العالم - آمریکا
روزنامه والاستریتژورنال نوشته تحریمهای غرب قرار بود با پشتوانه قرار دادن قدرت دلار دشمنان آمریکا را تحت کنترل درآورد اما به صورت ناخواسته به ایجاد «یک اقتصاد سایه در جهان» به محوریت چین برای دور زدن تحریمها منجر شده است.
کشورهای غربی به محوریت آمریکا در سالهای گذشته همواره تلاش کردهاند با اعمال محدودیتهای بیسابقه مالی و تجاری دسترسی روسیه، ایران، ونزوئلا، کره شمالی، چین و چند کشور دیگر به کالاها و بازارهای غرب را محدود کنند. اما گزارش روزنامه والاستریتژورنال به نقل از مقامهای غربی و دادههای گمرک حاکی است که پکن به واسطه تقویت روابط تجاری با کشورهای دیگر در جهت خنثی کردن تلاشهای تحریمی آمریکا حرکت کرده است.
روزنامه آمریکایی مینویسد: «بلوک کشورهای تحریمشده اکنون از مزیت مقیاسی که بتواند از آنها در برابر جنگ اقتصادی واشنگتن محافظت کند برخوردار شدهاند و در حال تجارت همه چیز از پهپاد و موشک گرفته تا طلا و نفت هستند.»
«دانا استراول»، مقام سابق وزارت دفاع آمریکا که در حال حاضر تحلیلگر اندیشکده واشنگتن برای سیاستهای خاور نزدیک است گفت: «چین یک رقیب راهبردی است که از اراده و توانایی لازم برای تغییر شکل نظم فعلی جهانی برخوردار است.»
«لی پنگیو»، سخنگوی سفارت چین در واشنگتن از سیاستهای پکن دفاع کرد و گفت که این کشور به هیچ یک از طرفهای درگیر در جنگ اوکراین سلاح نمیفروشد. او گفت: «چین در حال انجام مبادلات تجاری و اقتصادی نرمال با کشورهای مربوطه بر اساس اصل برابری و نفع دوجانبه است.»وی اضافه کرد: «تجارتهای مربوطه به موجب قوانین بینالمللی قانونی و مشروع هستند و بایستی مورد احترام و محافظت قرار گیرند.»
والاستریتژورنال میگوید دفاتر دیپلماتیک روسیه، ایران، ونزوئلا و کره شمالی در آمریکا به درخواست مصاحبه پاسخ ندادهاند. نیازهای تجاری بلوک کشورهای تحریمشده همسو هستند. در یک سوی معادله، چین اقدام به خریداری نفت با تخفیف از سه گرانیگاه قدرت در اوپک یعنی روسیه، ایران و ونزوئلا میکند. این کشورها در عوض به موجب این مبادلات منابع مالی لازم را برای خریداری کالاهای تحریمشده از چین کسب میکنند.
«کیمبرلی دوناوان» تحلیلگر مسائل اقتصادی در اندیشکده شورای آتلانتیک میگوید: «درآمد نفتی از جانب چین اقتصادهای ایران و روسیه را سر پا نگاه میدارد و در ضمن تحریمهای غرب را تضعیف میکند.»دوناوان از این کشورها به عنوان کشورهای «محور گریز [از تحریمها]» نام میبرد و میگوید استفاده آنها از ارز و نظام پرداختی چین برای انجام مبادلات یاد شده موجب میشود مسئولان غربی به دادههای مالی دسترسی نداشته باشند و در نتیجه از توانایی محدودی برای اجرای تحریمها برخوردار شوند.
دادههای گمرک مربوط به چین و روسیه نشان میدهد پکن توانسته جای خالی عدم دسترسی روسیه به کالاهای غربی دارای کاربری دوگانه را پر کند. به عنوان مثال، یک شرکت دفاعی چین به نام «پولی تکنالوجیز» بین ماه سپتامبر و دسامبر سال گذشته میلادی اقدام به ارسال حدود ۲۴ محموله به یک شرکت نظامی روسیهای تولیدکننده بالگردهای نظامی و غیرنظامی کرد. والاستریتژورنال در بخش دیگری از این گزارش به نقل از مقامهای آمریکا و دادههای گمرکی مدعی شده که ایران در حال تأمین سلاح و ارائه کمکهای فنی برای زیرساختهای انرژی و عرضه برخی از کالاهای تحریمشده به کشور ونزوئلا است.
در عوض، ونزوئلا اقدام به عرضه طلا به ایران کرده است که کالایی است که رهگیری ان در سراسر دنیا دشوار است و تبدیلپذیریاش امکان دور زدن نظام بانکی غرب را برای کشورهای تحریمشده فراهم میکند.