صالحی: باید سوخت پنج رآکتور را خودمان تأمین کنیم

علی اکبر صالحی در ادامه گفت وگوی اختصاصی با شبکه خبری العالم اظهار داشت: وقتی مذاکرات در مورد ساخت رآکتورهای جدید به نتيجه برسد، شاهد ساخت چهار راكتور ديگر خواهيم بود و در يك افق 14 يا 15 ساله، چهار راكتور ديگر علاوه بر بوشهر خواهيم داشت؛ در نتیجه سوخت آنها را باید تامين کنیم. پس اگر به سمت سانتریفيوژهاي نسل جديد و پيش بيني هاي لازم نرويم، وقتي صاحب 5 راكتور باشيم كه هركدام 30 تن اورانيوم لازم داشته باشند، اگر خارج به ما سوخت ندهد، در اين صورت چه بايد بكنيم؟! ما ديگر ضمانت خارج را بدان مفهوم قبول نداريم؛ زيرا طبق قراردادهايي قبلی كه با آنها داشتيم، حتي قراردادهايي كه غير از هسته اي بود، ناگهان شاهد بوديم كه عهد شکنی كردند. از اين رو ما نمي توانيم برای ساخت نیروگاه هسته ای سرمايه گذاري عظيم بكنيم، اما براي تامين سوخت آن هيچ اقدامي نكنيم.

صالحی در بخش دیگری از سخنان خود در برنامه "من طهران" شبکه العالم، در خصوص نیروگاه آب سنگین اراک گفت: قرار بر این شده كه با بازطراحي قلب راكتور اراک، سوخت آن را از طبيعي به سوخت غني شده تبديل كنيم که ميزان غناي اين سوخت بين چهار تا پنج درصد است و ما در حال انجام محاسبات در این زمینه هستیم.

صالحی تاکید کرد: در خصوص این که آیا علمكرد و كاركرد اين راكتور عوض خواهد شد يا نه، ما قصد داريم به گونه اي عمل كنيم كه با توجه به اندوخته هاي علمي و تجاربي كه الان داريم، با یک بازطراحي، اين راكتور را به يكي از مدرنترين راكتورهاي تحقيقاتي جهان تبديل كنيم.  در این صورت به لحاظ عملكرد و كاركرد يكي از بهترين راكتورها خواهد شد و در خصوص توليد راديوايزوتوپ ها هم سريعتر آنها را توليد خواهيم كرد، يعني هم سرعت عمل بیشتر خواهد شد و هم حجم آن بالاتر خواهد رفت و هم ما مي توانيم حتي آمادگي توليد كبالت 60 را داشته باشيم كه از راديو ایزتوپ هاي صنعتي است؛ نه براي استفاده هاي پزشكي.

به گفته وی، دانشمندان کشورمان در طراحی جدید هم راديو ایزوتوپ ها را توليد خواهند كرد و هم يك فضاي بازي را در قلب راكتور ايجاد مي كنند براي تست هاي زيادي كه مي توانستيم بالقوه انجام دهيم، اما طراحي قبلی اين اجازه را به ما نمي داد؛ چون ما كل قلب رآکتور را سوخت گذاري كرده بوديم، اما چون غنا را بالا برديم، بخشي از قلب سوختگذاري شده و بخش ديگر آزاد خواهد بود و ما در آن قسمت آزاد قلب رآکتور مي توانيم اقدامات آزمايشي زيادي را انجام دهيم.

رییس سازمان انرژی اتمی ایران در ادامه اظهار داشت: راكتور بازطراحي شده يكي از مدرن ترين و كارآمدترين راكتورهاي تحقيقاتي موجود جهان خواهد شد.

وی گفت: اگر ما طبق روال عادي پيش مي رفتيم، راكتور قبلی تا سه سال ديگر تقريبا راه اندازي مي شد؛ اما با اين بازطراحي كه در حال انجام آن هستیم، نزديك به دو سال و شايد سه سال حداكثر به راه اندازي راكتور اضافه خواهد شد به عبارت ديگر 5 تا 6 سال طول خواهد كشيد؛ اما راكتوري خواهد بود كه به مراتب كارآمدتر از راكتور سابق است.

صالحی افزود: جزييات مطرح شده به اطلاع گروه 1+5 رسيده و آنها نیز موافقند چون نگراني آنها درخصوص پلوتونيوم بود و ما اين مشكل را به این شیوه حل كرديم. و از اين پيشنهاد ايران استقبال كردند.

