العالم - ایران
محمدرضا عارف، رئيس شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان بعد از حدود دو ساعت و ربع از جلسه خارج شد و به جمع خبرنگاران آمد و اعلام کرد با رأيگيري که به اتفاق آرا انجام شد، حسن روحاني، نامزد جريان اصلاحات در انتخابات رياست‌جمهوري آينده است.
اين همانند دود سفيدي بود که از دودکش اصلاح‌طلبان بيرون آمد. شوراي عالي سياست‌گذاري ديشب بيش از دو ساعت در يک جلسه فوق‌العاده درباره اعلام حمايت از نامزدي روحاني جلسه گذاشت. اين جلسه به گفته عارف، در امتداد جلسه هفته گذشته شورا برقرار شده بود؛ چراکه در آن نشست، اعضا به تصميم‌گيري نرسيده بودند. اما در نشست شب گذشته که با حضور اکثريت اعضا تشکيل شد، بعد از استماع نظرات مختلف، حمايت از روحاني در دستور کار شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان قرار گرفت. جلسه‌اي که به گفته عارف، قرار بود کوتاه باشد و يک‌ساعته؛ با‌اين‌حال، هريک از اعضا درحالي از نشست خارج شدند که لبخندي بر لب داشتند. رئيس فراکسيون اميد مجلس هم البته به همين نکته توجه نشان داد و قبل از آنکه نشست مطبوعاتي کوتاه خود را آغاز کند، رو به خبرنگاران گفت از چهره‌ها مشخص نبود که نتيجه چيست؟!
بعد هم گفت که اصلاح‌طلبان معمولا در نشست و نقد صريح و قاطع هستند و بعد از نشست‌ها و نقدها تعديل مي‌شوند. بعد اعلام کرد صبح سه‌شنبه هم اعضاي فراکسيون اميد با روحاني ديدار خواهند کرد. ديداري که در محل نهاد رياست‌جمهوري در پاستور انجام مي‌گيرد. عارف ادامه داد از امروز در کل کشور وارد حرکت جدي خواهيم شد؛ البته نه اينکه وارد تبليغات انتخاباتي بشويم، بلکه مي‌خواهيم وارد مباحث سياست‌گذاري و کلان انتخابات بشويم. يکي از مباحثي که به نظر مي‌رسيد در اين جلسه مورد توجه قرار گرفته باشد، بحث «نامزد پوششي» بود. موضوعي که چند وقتي است در محافل خبري و سياسي درباره آن صحبت مي‌شود. حزب اعتدال و توسعه و حاميان دولت، از جمله مخالفان سرسخت اين موضوع هستند؛ هرچند تا به اين لحظه آنچه از اظهارنظرهاي فعالان اصلاح‌طلب برمي‌آيد، اين است که آنها هنوز به جمع‌بندي دراين‌زمينه نرسيده‌اند. موافقان معتقدند براي درنظرگرفتن هرگونه احتمالي که حضور روحاني در عرصه انتخابات را ناممکن کند، بايد گزينه مناسب جايگزيني باشد؛ اما مخالفان بر اين عقيده‌اند که حضور گزينه پوششي صرفا براي گرم‌کردن انتخابات يا هر توجيه ديگري، تنها به شکستن آراي روحاني مي‌انجامد.
