سوریه از سایکس-پیکو تا تجزیه هویت

دوشنبه 17 شهريور 1404 - 08:43

حدود ۱۰۰ سال پیش، توافقنامه سایکس-پیکو نه تنها سرزمین شام را تکه تکه کرد، بلکه بذرهای تفرقه را در بافت اجتماعی ساکنان آن کاشت و با این نقشه تعصبات قومی و تنش‌های مذهبی محافظت‌شده با باروت، را تثبیت‌کرد.

العالم _ سوریه

به گزارش العالم، برای ترسیم مرزهای جغرافیایی هر کشوری خطوطی وجود دارد، اما در نقشه سوریه، این خطوط به جای نشانه‌های مرزی، به صورت تیغ‌هایی برنده وعمیقی بر پیکره هویت ملی فرود آمدند.

برنامه «نوافذ» شبکه خبری العالم در ویژه‌برنامه‌ای باحضور دکتر هدی فحص (متخصص تاریخ اسلام)، دکتر لیت معروف (پژوهشگر علوم سیاسی) و دکتر میلاد السبعلی (استاد دانشگاه) به تحلیل و بررسی هویت ملی سوریه و تبعات توافقنامه سایکس-پیکو در تجزیه خاورمیانه پرداخت.

برنامه «نوافذ» با طرح این پرسش که "آیا کشتار در سوریه تقدیر بود یا سیاست؟" و "چه کسی امروز مرزهای واقعی سوریه را ترسیم می‌کند" به واکاوی نقشه‌ای پرداخت که به جای ترسیم مرزهای جغرافیایی، طرحی برای متلاشی کردن یک امت پیش از تولدش را کشیده بود.

آیا سوریه از ابتدا یک پروژه دست نیافتنی بود؟ یا می‌توانست به حیات خود ادامه دهد، اگر نیروهای خارجی آن را به میدانی همیشگی برای جنگ تبدیل نمی‌کردند؟

شایان ذکر است که برای بیش از یک قرن، تنوع قومی و مذهبی در سوریه به عنوان یک بمب ساعتی مدیریت شده‌است؛ گاه با شعار همزیستی و گاه به عنوان ابزاری برای بقای سیاسی.

در این میانه، تربیت ملی گرایانه به حاشیه رانده شد، مفهوم شهروندی تضعیف گردید و مردم به جای شهروند، به «طایفهٔ » و «عشیرهٔ » تبدیل شدند.

جنگ اخیر سوریه نیز نه یک زلزله ناگهانی، بلکه می توان گفت یک انفجار از پیش طراحی‌شده از همان شروع زیرساخت‌های پیشین سرزمین شام بود.

امروز، به نظر می‌رسد سوریه دیگر یک کشور واحد نیست؛ بلکه میدان نزاع نقشه‌هایی برای ترسیم مرزهای جغرافیایی این کشور است که هر یک ادعای مشروعیت دارند.

لازم به ذکر است که اکنون ارتش‌های محلی، رسانه‌های تخریبگر، گفتمان طایفه‌ای هدایت‌شده از خارج ، و تکفیر داخلی که قتل‌عام را قانونی می‌کند؛همه و همه سوریه را به مرز تجزیه کشانده‌اند.

شبکه العالم در این قسمت از برنامه «نوافذ» درصدد برآمد که نه تنها به آنچه امروز در سوریه اتفاق افتاده، بلکه به چرایی و چگونگی آن نیز بپردازد و به واکاوی این موضوعات که چه کسی وطن و هویت سوری‌ها را دزدید؟ و در نهایت، تقسیم سوریه به نفع چه کسی تمام خواهد شد؟ داخلی، خارجی یا تاریخی که می‌کوشد خود را تکرار کند؟ پرداخت.

پربیننده ترین خبرها