غني سازي اورانيوم

صالحی در ادامه، در خصوص غنی سازی اورانیوم نیز خاطرنشان کرد: يكي از موانع در حال حاضر بحث غني سازي است و يكي از انتقادهايی كه منتقدان داخلي به برنامه اقدام مشترك داشتند، همين مساله بوده است. خودي ها كه افرادي دلسوز هستند (ما با غيرخودي ها كاري نداريم)، به اين مساله انتقاد داشتند.

رییس سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: طبق برنامه اقدام مشترك اين گونه تفاهم كردند كه در زمینه حجم غني سازي و سطح غني سازي به صورت توأمان به نتيجه واحد برسند. اين مي تواند تا حدودي منشا مشكل باشد اما حسن نيت را اصل و اساس قرار داديم؛ يعني اگر آنها مي خواهند موضوع حل شود، بايد با حسن نيت برخورد كنند. ما خواسته غيرمنطقي نداريم. چون در برنامه اقدام مشترك ذكر شده است كه بايد نياز عملي غني سازي ايران برآورده شود.

وی  گفت: ما نياز عملي و واقعي خود را بسيار منطقي تعريف مي كنيم و اعلام كرديم كه آمادگي داريم موضوع را به صورت پلكاني دنبال كنيم. به عنوان مثال راكتور بوشهر تقريبا سالي 30 تن اورانيوم غني شده نياز دارد كه براي تامين آن، ما نياز داريم كه سايت نطنز در حد 50 هزار ماشين سانتریفيوژ نسل اول داشته باشد که در اين صورت ما مي توانيم خوراك سالانه بوشهر را تامين كنيم. اما ما الان 20 هزار ماشين داريم و 10 هزار تا از آن كار مي كند، 10 هزار تا ماشين ديگر نصب است اما بر اساس تصميم سياسي و اعتمادساز كه دولت سابق اتخاذ كرد و دولت فعلي نيز به آن پايبند است، قرار شد كه به 10 هزار ماشين جدید، فعلا گاز تزريق نكنيم.

صالحی افزود: بنابراين هفت يا هشت سال ديگر تعهد روسيه در زمینه تامين سوخت راكتور بوشهر تمام مي شود و مي توانيم بازهم ادامه دهيم اما ما با روسها براي ده سال قرارداد بستيم. در اين فاصله هفت ساله، به عنوان پله اول، مي توانيم به گونه اي عمل كنيم كه ميزان غني سازي ما در حد معقولي بماند؛ اما بعد از هفت سال بايد روي پله دوم پابگذاريم كه بتوانيم تامين سالانه سوخت بوشهر را انجام دهيم. كه در غير اين صورت عقب مي افتيم چرا كه تمام اين تلاشها و سرمايه گذاري هاي ما براي تامين سوخت مطمئن نیروگاه بوشهر بوده است.

وی تصریح کرد: نظرمان اين است كه در مرحله اول اين 20 هزار سانتریفیوژ (البته ارقام تقريبي است و ممكن است 20 هزار و چند صد باشد يا 19 هزار و چند صد باشد) به كار خود ادامه دهند و به صورت خيلي كم و آرام به آنها اضافه مي كنيم، به گونه اي كه تا 4 يا 5 سال آينده كم و بيش همين 20 هزار باقي بماند حالا اندكي بالا و پايين شود. بعد از 4 يا 5 سال آينده، اضافه كردن به تعداد اين ماشينها را آغاز مي كنيم. به گونه اي كه تا 7 يا 8 سال آينده به عددي برسيم كه سوخت سالانه بوشهر را تامين كند.

صالحی اظهار داشت: ما اين نظر خود را مطرح كرديم، آنها تاكيد كردند كه نظر ما كاملا منطقي است، اما گفتند كه اين تصميم، سياسي است و ما بايد يك تصميم سياسي بگيريم. ما نيز به نوبه خود تاكيد كرديم كه از حق خود نمي توانيم عدول كنيم. يعني اگر از ما بخواهند فقط 10 هزار ماشين (سانتریفیوژ) داشته باشيم، درواقع غني سازي معني خود را از دست مي دهد؛ يعني ما با اين تعداد نياز خود را نمي توانيم برآورده كنيم. ما مي گوييم "نياز عملي" ما حداقل، تامين نياز سالانه بوشهر است. ما چهار راكتور ديگر هم خواهیم داشت كه قرارداد آنها با روسها فعلا در مرحله گفتگو است.

رییس سازمان انرژی اتمی ایران در مورد فرایند رقيق کردن اورانيوم نیز گفت: طبق اطلاعاتي كه به من دادند در تاريخ 23/1/93 ، حدود 103كيلو گرم از 200 کیلوگرم اورانيوم، رقيق شده، يعني از 20 درصد به 5 درصد تبديل شده است.