العالم - گوناگون
تلگرام اولین پیام‌رسانی بود که با هدف ایجاد یک زیرساخت برای انجام پرداخت‌های درون برنامه‌ای پلتفرم تلگرام، ارز دیجیتال تون را راه‌اندازی کرد.
شاید ابتدا کسی فکر نمی‌کرد که تون کوین بعد از گذشت حدود ۲ سال، رشد ۱۵ برابری را تجربه کند تلگرام با استفاده از این ارز شرایط را برای خریدهای درون برنامه‌ای مثل خرید تلگرام پریمیوم، خرید یوزرنیم تلگرام فراهم کرد اما تون کوین خیلی فراتر از یک ارز دیجیتال برای تسهیل فرایند پرداخت درون برنامه‌ای بود.
در چنین شرایطی زمانی که حدود ۲ سال از عرضه تون کوین و موفقیت آن؛ می‌گذشت تلگرام نات کوین را معرفی کرد که خیلی شباهت زیادی به تون کوین نداشت.
در واقع نات کوین نوعی بازی کریپتویی برای کسب درآمد «Play-To-Earn» یا به اختصار P۲E محسوب می‌شود که کاربران آن می‌توانند از طریق بازی کردن درآمد کسب کنند (در نات کوین بازی کردن همان کلیک کردن محسوب می‌شود).
نات کوین از همان روزهای اول معرفی، توجه تعداد زیادی از کاربران را به خود جلب کرد در آن روزهای ابتدایی خیلی از فعالان حوزه تکنولوژی درباره نات کوین صحبت کردند و نظر اکثریت بر این بود که نات کوین عاقبت ندارد و هیچ وقت امکان تبدیل آن به وجه نقد وجود ندارد.
اما بعد از گذشت مدتی در ۱۳ فروردین عرضه نات کوین به پایان رسید در واقع امکان استخراج (ادامه بازی و کلیک کردن) تمام شد، بعد از آن نوبت به لیست شدن نات کوین در صرافی‌های معتبر رسید برخلاف باور فعالان حوزه تکنولوژی نات کوین در اکثر صرافی‌های معتبر لیست شد و امکان تبدیل آن به تون کوین و خیلی از رمز ارزهای دیگر فراهم شد.
در روزهای اول لیست شدن نات کوین قیمت آن نزولی بود اما با توجه به تاکید پاول دوروف (مدیرعامل تلگرام) در کانال شخص خودش مبنی بر اینکه: "نات کوین‌هایم را تا زمانی که ارزش آن ۱۰۰ برابر شود نگه می‌دارم" قیمت نات کوین رشد قابل توجهی را تجربه کرده است.
"همسترکامبت" یکی دیگر از این پروژه‌ها در قالب یک ربات تلگرامی بود (مالک رسمی این پروژه تلگرام نیست) که ظرف کمتر از ۱۰ روز با یک فضای سازی غیرمنتظره طیف گسترده‌ای از دنبال کنندگان را به سمت خود کشاند.
این تبلیغات غیرمتمرکز در فضای مجازی و واقعی تا جایی پیش رفت که در یکی دو روز گذشته پیام‌های متعدد JOINED TO TELEGRAM برای کاربران سنتی‌تر تلگرام تعجب‌برانگیز شد و به این نکته هم باید توجه کرد که مشارکت در همستر کامبت چند برابر بیشتر از نات کوین بوده به علت اینکه همستر کامبت از رفرال (عضوگیری) به عنوان گزینه‌ای برای کسب درآمد کاربران استفاده کرده است نکته‌ای که در نات کوین به آن توجه زیادی نشده بود و همچنین در واقع افرادی که از نات کوین جامانده بودند تلاش کردند تا از این ارز جدید و مبهم جا نمانند و در واقع شانس خود را برای کسب درآمد کلیکی امتحان کنند.
همانطور که مشخص است، این موضوع در کنار درآمد مبهم و نامعلوم هزینه‌هایی هم به کاربران تحمیل می‌کند.
همچنین نباید از اتلاف وقتی که این بازی‌های کریپتویی به کاربران برای بازدهی که آینده آن مشخص نیست تحمیل می‌کند غافل شد، از سوی دیگر به نظر می‌رسد جدای از استهلاک گوشی‌های تلفن همراهی که سالیانه تا ۳ میلیارد دلار صرف واردات آن‌ها می‌شود از هزینه‌های سرسام‌آور اشغال پهنای باند اینترنت کشور نیز غافل شد.
به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت ابعاد اجتماعی و اقتصادی موضوع دستگاه‌های مرتبط در دولت هم بایستی در این خصوص شفاف‌سازی کنند.
ایرنا