العالم ـ جهان اسلام
این حمله، که هدف آن رهبران حماس در خاک قطر بود، نه تنها به عنوان نمایشی از قدرت نظامی اسرائیل تفسیر شد، بلکه پیامدهای گستردهای بر جایگاه این رژیم به عنوان یک قدرت سلطهجو یا قدرت تخریب گر ساختارهای منطقه ای در منطقه داشت.
**رژیم صهیونیستی عصر سه شنبه (18 شهریور ماه 1404) با حمله هوایی به قطر محل برگزاری نشست رهبران حماس به ریاست خلیل الحیه در منطقه کاتارا که برای بررسی طرح پیشنهادی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا گردهم آمده بودند، هدف قرار داد. با وجود انفجارهای شدید و ایجاد ستونهای دود غلیظ در آسمان دوحه، اعضای هیات حماس جان سالم به در بردند. رژیم صهیونیستی همچنین محل اقامت شماری از مقامات حماس در دوحه را هدف قرار داد.
رسانه قطری الجزیره نت با انتشار تحلیلی به قلم هشام جعفر به تحلیل نقش تخریب گر اسرائیل و پیامدهای حمله این رژیم به دوحه پرداخته است:
دو دیدگاه درباره نقش اسرائیل در منطقه
- قدرت سلطهجو: قدرتی که بدون چالش نظامی جدی، سیاستهای خارجی و دفاعی خود را در منطقه پیش میبرد و دیگر کشورها آن را میپذیرند یا حتی از آن استقبال میکنند.
- قدرت تخریب گر ساختارهای منطقه ای : قدرتی که با استفاده از اقدامات تهاجمی و یکجانبه، به دنبال تخریب ساختارهای منطقهای، گسترش نفوذ، و تأمین منافع خود است؛ بدون توجه به هنجارهای دیپلماتیک و بینالمللی.
اهداف اسرائیل به عنوان یک قدرت تخریب گر، در پی اقدامات این رژیم پس از 7 اکتبر اینگونه تشریح می شود:
- جلوگیری از تشکیل دولت مستقل فلسطینی
- گسترش مرزهای جغرافیایی اسرائیل
- تحمیل معادله امنیتی جدید با سلطه نظامی بر منطقه
- نمایش قدرت و تأیید موضع تهاجمی پس از حملات هفتم اکتبر
پیامدهای حمله به قطر
- شکست در دستیابی به اهداف: هدف اصلی این حمله، یعنی کشته شدن رهبران ارشد حماس، محقق نشد و این موضوع «توهم توانایی اسرائیل برای استفاده از زور هر زمان و هر جا که بخواهد» را از بین برد.
- واکنشهای بینالمللی: این حمله با محکومیت گسترده قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، و دیگر بازیگران منطقهای و بینالمللی، از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد، مواجه شد.
- ضعف جایگاه اسرائیل: این حمله نه تنها جایگاه اسرائیل به عنوان یک قدرت سلطهجو را تضعیف کرد، بلکه اعتماد به چارچوبهای امنیتی موجود را نیز متزلزل ساخت و باعث شد کشورهای حاشیه خلیج فارس به دنبال بازنگری در اتحادها و استراتژیهای دیپلماتیک خود باشند.
- تضعیف نقش آمریکا: حمله به قطر به عنوان کشوری که متحد نزدیک آمریکا است؛ باعث ابراز «تأسف عمیق» و «ناراحتی» واشنگتن شد و پرسشهایی جدی درباره قابلیت این کشور در کنترل اسرائیل و تضمین امنیت متحدان خود در خلیج فارس را ایجاد کرد.
پیامدهای دیپلماتیک و امنیتی
- توقف مذاکرات: قطر، به عنوان میانجی اصلی در بحران غزه، اعلام کرد که تلاشهای میانجیگری «در حال حاضر بیثمر» است و این حمله، یکی از معدود کانالهای موجود برای حل بحران را از بین برد.
- تقویت وحدت کشور های حاشیه خلیج فارس: این حمله باعث افزایش همبستگی بین کشورهای حاشیه خلیج فارس شد و رهبران امارات و عربستان سعودی به سرعت از قطر حمایت کردند.
- تضعیف عادی سازی (توافقات صلح ابراهیم): این حمله نشان داد که توافقات عادیسازی روابط بین اسرائیل و کشورهای عربی، مانعی برای اقدامات تهاجمی اسرائیل نیست و حتی ممکن است این توافقات را به خطر بیندازد.
- بازنگری در استراتژیهای امنیتی: کشورهای حاشیه خلیج فارس ممکن است به دنبال تنوعبخشی به اتحادهای امنیتی خود باشند و از آمریکا تضمینهای رسمیتری بخواهند یا به سمت همکاری با قدرتهای دیگر مانند ترکیه و پاکستان حرکت کنند.
به هر حال حمله اسرائیل به قطر، نقش این رژیم را به عنوان یک «قدرت تخریب گر ساختارهای منطقه ای» عیان کرد؛ چرا که این اقدام یکجانبه و تهاجمی، بدون توجه به هنجارهای بینالمللی، نشاندهنده تلاش اسرائیل برای تغییر ساختارهای منطقهای است.
در این میان، این حمله جایگاه اسرائیل به عنوان یک قدرت سلطهجو را تضعیف کرد؛ زیرا نه تنها به اهداف نظامی خود دست نیافت، بلکه باعث دوری متحدان منطقهای و بینالمللی خود شد و محدودیتهای، عمل بدون کنترل را آشکار ساخت.
شایان ذکر است که این حمله همچنین باعث تغییر دینامیکهای قدرت در منطقه شد و کشورهای حاشیه خلیج فارس را به سمت بازنگری در استراتژیهای امنیتی و دیپلماتیک خود سوق داد.
و در نهایت؛ آیا پس از حمله به قطر، جامعه بینالمللی باید درک کند که جنگی که از دو سال پیش جریان دارد، بین حماس و اسرائیل نبوده همانگونه که برخی سعی کردند آن را تصویر کنند؟ عملیات طوفان الاقصی بهانه ای برای آشکار شدن ، و نه ایجادکننده وحشیگری اسرائیلی بود که قطعا دوحه آخرین حلقه از آن نخواهد بود.
اجلاس پیشرو در دوحه (نشست سران اسلامی-عربی)، فرصت مهمی برای کشورهای عربی و اسلامی خواهد بود تا پاسخهای جمعی به این تحولات ژئوپلیتیکی ارائه دهند.