از عارف در همين باره سؤال کردم؛ اينکه در اين جلسه در‌اين‌باره بحثي صورت گرفت يا نه که در جواب گفت: نمي‌توانيم هيچ فردي را از کانديداشدن منع کنيم. حتي نزديک‌ترين دوستان اگر خود را صالح و توانمند مي‌دانند کانديدا مي‌شوند. گروهي نظرشان اين است که ما نبايد کانديدا داشته باشيم؛ در مقابل دوستاني مي‌گويند جريان اصلاحات بزرگ است و ما بايد چهره‌اي معرفي کنيم. اما در نهايت براي روز رأيگيري با يک نامزد واحد وارد عرصه خواهيم شد و قبل از ثبت‌نام، نظر شوراي عالي را با حفظ احترام به حقوق فردي افراد اعلام مي‌کنيم. او درباره اين احتمال که کانديداي پوششي در چه شرايطي از حضور در رقابت انصراف خواهد داد هم گفت: در ذات اصلاحات اين است که وقتي خرد جمعي تصميم‌گيري کرد، به آن احترام بگذاريم. در جريان اصلاحات مرجع تصميم‌گيرنده شوراست و موضع شورا هم حمايت از يک نامزد است. با‌اين‌حال تا روز انتخابات کسي را از حضور منع نخواهيم کرد؛ البته در جلسه امروز در‌اين‌باره تصميم‌گيري نکرديم و قبل از ثبت‌نام نامزدها نظر شوراي عالي سياست‌گذاري را درباره نامزد پوششي به طور رسمي اعلام خواهيم کرد.
مردم پاسخ عملکرد يک‌سويه صداوسيما را پاي صندوق‌هاي رأي مي‌دهند
عارف در پاسخ به خبرنگار ايلنا درباره برنامه‌هاي صداوسيما در تخريب دولت و تريبون‌دادن به نامزدهاي احتمالي جريان اصولگرا يادآور شد: توقع ما اين است که رسانه ملي واقعا ملي بماند. از آنها توقع داريم که عملکرد يک‌سويه خود را در عرصه‌هاي سياسي قبل، حتي انتخابات ۹۲ يا حتي شب‌هاي ۹۴ بازنگري کنند. رسانه ملي در جايگاه منافع ملي عمل کند و به سمت يک جريان ميل پيدا نکند و اگر هم چنين ميلي پيدا کنند مردم در انتخابات پاسخ آنها را خواهند داد.
او درباره برنامه اصلاح‌طلبان براي مواجهه با تخريب‌ها عليه روحاني عنوان کرد: البته ما عادت کرديم و ياد ندارم انتخاباتي برگزار شده باشد و ما مورد تخريب قرار نگيريم؛ حتي در انتخابات گذشته به ليست انگليسي متهم شديم. ما مي‌خواهيم برنامه‌هاي خود را مطرح کنيم و سعي داريم درباره دستاوردهاي دولت روحاني در سخنراني‌ها مردم را آگاه کنيم. ما نقدهاي جدي داريم و اميدواريم با طرح نقدها کارايي ما بيشتر شود. او در پاسخ به اين سؤال که اگر بخواهيد در جلسه امروز نقد صريحي را به رئيس‌جمهور درباره مطالبات بدنه اجتماعي جريان اصلاحات بگوييد، نقد شما چه خواهد بود، گفت: راهبرد ما نقد منصفانه است و هرگز به سمت تخريب نمي‌رويم. ما دولت داشتيم و مشکلات را مي‌دانيم و بنا نداريم از دور بگوييم لنگش کن. مي‌خواهيم نقد درون‌گروهي و مؤثر باشد.
ستاد اصلاح‌طلبان و روحاني در تهران يکي است
عارف در پاسخ به سؤالي درباره ستادهاي انتخاباتي روحاني گفت: ستاد آقاي روحاني مأموريتش انتخابات رياست‌جمهوري است. ما دو سناريو داريم. يکي اينکه در استان‌ها يک ستاد به طور مشترک با روحاني داشته باشيم که مأموريت آن هم انتخابات رياست‌جمهوري و شوراهاي شهر باشد و ما هم يک ستاد مستقل براي شوراها داشته باشيم. در‌اين‌باره در استان‌ها تصميم‌گيري خواهد شد. سناريوي دوم هم اين است که روحاني يک ستاد داشته باشد و شوراي عالي سياست‌گذاري هم براي انتخابات رياست‌جمهوري و هم شوراها مجموعا يک ستاد تشکيل دهند. در‌اين‌باره در استان‌ها تصميم‌گيري خواهد شد. او درباره وضعيت ستاد در تهران هم گفت: در شهر تهران احتمالا يک ستاد بزنيم؛ ستاد روحاني و اصلاح‌طلبان در شهر تهران يکي خواهد بود که در اين ستاد هم اعضاي شوراي عالي سياست‌گذاري، هم نمايندگاني از فراکسيون اميد و هم اعضاي ستاد روحاني خواهند بود.
