العالم - فلسطین اشغالی
پایگاه خبری شبکه الجزیره در گزارشی به بررسی توافق آتش بس در غزه و موارد اجرا شده و تخلفات رژیم صهیونیستی در اجرای بندهای مربوط به خود و همچنین مطالبات مراحل بعدی آتشبس پرداخته و نوشت که ابهامات زیادی در مورد مرحله دوم توافق آتشبس در غزه وجود دارد.
این گزارش با اشاره به اینکه مرحله دوم توافق پیچیدهتر است، به بررسی مهمترین سوالاتی پرداخت که در مورد آینده سلاح مقاومت، نیروهای بینالمللی پیشنهادی برای استقرار در غزه، مدیریت محلی و پرونده بازسازی غزه پس از نسلکشی و تخریب گسترده در آن مطرح است.
مواردی که از توافق حاصل شده است:
مقاومت تمامی ۲۱ اسیر زنده صهیونیست را که در نوار غزه در دست داشت، آزاد کرد.
مقاومت اجساد ۲۷ اسیر اسرائیلی را تحویل داد، البته جسد ران گویلی، آخرین اسیر کشته شده در غزه هنوز پیدا نشده است.
اشغالگران ۱۹۶۸ اسیر فلسطینی را آزاد کردند که ۲۵۰ نفر از آنها محکوم به حبس ابد بودند. آنها تاکنون ۳۴۵ جسد اسیر را که در بازداشت داشتند، تحویل دادهاند.
صهیونیستها از مناطقی که در غزه تحت کنترل داشتند، به پشت خطی که اکنون به خط زرد معروف است، عقبنشینی کردند، ولی همچنان بیش از ۵۴ درصد مساحت غزه را تحت اشغال خود دارند.
اشغالگران از بازگشایی گذرگاه رفح در دو جهت طبق توافق خودداری کرده و آن را به بازگشت جسد آخرین اسیر صهیونیست مرتبط میکنند.
نهادهای دولتی ذیربط در غزه، ۷۴۰ مورد نقض توافق توسط صهیونیستها را از زمان امضای توافق ثبت کردهاند.
تخلفات رژیم صهیونیستی و نقض آتش بس از سوی آنها منجر به شهادت ۳۸۶ شهروند، زخمی شدن ۹۸۰ نفر دیگر و ۴۳ مورد بازداشت شده است.
رژیم صهیونیستی در ابعاد انسانی نیز همچنان از تعهدات خود شانه خالی کرده و به حداقل مقادیر کمکهای توافق شده پایبند نبوده است و تنها ۱۴ هزار و ۵۳۴ کامیون از ۳۷ هزار و ۲۰۰ کامیونی که قرار بود طبق توافق وارد غزه شوند، اجازه ورود یافتهاند.
صهیونیستها نوع کالاهای وارداتی را شدیداً کنترل میکنند و ورود دهها قلم کالای حیاتی، از جمله مواد غذایی اساسی، لوازم پزشکی، قطعات یدکی و مواد اضطراری به غزه را بدون هیچ توجیه قانونی یا انسانی ممنوع کردهاند.
تعداد محمولههای سوخت وارد شده به نوار غزه تنها ۳۱۵ کامیون از ۳ هزار کامیون سوختی است که قرار بود وارد شوند.
مرحله دوم شامل چه مواردی است؟
بر اساس طرح دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا و اظهارات مقامات آمریکایی، قرار است بندهای مرحله دوم شامل موارد زیر باشد:
ایجاد شورای صلح که بازوی اجرایی آن نیروی ثبات بینالمللی (نیروی حافظ صلح) طبق قطعنامه ۳۸۰۳ شورای امنیت سازمان ملل است.
عقبنشینی ارتش صهیونیستی به خط قرمز تا مساحت مناطق تحت کنترل آن به حدود ۲۰ درصد از مساحت نوار غزه برسد.
بر اساس این توافق، تلآویو از اشغال یا الحاق دائمی غزه به سرزمینهای اشغالی منع میشود.
طرح مقابله با سلاح مقاومت و تخریب تونلهای باقیمانده در نوار غزه اجرا میشود.
