العالم - عراق
روزنامه فرامنطقهای "رای الیوم" نوشت: عراق یکی از کشورهایی است که ترکیه در آن مداخله نظامی میکند و آنکارا علیرغم تفاهمنامههای نظامی و امنیتی و مبارزه با تروریسم با عراق، از پایان دادن به حضور نظامیاش در این کشور همسایه خودداری میکند.
مرکز مبارزه با اطلاعات نادرست- وابسته به اداره ارتباطات ریاستجمهوری ترکیه- گزارش رسانهها مبنی بر اینکه هدف یادداشت تفاهم امضا شده توسط "یاشار گولر" و "ثابت محمد العباسی" وزرای دفاع ترکیه و عراق پایان دادن به حضور حضور نظامی ترکیه در خاک عراق است را تکذیب کرد.
عراق میگوید که این عملیاتها حاکمیت این کشور را نقض میکند، اما آنکارا معتقد است این عملیات برای محافظت از خود در برابر "تهدید کردها" ضروری است. امری که باعث میشود ترکیه دست به حملات هوایی دورهای علیه مبارزان حزب کارگران کردستان در شمال عراق بزند.
عراق که از حضور ترکیه در اراضی خود خشمگین است، سوالاتی را مطرح میکند دراین خصوص که آیا در عمل میخواهد خشم بازدارندهاش را اجرایی کند؟ در همین راستا، ارتش عراق روز پنجشنبه اعلام کرد که یک "پهپاد ترکیه" را در کرکوک واقع در شمال این کشور سرنگون کرده است. این در حالی است که آنکارا به عملیات نظامی خود علیه مبارزان حزب کارگران کردستان ترکیه در داخل خاک عراق ادامه میدهد.
شایان ذکر است سرنگونی هواپیمای ترکیه در شرایطی رخ داد که روابط ترکیه و عراق اخیراً شاهد پیشرفتهای قابل توجهی بوده و در این میان تفاهمهایی مبنی بر لزوم تقویت تلاشها در "مبارزه با تروریسم" صورت گرفته است.
سردار سرتیپ "عبدالسلام رمضان" جانشین فرمانده پدافند هوایی کرکوک در نشست خبری در محل سقوط هواپیما به خبرنگاران گفت: یک فروند پهپاد ترکیه که به حریم هوایی عراق نفوذ کرده بود، سرنگون شد. وی افزود: این هواپیما از سلیمانیه، دومین شهر بزرگ منطقه کردستان، که خودمختار است به شمال وارد شده بود.
به گفته "هاکان فیدان" وزیر امور خارجه ترکیه، اواسط ماه اوت، ترکیه و عراق یادداشت تفاهم همکاری نظامی و امنیتی و مبارزه با تروریسم را پس از دو روز مذاکرات امنیتی در سطح عالی در آنکارا امضا کردند.
با این حال به نظر میرسد بر سر این تفاهمنامه اختلافاتی وجود دارد به این دلیل که یکی از مقامات وزارت دفاع ترکیه گفت متن یادداشت تفاهم منتشر شده در برخی رسانهها غیر واقعی بوده و با متن امضا شده توسط وزرای دفاع ترکیه و عراق متفاوت است.
در حالیکه ترکیه حاضر به عقبنشینی از خاک عراق نیست، آنکارا میکوشد از طریق تصمیم "رجب طیب اردوغان" رئیسجمهور ترکیه برای معاف کردن برخی از شهروندان عراقی از دریافت ویزا دل بغداد را به دست آورد.
بر اساس این تصمیم جدید، عراقیهای زیر 15 سال یا بالای 50 سال از اول سپتامبر آینده میتوانند بدون ویزا به ترکیه سفر کنند.
این تصمیم به شهروندان عراقی که دارای گذرنامه معمولی هستند اجازه میدهد تا برای مقاصد گردشگری یا اقامت به مدت 90 روز به ترکیه سفر کنند و یا از ترکیه به صورت ترانزیت راهی کشورهای دیگر شوند.
با این معافیت ترکیه، عراقیها قادر خواهند بود بدون ویزا وارد ترکیه شوند. این تصمیم اردوغان مورد انتقاد داخلی در ترکیه واقع شده و حتی "فاتح آلتایلی" روزنامهنگار ترک در مقالهای با عنوان "نیاز مادر خیانت است" به این مساله پرداخت و نوشته است: نیازی به چنین توافقی هست که باعث اشغال بیشتر ترکیه خواهد شد؟ اگر نیازی واقعی در کار نباشد، عواقب این توافق یک خیانت واقعی خواهد بود.
در گذشته پهپادهای ترکیه عادت داشتند به حریم هوایی عراق نفوذ کنند اما با اخطار عراق، عقبنشینی میکردند اما این بار هواپیمای ترکیه پاسخی به اخطار نداد و بر اساس گزارشهای محلی، توسط سامانه پدافند هوایی "بنستیر" فرانسه سرنگون شد و بر فراز یک منزل مسکونی در شهر کرکوک سقوط کرد که منجر به خسارات مادی برای آن شده است.
منتقدان میگویند سرنگونی پهپاد ترکیه توسط پدافند عراقی ممکن است به عنوان یک اقدام فردی تلقی شود، بهویژه که در زمانی روی میدهد که عراق و ترکیه توافقنامههای امنیتی امضا کردند و دولت بغداد مدتهاست به ترکیه اجازه داده تا از آسمان این کشور برای به اصطلاح مبارزه با تروریسم در شمال عراق استفاده کند اما آنکارا به خواست بغداد برای خارج کردن نیروهایش از عراق پایبند نبوده است.
از سوی دیگر عدم ارائه توافقنامه امضا شده بین عراق و ترکیه به مجلس نمایندگان عراقجهت بررسی، پرسشهای زیادی را ایجاد کرده است.
این در حالی است که نخستوزیر عراق اعلام کرده بود که دو کشور توافقنامهای 10 ساله در زمینه مدیریت منابع آب امضا کردهاند که هدف آن تضمین سهم بیشتر بغداد از آب دجله و فرات است که هر دو از ترکیه سرچشمه میگیرند و منبع اصلی تامین آب شیرین عراق هستند که مدتهاست دچار خشکسالی میباشد.
در حالی که عراق تلاش میکند سهم عادلانه خود از منابع آبی را تضمین کند، فعالان عراقی معتقدند که ترکیه میخواهد با استفاده از این سهم، نیروهایش را به بهانه مبارزه با تروریسم در خاک عراق نگه دارد.