مقر سازمان ملل، نمایندگی ایران در سازمان ملل، محل اقامت سفیر ایران در سازمان ملل، و «شش بلوک اطراف کوئینزبورو پلازا در شهر لانگ آیلند» در کوئینز.
در آن زمان، ظریف این اقدامات را با عبارت «اساساً غیرانسانی» محکوم کرد زیرا مانع از دیدار وی با سفیر ایران در سازمان ملل شد که در بیمارستانی در چند بلوک خارج از مناطق تعیینشده تحت درمان بود. دولت ترامپ در همان سال ظریف را تحریم کرد. وزیر امور خارجه پیشین ایران در مصاحبههای بعدی خود اعلام کرد که این تحریمها به عنوان مجازاتی برای خودداری از پذیرش دعوت برای دیدار با ترامپ در کاخ سفید اعمال شده است.
دولت جو بایدن که وعده بازگشت به توافق هستهای ۲۰۱۵ ایران را - که ترامپ به طور یکجانبه در سال ۲۰۱۸ آن را ترک کرد - مطرح کرده است، بلافاصله پس از روی کار آمدن در اوایل سال ۲۰۲۱ محدودیتهای سفر اضافی دوره ترامپ را کاهش داد.
منوچهر متکی، وزیر خارجه ایران بین سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰، در دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد در سال ۲۰۰۹ از مقر کنسولی تهران در واشنگتن بازدید کرد. در آن زمان، طبق گزارشها، آن روادید یک روز پیش از دور جدید مذاکرات هستهای در سوئیس، «با سرعتی غیرعادی» برای وی صادر شد. با این حال، متکی با هیچ یک از مقامات دولت آمریکا ملاقاتی نداشت.
چندین منبع آگاه که خواستند نامشان فاش نشود، اشاره کردند امیرعبداللهیان از زمان حضور در وزارت خارجه قصد داشته است به واشنگتن سفر کند.
اگر امیرعبداللهیان واقعاً برای سفر به واشنگتن درخواست مجوز داده بود، انگیزههای احتمالی آن میتوانست چندجانبه باشد. یک فرد آگاه که ترجیح داد به طور ناشناس صحبت کند، گفت دولت بایدن فرصت نشان دادن «حسن نیت» را از دست داده است، بهویژه در شرایطی که ایران و آمریکا به تازگی مبادله زندانیان را اجرا کردند و در ماههای گذشته به دنبال «تفاهم» در مورد کاهش تنش در موضوع هستهای و منطقه بودند.
پیشتر نیز گفته شده بود برنامهریزی برای ضیافت شام تاریخی به میزبانی سازمان ملل در نیویورک میان وزرای خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، ایران و عراق در آخرین لحظه به دلیل اختلاف بین عراق و کویت شکست خورد. این در حالی است که مذاکرات هستهای با کشورهای اروپایی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل توسط علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه ایران انجام شد.