ایجاد نظام حکومتی پس از جنگ، متشکل از شورای اجرایی تشکیل شده از شخصیتهای بینالمللی.
تشکیل دولت تکنوکرات فلسطینی با مدیریت محلی.
آغاز طرح بازسازی غزه و برچیدن آوارها و ویرانیها.
مواضع طرفهای توافق
مواضع طرفهای درگیر توافق را میتوان به شرح زیر خلاصه کرد:
موضع آمریکا:
رئیسجمهور آمریکا بر تکمیل توافق و پیشبرد اجرای مرحله دوم آن اصرار دارد.
وبسایت آکسیوس گزارش داد که ترامپ قصد دارد قبل از کریسمس انتقال به مرحله دوم توافق را اعلام کند.
دولت آمریکا برای عقبنشینی تدریجی رژیم صهیونیستی تحت نظارت بینالمللی به آنچه اکنون به خط قرمز معروف است، فشار میآورد؛ به ویژه که جنبش مقاومت اسلامی حماس به تعهدات خود در مرحله اول پایبند بوده است.
آمریکا با اتخاذ یک مسیر تدریجی برای خلع سلاح مقاومت و تخریب تونلها موافق است.
واشنگتن بر استقرار نیروی ثبات بینالمللی اصرار دارد تا به خلع سلاح مقاومت کمک کند.
آمریکا با مشارکت ترکیه در نیروی ثبات بینالمللی مخالف نیست.
اهداف و مطالبات واشنگتن
دولت ترامپ به دنبال اجرای یک «نمونه موفق عملیاتی» است که از آن در تبلیغات انتخاباتی، رویکردهای منطقهای و بینالمللی بهره برداری کند.
ایجاد یک ائتلاف منطقهای برای عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی و مرتبط کردن ثبات غزه با موفقیت تشکیل این محور.
استفاده از قدرت ثبات بینالمللی و شورای صلح به عنوان بستری برای وارد کردن اسرائیل به یک سیستم امنیتی منطقهای گستردهتر به رهبری آمریکا.
حذف مسیرهای محاکمه بینالمللی رژیم صهیونیستی از طریق جایگزینی روایت «نسلکشی و محاصره غزه» با روایت «ثبات و بازسازی» در جهت فشار بر دادگاه کیفری بینالمللی و سازمان ملل متحد و توقف مسیرهای پاسخگو کردن تلآویو و تحقیق در مورد جنایات جنگی این رژیم.
مواضع رژیم صهیونیستی:
کابینه رژیم صهیونیستی در تلاش است تا از ورود به مرحله دوم جلوگیری کند و از تعهدات خود شانه خالی کرده و توافق را به مرحله اول آن محدود کند.
رژیم صهیونیستی از ورود به مرحله دوم خودداری میکند، زیرا این امر مستلزم عقبنشینیهای گستردهتر و کاهش کنترل نظامی آن، علاوه بر درخواست تشکیل دولت فلسطینی است.
تلآویو شرط تحویل جسد آخرین اسیر را برای موافقت با بررسی گامهای اصلی اجرای مرحله دوم تعیین کرده است.
نتانیاهو بر خلع سلاح حماس و تخریب تونلهای باقیمانده در نوار غزه، به عنوان یک شرط غیرقابل مذاکره برای پیشرفت در مرحله دوم تاکید دارد.
اشغالگران تمام فرمولهای ارائه شده توسط طرفهای دیگر در مورد خلع سلاح حماس، مانند ذخیره سلاح یا خارج کردن موقت آن از خدمت را رد میکنند.
رژیم صهیونیستی تهدید میکند که عدم اجرای کامل خلع سلاح با مداخله نظامی مستقیم مواجه خواهد شد.
اسرائیل در مورد تشکیل نیروی حافظ صلح بینالمللی ملاحظاتی دارد و مشارکت ترکیه در آن را به طور قاطع رد میکند. کابینه رژیم صهیونیستی بر عدم عقبنشینی از خط زرد در داخل غزه اصرار دارد و آن را یک خط مرزی جدید توصیف کرده است.
