العالم ـ فلسطین اشغالی
نشریه الکترونیکی رای الیوم که در لندن به روز رسانی می شود، در سرمقاله جدید خود به قلم عبدالبطای عطوان به تحلیل این واقعه پرداخته و خاطرنشان کرده است: بیانیه بازگرداندن 2500 سند در مورد جاسوس اسرائیلی به جای سازمان موساد، از سوی دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل که به خاطر ناکامی در بازگرداندن اسرای خود طی بیش از یک سال و نیم از تجاوزش به باریکه غزه مورد انتقاد قرار گرفته است، صادر شده است.
این بیانیه از "عملیات سری و پیچیدهای" صحبت کرده که این دستگاه با همکاری با یک نهاد اطلاعاتی شریک، بدون ذکر نام آن، انجام داده است. این تلاش عمدی اما غیرهوشمندانه برای پنهان کردن عملیات تحویل دادن تقریبا قطعی این اسناد از سوی مقامات فعلی سوریه است و در عین حال برای ترمیم چهره موساد است که پس از عملیات "طوفان الاقصی" کاملاً تخریب شده بود؛ چرا که در جریان عملیات طوفان الاقصی، نیروهای مقاومت در دستگاه های امنیتی صهیونیستی نفوذ کردند و این عملیات را با دقتی عالی به اجرا گذاشتند به گونه ای که این عملیات و نحوه انجام آن در تمام آکادمیهای امنیتی جهان تدریس می شود.
مشخص نیست این «دستاورد بزرگ» که دیوید بارنیا، رئیس موساد، درباره انتقال این اسناد و تصاویر و اشیاء شخصی جاسوس کوهن از آن صحبت میکند، کجاست. اگر موساد موفق به بازگرداندن این آرشیو قبل از به قدرت رسیدن نظام جدید سوریه می شد، می توانستیم آن را به عنوان دستاورد بزرگ برای این رژیم بدانیم. اما طی 55 سال، موساد در بازگرداندن این آرشیو یا حتی دستیابی به بقایای جاسوس مذکور ناکام مانده است؛ این درصورتی است که دستگاههای اطلاعاتی جهان برای یافتن قبر او، از جمله اطلاعات روسیه، تلاشهای زیادی انجام داده اند و فشارهای زیادی بر نظام سوریه سابق وارد کردند، اما ناکام ماندند.
دو احتمال میتواند پشت این "دستاورد" جعلی باشد:
اول: ممکن است مقامات جدید سوریه این گنجینه اطلاعاتی را به موساد اسرائیل تحویل داده باشند تا حسن نیت خود را در همکاری نشان دهند و مقدمهای برای عادیسازی روابط و تبادل سفرا باشد.
دوم: ممکن است عوامل و مزدوران دستگاههای اطلاعاتی رژیم اسرائیل در داخل دستگاههای امنیتی فعلی سوریه نفوذ کرده باشند و به موساد در دستیابی به آرشیو کمک کرده باشند. آیا نتانیاهو قبلا نگفته بود "که ما آنها را حمایت کردیم و در بیمارستانهای خود درمان کردیم"؟
هر دو احتمال وارد است و هر دو احتمال، نظام فعلی سوریه را به همدستی با اسرائیل متهم میکند. این آرشیو متعلق به مردم سوریه است و بخشی مهم و شایسته از میراث و تاریخ سیاسی و امنیتی آنها را تشکیل میدهد و باید از آن محافظت شود و میبایست هرگونه نزدیک شدن به آن از سوی هر نهاد خارجی، به ویژه رژیم اسرائیل که (جولان و جنوب سوریه) و مقدسات آن را اشغال کرده است، ممنوع باشد.
با توجه به تحولات روزهای اخیر، احتمال اول جدی تر به نظر می رسد، یعنی نظام جدید سوریه این اسناد را به عنوان هدیهای به رژیم اسرائیل تحویل داده است و این کار با حمایت آمریکا و برخی کشورهای عربی صورت گرفته است.
پس از دیداری که بین ترامپ و همتای سوریهای وی احمد الشرع(الجولانی) در حاشیه نخستین سفر ترامپ به ریاض صورت گرفت، ترامپ رفع محاصره و تحریمها علیه سوریه و عادیسازی روابط مقامات جدید سوریه با رژیم اسرائیل را اعلام کرد. این امر برخی افشاگریهای رسانهای درباره دیدارهای محرمانه دو طرف خواه در تل آویو و یا نیویورک و یا باکو پایتخت جمهوری آذربایجان با نظارت ترکیه را مورد تایید قرار می دهد. همچنین نباید اظهارات نتانیاهو را از یاد ببریم که بارها با افتخار تاکید کرد که او و رژیمش و سازمان هایش نظام بشار اسد را ساقط کردند.
