العالم ـ فلسطین اشغالی
«توماس فریدمن» نویسنده و تحلیلگر آمریکایی حامی رژیم اسرائیل، در مقالهای در روزنامه «نیویورکتایمز» تحلیل و یادداشتی خوشبینانه و در عین حال محافظهکارانه درباره اقدامات دونالد ترامپ برای توقف جنگ در غزه منتشر کرده است.
این نویسنده سرشناس آمریکایی، موفقیت مرحله نخست طرح ترامپ را که شامل آتشبس و تبادل اسراست، شایسه تحسین جهانی توصیف کرده و نوشته است: به سه دلیل این مرحله تحسینبرانگیز است؛ چرا که ممکن است در آینده خاورمیانه و آمریکا به طور یکسان تاثیر داشته باشد.
فریدمن افزود: دلیل اول آن است که دستیابی به این مرحله مستلزم تلاش دیپلماتیک استثنایی در منطقهای بسیار پیچیده بوده است؛ ترامپ و تیم او میبایست اعتماد طرفهای متعدد را در آن واحد کسب کنند و این طرفها عبارتند از اسرائیل، حماس، قطر، ترکیه، عربستان، مصر، امارات و تشکیلات خودگردان است.
این فقط یک آغاز است
وی ادامه داد: دلیل دوم آن است که این اقدام فقط یک آغاز برای طرح صلح چندمرحلهای است که اجرای آن بسیار دشوارتر است؛ زیرا دولت ترامپ باید بر خلع سلاح حماس و تشکیل یک نیروی چندملیتی برای پرکردن خلا عقبنشینی ارتش اسرائیل و بازسازی غزه که به طور کامل ویران شده و تاسیس یک دولت انتقالی برای مدیریت باریکه غزه، نظارت کند.
این نویسنده آمریکایی بر این عقیده است که ترامپ باید در طول دوران ریاست جمهوری خود مشغول این امر باشد تا طرح به خوبی پیش برود. فریدمن درباره «مبالغهگویی درخصوص پایان دادن به جنگ و تحقق صلح ابدی در غزه»، به ترامپ هشدار داد و خاطرنشان کرد: این سخن ترامپ ممکن است برخاسته از ارزیابی نادرست از حجم انبوه چالشهای پیشرو باشد.
وی تاکید کرد که موفقیت طرح ترامپ تا پایان میتواند زمینه را برای راه حل دوکشور در ساختاری جدیدی که شامل حمایت فلسطینی، عربی و بینالمللی برای آینده غزه باشد و شاید بعدها به کرانه باختری نیز گسترش یابد، فراهم کند.
نویسنده بر این عقیده است که طرح ترامپ الگوی خوبی برای حلوفصل درگیری میان اسرائیلیها و فلسطینیهاست؛ زیرا آنها دیگر قدرت دستیابی به صلح را ندارند؛ زیرا اعتماد میان آنها از میان رفته است و تحقق ثبات مستلزم ارائه تضمینهایی از جانب آمریکا و کشورهای عربی است.
فریدمن شیوه نامتعارف ترامپ در مذاکره مبتنی بر پراگماتیسم (عمل گرایی) و بیتوجهی به ارزشهای اخلاقی را تحلیل کرد و گفت: او به دستهبندی نظامها و یا بازخواست آنها بر اساس سوابق حقوق بشریشان اهمیت نمیدهد؛ بلکه فقط بر نتایج تمرکز میکند.
وی ادامه داد: از لحاظ نتایج، حماس و نتانیاهو که به اتهام ارتکاب جنایات جنگی و جنایات ضدبشری تحت تعقیب دادگاه کیفری است، این طرح را یک دستاور معرفی خواهند کرد؛ در حالی که هر دو به اهداف خود نرسیدند.
نتانیاهو باخت
از نگاه این نویسنده آمریکایی، نتانیاهو شرطبندی را باخت؛ زیرا به طور کامل به ترامپ تکیه کرد و دیگر متحدانش را از دست داد و زمانی که ترامپ تحت فشار عربها و اروپاییها، طرح خود را به سمت صلح واقعی مبتنی بر عدم الحاق غزه و یا کرانه باختری، سوق داد، نتانیاهو دیگر ابزاری برای فشار نداشت.
فریدمن به اظهارات «گدعون گرنشتاین» کارشناس اسرائیلی استناد کرد که طرح 20 مادهای ترامپ را "فرصتی محوری برای احیای اصول اساسی که دیپلماسی از زمان توافقات کمپ دیوید بر اساس آنها بنا شده است" توصیف کرده است. به گفته او، این توافقات بر عدم مشروعیت الحاق کرانه باختری تاکید میکنند و به فلسطینیها یک چشمانداز سیاسی برای تعیین سرنوشت و جدایی سیاسی از اسرائیل میبخشند.
فریدمن همچنین تصریح کرد: اگر تمام مراحل طرح در خصوص صلح میان فلسطینیها و اسرائیلی به ثمر برسد، ترامپ شایسته دریافت جایزه صلح خواهد بود.
کمیته نوبل نروژ به تازگی در مراسمی رسمی در شهر اسلو، برنده جایزه صلح نوبل سال ۲۰۲۵ را معرفی کرد. این جایزه به ماریا کورینا ماچادو، سیاستمدار ونزوئلایی اهدا شد.
طرح ترامپ، مسئلهای حاشیهای در کارنامه یک رئیس جمهور شکستخورده
اما دلیل سوم فریدمن، هیچ ارتباطی با خاورمیانه ندارد - همانطور که او میگوید - بلکه از امیدی ناشی میشود که شاید واهی باشد؛ فریدمن امیدوار است که شاید این طرح، الهامبخش ترامپ برای ایجاد صلح در آمریکا نیز باشد.
فریدمن در مقالههای سابق خود انتقادات تندی از رئیس جمهور آمریکا کرده بود؛ اما این بار از شیوه ترامپ در مذاکرات تعریف و تمجید کرد و آن را «شیوهای منحصربهفرد» توصیف کرد.
این نویسنده آمریکایی از گرایش ترامپ به چنددستگی و تحریک علیه رقبای خود انتقاد کرده و پیشنهاد داده است تا ترامپ، رهبران حزب دموکرات را به دیداری در گردشگاه کمپدیوید برای آشتی و امضای معاهده صلح آمریکاییـآمریکایی دعوت کند چرا که موفقیت او در این زمینه بر محبوبیتش خواهد افزود.
فریدمن امیدوار است که تجربه ترامپ در غزه الهامبخش او در تغییر رفتار سیاسیاش در داخل آمریکا باشد و از ترامپ خواست تا همانطور که در خاورمیانه برای صلح تلاش میکند، در آمریکا نیز در مسیر تحقق صلح گام بردارد.
این نویسنده آمریکایی در پایان خطاب به ترامپ خاطرنشان کرد: "اگر به ایفای نقش متحدکننده در خاورمیانه و تفرقه انداز در آمریکا ادامه دهی، آنگاه طرح صلح غزه در کارنامه یک رییسجمهور شکستخورده، به مسئلهای حاشیهای تبدیل خواهد شد."