تلآویو ضمن کارشکنی در اجرای توافق اعلام کرده که گذرگاه رفح تا اطلاع ثانوی بسته خواهد ماند و تنها با بازگشایی یکطرفه آن برای خروج موافقت کرده است. مصر با این اقدام مخالفت کرده و آن را مقدمهای برای آواره کردن فلسطینیان تفسیر کرده است.
رژیم صهیونیستی متعهد شده که به حمایت از گروههای مسلح محلی مخالف حماس در غزه ادامه دهد.
اهداف و برنامههای رژیم صهیونیستی
رژیم صهیونیستی میخواهد امنیت خود را در نوار غزه بدون وجود حاکمیت واقعی فلسطینی محقق کند.
برچیدن ساختار نظامی مقاومت بدون پرداخت هزینه سیاسی.
تلآویو تلاش دارد استقرار نیروی پلیس در نوار غزه را تحت هماهنگی امنیتی شدید با خود انجام دهد و این نیروها سلاح پیشرفته یا توان اطلاعاتی مستقل نداشته باشند.
اسرائیل به دنبال تبدیل غزه به الگوی «مدیریت مدنی بدون پروژه ملی» است و تلاش دارد از طریق یک کمیته تکنوکرات که تحت پوشش بینالمللی عربی اداره شود، ولی از مشروعیت ملی فلسطینی برخوردار نیست، آن را اجرا کند.
اسرائیل بر اعمال کنترل واقعی بر گذرگاهها و مرزها تاکید دارد.
تلآویو اصرار دارد که در مکانیسمهای بازسازی و ورود پول، حرف آخر را بزند تا رفتار غزه را از نظر سیاسی و امنیتی کنترل کند.
رژیم صهیونیستی در نهایت به دنبال اجتناب از هرگونه مسیر سیاسی نهایی است که منجر به تشکیل کشور فلسطینی یا حل و فصل نهایی شود.
مواضع جنبش حماس
جنبش حماس مواضع خود را در مورد مرحله دوم توافق از طریق سخنرانی خلیل الحیه رئیس جنبش در نوار غزه، در سی و هشتمین سالگرد تأسیس حماس و تعدادی دیگر از رهبران خود، مشخص کرده است.
این مواضع به شرح زیر است:
تاکید بر اینکه اولویت اول تکمیل مرحله اول توافق آتشبس در غزه است که شامل ورود کمکها و تجهیزات لازم برای بازسازی بیمارستانها، مراکز بهداشتی و زیرساختها، و بازگشایی گذرگاه رفح در هر دو جهت میشود.
جنبش حماس بر پایبندی خود و گروههای مقاومت به اجرای تمامی بندهای توافق در مراحل مختلف آن تاکید کرد.
حماس تاکید کرد که مقاومت فلسطینی و سلاح آن یک حق مشروع است که قوانین بینالمللی آن را تضمین کردهاند.
پرونده سلاح مقاومت با تشکیل دولت مستقل فلسطین مرتبط است و جنبش برای بررسی هرگونه پیشنهادی که این حق را حفظ کند، آماده است.
حماس خواستار خروج کامل اشغالگران صهیونیست از نوار غزه شد.
حماس بر موضع خود مبنی بر رد هرگونه قیمومیت و سلطه بر ملت فلسطین تاکید و اعلام کرد که وظیفه شورای صلح نظارت بر اجرای توافق آتشبس، تأمین مالی و نظارت بر بازسازی نوار غزه است.
وظیفه نیروهای بینالمللی به حفظ آتشبس و جدایی بین دو طرف در مرزهای نوار غزه محدود میشود، بدون اینکه هیچ وظیفهای در داخل نوار غزه یا دخالت در امور داخلی آن داشته باشند.
تشکیل فوری کمیته تکنوکرات برای اداره نوار غزه از عناصر مستقل فلسطینی.
تاکید بر ضرورت آغاز پروژههای بازسازی در غزه.
جنبش حماس بر همکاری مشترک با نیروها و گروههای فلسطینی برای دستیابی به وحدت ملی تاکید دارد. همکاری با نیروها و جناحهای مختلف جهت ایجاد یک مرجعیت ملی جامع برای احیای حقوق مردم فلسطین، به ویژه حق تعیین سرنوشت و تأسیس دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس لازم است.