نمایشی مضحک رژیم صهیونیستی در باره دستاورد جعلی در سوریه درحالی است که ارتش رژیم اسرائیل و چهار دستگاه اطلاعاتی بزرگ این رژیم در دستیابی به اسرای خود در دست گردانهای قسام و گروهانهای قدس در باریکه غزه که مساحت آن تنها 150 مایل مربع است، ناکام ماندهاند. آیا منطقی است که آنها بتوانند به آرشیو بسیار سری کوهن دست یابند اگر مقامات فعلی سوریه تمایلی به همکاری و تحویل یا تسهیل این مأموریت نداشته باشند؟
ایلی کوهن که بود؟
به گزارش العالم، ایلی کوهن، جاسوس اسرائیلی با نام مستعار «کمال امین ثابت»، یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین جاسوسان تاریخ جهان است که با نفوذ در سیستم امنیتی و نظامی سوریه در دهه ۱۹۶۰ میلادی، توانست اطلاعات حیاتی برای اسرائیل فراهم کند.
«الیاهو بن شائول کوهن»، که به نام« ایلی کوهن» شناخته میشود، در ۲۶ دسامبر ۱۹۲۴ در اسکندریه مصر متولد شد. خانواده او از یهودیان ارتدوکس و صهیونیست بودند که از سوریه به مصر مهاجرت کرده بودند. در دوران جوانی، کوهن به شدت درگیر فعالیتهای صهیونیستی بود. او به دلیل فعالیتهای سیاسیاش و حمایت از مهاجرت یهودیان به اسرائیل، مورد توجه دولت مصر قرار گرفت و در سال ۱۹۵۱ پس از کودتای نظامی در سوریه و اوجگیری نهضت ضد صهیونیستی در منطقه، بازداشت شد. با این حال، به دلیل کمبود شواهد علیه او، دولت مصر نتوانست او را محکوم کند و در نهایت او مصر را ترک در سال ۱۹۵۶ به اسرائیل مهاجرت کرد.
پس از مهاجرت به اسرائیل، ایلی کوهن ابتدا به ارتش اسرائیل پیوست. در سال ۱۹۵۷، تصمیم گرفت که به موساد، سازمان اطلاعاتی و عملیات ویژه اسرائیل، ملحق شود. نیاز سازمان به یک فرد با تواناییهای خاص برای نفوذ به سوریه، ایلی کوهن را به خدمت موساد درآورد.
در این زمان، موساد تصمیم گرفت که کوهن را برای یک مأموریت حساس در سوریه آموزش دهد. او تحت دورههای آموزشی فشرده جاسوسی قرار گرفت و توانست مهارتهای لازم برای عملیاتهای پیچیده را به دست آورد. موساد برای او هویتی جعلی به عنوان یک بازرگان سوری به نام «کمال امین ثابت» ساخت. این داستان شامل بازگشت یک تاجر سوری از آرژانتین به کشور خود بود که با هدف نفوذ به دستگاههای دولتی سوریه طراحی شده بود.
در سال ۱۹۶۲، کوهن به سوریه اعزام شد. او ابتدا به آرژانتین سفر کرد تا هویت جعلی خود را تقویت کند و با شخصیت «کمال امین ثابت» شناخته شود. او به عنوان یک تاجر موفق و وطنپرست سوری که از آرژانتین به کشورش بازگشته بود، توانست اعتماد افراد مهم و مقامات بلندپایه سوریه را جلب کند. کوهن به سرعت در محافل سیاسی و نظامی سوریه نفوذ کرد و با افراد بلندپایهای مانند امین الحافظ (حافظ اسد)، رئیسجمهور آینده سوریه، روابط نزدیکی برقرار کرد. کوهن در مجلس ملی سوریه با فریادهایش اسرائیل را به بدترین اقدامات متهم میکرد. دستور موساد به او این بود که تا میتوانی علیه اسرائیل بگو و بنویس تا وانمود کنی دشمن شماره یک اسرائیل هستی.
بین سالهای ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۵، کوهن توانست اطلاعات بسیار مهمی از وضعیت نظامی و اقتصادی سوریه به اسرائیل منتقل کند. او یکی از مهمترین عوامل موفقیت اسرائیل در جنگ شش روزه (۱۹۶۷) بود. یکی از برجستهترین دستاوردهای او، ارائه اطلاعات دقیق از استحکامات نظامی سوریه در بلندیهای جولان بود. کوهن با هوشیاری توانست به بهانه کاشت درختان برای ایجاد سایه برای سربازان سوری، به این منطقه دسترسی پیدا کند. این درختان بعدها به عنوان نقاط هدفگیری برای نیروهای اسرائیلی در جنگ استفاده شدند.
اگرچه کوهن توانسته بود با موفقیت اطلاعات بسیار مهمی را به اسرائیل منتقل کند، اما در نهایت توسط نیروهای اطلاعاتی سوریه شناسایی شد. دلیل اصلی دستگیری او استفاده مکرر و بیش از حد از رادیو برای ارسال اطلاعات به اسرائیل بود. نیروهای اطلاعاتی سوریه با کمک شوروی و تجهیزات پیشرفته ردیابی رادیویی، توانستند منبع سیگنالهای ارسالی را شناسایی کنند و در ژانویه ۱۹۶۵، ایلی کوهن در حالی که در حال ارسال اطلاعات بود، دستگیر شد.
پس از دستگیری، کوهن تحت بازجویی قرار گرفت، اما هیچیک از اسرار موساد را فاش نکرد. او به سرعت در یک دادگاه نظامی محاکمه شد و به جرم جاسوسی برای اسرائیل به اعدام محکوم شد.