العالم ـ آمریکا
بنابر این گزارش به رغم برخورداری آمریکا از حکومت جمهوری، ولی در انتخابات ریاست جمهوری این کشور با وجود مشارکت رای دهندگان، رئیس جمهور با رای مردم انتخاب نمیشود، بلکه آرای «کالجهای انتخاباتی» یا «رای الکترال» تعیین کننده نهایی در زمینه انتخاب رییس جمهور است.
رای الکترال و مجمع گزینندگان چیست؟
در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو که روز 15 آبان (5 نوامبر) برگزار خواهد شد، بیشتر آمریکاییها به یکی از دو نامزد احزاب دموکرات و جمهوریخواه، یعنی کامالا هریس یا دونالد ترامپ، رأی خواهند داد. ساختار سیاسی آمریکا اصولا دو حزبی است و از این دو حزب هیچ نامزد مستقلی نتوانسته رای بیاورد.
با وجود مشارکت مردم در رای گیری این آراء مستقیماً تعیینکننده برنده انتخابات نیستند. انتخابات آمریکا به جای یک رقابت ملی، یک رقابت ایالت به ایالت است.
پیروزی در یکی از 50 ایالت به این معناست که آن نامزد تمام آراء مجمع گزینندگان آن ایالت را کسب میکند. در مجموع، ۵۳۸ رأی مجمع گزینندگان وجود دارد بنابر این یک نامزد برای پیروزی در انتخابات ریاستجمهوری به حداقل ۲۷۰ رأی مجمع گزینندگان نیاز دارد. یار انتخاباتی او نیز به سمت معاون رئیسجمهور منصوب خواهد شد.
هر ایالت تعداد مشخصی رأی الکترال یا مجمع گزینندگان که تقریباً متناسب با جمعیت آن ایالت است، در اختیار دارد. در حالی که کالیفرنیا با 54 رأی مجمع گزینندگان بیشترین تعداد را دارد، ایالتهای کمجمعیتی مانند وایومینگ، آلاسکا، داکوتای شمالی و شهر واشنگتن دیسی تنها سه رأی مجمع گزینندگان را در اختیار دارند.
بهطور کلی، ایالتها تمام رأیهای مجمع گزینندگان خود را به نامزدی میدهند که در رأیگیری رأیدهندگان عادی آن ایالت برنده میشود. مثلاً، اگر یک نامزد 50 به علاوه یک درصد آراء تگزاس را بهدست آورد، تمام 40 رأی مجمع گزینندگان این ایالت به او اختصاص مییابد. حتی اگر نامزدی با اختلاف زیاد پیروز شود، تعداد آراء مجمع گزینندگان همان خواهد بود.
نامزدهای انتخابات ممکن است با وجود کسب بیشترین آرای مردم اما شکست بخورند
در انتخابات آمریکا به خاطر وجود رای الکترال، این امکان وجود دارد که نامزدی با برنده شدن در چند رقابت نزدیک، به ریاستجمهوری برسد، حتی اگر در کل کشور آراء کمتری داشته باشد.
در سال 2016، دونالد ترامپ با اینکه نزدیک به سه میلیون رأی کمتر از هیلاری کلینتون داشت، پیروز انتخابات شد. در سال 2000 نیز جرج بوش با وجود اینکه ال گور، نامزد دموکرات، بیش از نیم میلیون رأی بیشتر از او داشت، انتخابات را برد.
تنها سه رئیسجمهور دیگر بدون کسب اکثریت آراء مردمی انتخاب شدهاند که همه آنها در قرن نوزدهم بودهاند.
کالج الکترال یا مجمع گزینندگان چیست؟
واژه کالج (مجمع) به افرادی اشاره دارد که وظیفه رأی دادن از سوی ایالتها را برعهده دارند و به آنها «الکتر» (گزیننده) گفته میشود.
این سیستم تنها برای انتخاب رئیسجمهور به کار میرود، اما نتیجه دیگر انتخابات آمریکا با رأیگیری مستقیم مردمی تعیین میشوند.
صاحبان آرای الکترال می توانند به نامزدی رای دهند که مردم آن را انتخاب نکرده اند
در برخی ایالتها، گزینندگان (الکترال) به طور نظری میتوانند به هر نامزدی که میخواهند رأی دهند، بدون توجه به اینکه رأیدهندگان از چه کسی حمایت کردهاند.
اما در عمل، گزینندگان تقریباً همواره به نامزدی که بیشترین آراء را در ایالتشان کسب کرده است، رأی میدهند.
اگر آراء الکترال (گزینندگان) نامزدها برابر شود چه می شود؟
اگر هیچ نامزدی اکثریت آراء را بهدست نیاورد، مجلس نمایندگان، مجلس قانونگذاری سفلی ایالات متحده، برای انتخاب رئیسجمهور رأیگیری خواهد کرد.
این اتفاق تنها یک بار در سال 1824 رخ داده است، که در آن زمان آراء الکترال نمایندگان بین چهار نامزد تقسیم شده بود و هیچکدام موفق به کسب اکثریت نشدند که با توجه به وضعیت کنونی احزاب جمهوریخواه و دموکرات، وقوع این سناریو در حال حاضر بسیار بعید به نظر میرسد.
در زمان تدوین قانون اساسی آمریکا در سال ۱۷۸۷، برگزاری رأیگیری سراسری برای انتخاب رئیسجمهور بهدلیل وسعت کشور و نبود روشهای ارتباطی مطمئن تقریباً غیرممکن بود. به همین دلیل، طراحان قانون اساسی روش مجمع گزینندگان (کالج الکترال) را ایجاد کردند.
این روش در ایالتهای جنوبی که بردهها بخش بزرگی از جمعیت را تشکیل میدادند، محبوب بود. بردهها حق رأی نداشتند، اما بخشی از جمعیت به حساب میآمدند لذا این روش به ایالتهای جنوبی نفوذ زیادی میبخشید.