العالم - آفریقا
تسلط نیروهای شورشی "پشتیبانی سریع"(RSF) سودان بر شهر مهم الفاشر در غرب این کشور، نگرانیهای جدیای را درباره وضعیت فاجعهبار انسانی و آینده سرنوشتساز سودان که اکنون وحدتش با تهدیدات واقعی روبرو است، برانگیخته است.
گسترش کنترل شورشیان و افزایش خطر مرزی
تسلط نیروهای شورشی RSF بر الفاشر، قلمرو تحتکنترل این شبهنظامیان را در مناطق غربی سودان گسترشمیدهد. این وضعیت میدانی به تسلط ارتش در شرق و سلطه RSF در غرب تبدیل شدهاست، که آینده سودان را در یک دوراهی بسیار خطرناک قرار داده و مرزهای جنوبی مصر را به وضعیت بحرانیتر و پرالتهابتری میکشاند.
رسیدن نیروهای تحت فرماندهی محمد حمدان دقلو "حمیدتی"، فرمانده RSF، به مثلث مرزی مرتبط با مصر، تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی مصر محسوبمیشود. این تسلط مسیرهایی را برای عملیات قاچاق، تردد گروههای تروریستی و نفوذ ناامنی باز میکند، بهویژه در ارتباط با منطقه پرآشوب ساحل آفریقا که تروریسم در آنجا قوت گرفتهاست.
در برابر این تحولات بزرگ، کارشناسان معتقدند، رویدادهای اخیر یک "نقطهعطف استراتژیک" است و سودان بهسمت "تجزیه عملی" حرکت میکند. در این شرایط، پیشبینی میشود قاهره با قاطعیت، خطوط قرمز جدیدی را در برابر هرگونه تحرک نیروهای حمیدتی، بهویژه در رابطه با تجزیه و نزدیک شدن به مرزهای مصر، تعیین کند.
نقش حیاتی الفاشر و دخالتهای خارجی
شهر الفاشر صرفاً یک پایگاه نظامی برای ارتش سودان نبود، بلکه نماد آخرین مرکز کنترل حکومتی در دارفور و مرکز نفوذ مدنی و نظامی بود که شرق را به غرب متصل میکرد. بنابراین، سقوط آن به دست RSF یک "نقطهعطف استراتژیک" است که موقعیت دولت مرکزی را تضعیفمیکند.
اخیرا RSF با تکیه بر دریافت "تدارکات نظامی و لجستیکی" از منابع خارجی و منطقهای ابتدا حملاتی را برای درهم ریختن ارتش سودان به خارطوم آغاز کرد و سپس به کردفان رفته و الفاشر را تصرف نمود. این اقدام بهدلیل قطع خطوط تدارکاتی بین شرق و غرب، توانایی ارتش برای استقرار مجدد را محدود میسازد، مگر اینکه ارتش کمک خارجی دریافت کند.
ناظران معتقدند که "سودان بهسمت یک تقسیم واقعی حرکت میکند"، که در آن ارتش بر شمال و شرق و شورشیان RSF بر دارفور و شمال کردفان مسلط میشوند، و خارطوم به "منطقه خاکستری بدونکنترل" تبدیل خواهد شد.
آنها هشدار میدهند، کنترل نیروهای حمیدتی بر مثلث مرزی بین لیبی، سودان و چاد، که شاهد عملیات قاچاق فعال است، منابع مالی هنگفتی برای این شبهنظامیان فراهم کرده و آنها را از یک "شبهنظامی" به یک نیروی مسلّح سازمانیافته با توان تخریبی بالا تبدیل میکند، که این امر ناشی از چشمپوشی و حمایت برخی طرفهای منطقهای و بینالمللی است.
نگرانی عمیق قاهره و تهدید امنیت ملی
ناظران در مورد تأثیرات این تحولات بر مصر میگویند، مصر این رویدادها را از نزدیک و با "نگرانی استراتژیک عمیق" دنبال میکند و آنها را "تهدیدی برای وحدت سودان، کشور همسایه و برادر" و در نتیجه تهدیدی چندجانبه برای امنیت ملی مصر میداند.
هرگونه تهدیدی برای تمامیت ارضی سودان در سایه تسلط RSF بر دارفور پس از سقوط الفاشر، که ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر از مرزهای مصر فاصله دارد، تهدیدی برای امنیت ملی مصر محسوب میشود.
تسلط RSF بر مثلث مرزی مرتبط با جنوب مصر، راه را برای شبکههای قاچاق و گسترش بیامان تروریسم باز میکند. این امر "تهدیداتی جدی برای مصر است و ممکن است مسیرهایی را در صحرا باز کند، مشابه آنچه در دورههای هرج و مرج در لیبی اتفاق افتاد."
خطوط قرمز قاطع مصر: نفی تجزیه و تحرکات مرزی
ناظران پیشبینی میکنند "مصر در دوره آتی خطوط قرمزی را برای هرگونه تحرک به سمت مرزها تعیین خواهد کرد"، و همچنین انتظار تحرکات دیپلماتیک گسترده مصر برای مهار بحران در سودان را داشت.
پیشاز این، وزیر خارجه مصر تأکید کرده بود "تجزیه سودان خط قرمز مطلق برای مصر است و کاملاً مردود است". مصر موضع ثابت خود در حمایت قاطع از حاکمیت، وحدت، و تمامیت ارضی سودان و حمایت از نهادهای ملی آن را بارها تأکید کرده است.
عدم مشروعیتبخشی بینالمللی به یک گروه شورشی
در مورد احتمال بهرسمیت شناختهشدن فرمانده RSF، محمد حمدان دقلو "حمیدتی"، عبدالواحد معتقد است، این گام "تصمیمی اخلاقی نخواهد بود، بلکه یک تصمیم ژئوپلیتیک ناشی از منفعتطلبی است، زیرا حمیدتی توانسته است یک واقعیت اجباری را در میدان تحمیل کند."
ناظران پیشبینی میکنند، اتحادیه اروپا و سایرین ممکن است به دلیل منافع خود، به تعامل با حمیدتی بپردازند تا از باز شدن مسیرهای مهاجرت و قاچاق توسط او جلوگیری کنند یا به دنبال معاملات در منابع معدنی و طلا باشند؛ این امر بهمثابه پاداش دادن به یک گروه شورشی است که نه تنها امنیت و وحدت سودان بلکه کشورهای همجوار سودان از جمله مصر را به خطر انداخته است.