نگاهي به شکل‌گيري شوراي عالي سياست‌گذاري
تلاش براي فتح کرسي‌هاي مجلس دهم بعد از پيروزي در انتخابات رياست‌جمهوري، دومين هدف اصلاح‌طلبان براي بازگشت به ساختار حاکميت بود، تلاش براي اين منظور هم از روزهاي ابتدايي سال ٩٤ کليد خورده بود. رايزني براي رسيدن به راهکاري که بتواند صندلي‌هاي سبز مجلس را از حضور نمايندگان جريان راديکال خارج کند. آنها که بايد مشاوره مي‌دادند، مشخص بودند، سيدمحمد خاتمي و هاشمي‌رفسنجاني، راهکار هم مشخص شده بود؛ «تشکيل شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان» فقط مانده بود تأييد رئيس دولت اصلاحات که گفت: «با تشکيل اين شوراي عالي موافقم و مبارک است و بسيار مفيد و سازگار خواهد بود. اجراي آن هماهنگي و انسجام بيشتري بين اصلاح‌طلبان به وجود خواهد آورد و تدبير بهتري را در امور خواهد داشت».
قبل از تشکيل شوراي سياست‌گذاري
قبل از آنکه شوراي عالي سياست‌گذاري تشکيل شود، شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات و نيز کميته راهبردي اصلاح‌طلبان که رياست آن بر عهده موسوي‌لاري، وزير کشور دولت اصلاحات بود، فعاليت‌هاي مربوط به انتخابات در جريان اصلاح‌طلب را پوشش مي‌دادند. اين کميته از دل شوراي مشورتي رئيس دولت اصلاحات بيرون آمد و وظيفه آن هم تبيين راهبردهاي انتخاباتي بود و قرار بود در تهران و شهرستان‌ها، احزاب، نقش‌آفرين اصلي باشند؛ اما ظاهرا براي جلوگيري از هرگونه موازي‌کاري احتمالي، شوراي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان تشکيل شد تا در ماه‌هاي باقي‌مانده به انتخابات همه امور انتخاباتي را در يک مسير هدايت کند. ترکيب اين شورا را شوراي راهبردي اصلاح‌طلبان، دبيران کل احزاب عضو شوراي هماهنگي جبهه اصلاحات، احزاب جديدالتأسيس که هنوز به عضويت شورا درنيامده‌اند و احزاب در شرف تأسيس تشکيل مي‌دادند. ترکيب اين شورا در ابتدا ١١ نفر عضو حقيقي و ٢١ نفر عضو حقوقي بود که همان دبيران کل احزاب اصلاح‌طلب بودند.
تعيين رياست
بعد از تشکيل شورا و پيوستن اعضا به آن نوبت انتخاب رئيس و هيئت‌رئيسه و نيز چينش ارکان و تعيين چارت شورا بود. براي انتخاب رياست شورا، اعضا با چالشي مواجه نشدند. از ابتدا هم نام محمدرضا عارف به عنوان تنها گزينه رياست بر شوراي سياست‌گذاري تعيين شده بود و همين اتفاق نيز افتاد. اولين جلسه شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان ١٧ آبان ٩٤ با حضور تمامي دبيران کل احزاب اصلاح‌طلب، اعضاي شوراي راهبردي، نمايندگان چهار حزب اصلاح‌طلبي که به‌تازگي اضافه شده بودند و نيز نمايندگان محمدرضا عارف برگزار شد. ماحصل اولين نشست، انتخاب هيئت‌رئيسه شوراي عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان بود و در اين انتخاب، محمدرضا عارف به اتفاق آرا، به‌‌عنوان رئيس برگزيده شد؛ اگرچه برخي از فعالان اصلاح‌طلب از قبل هم اعلام کرده بودند که براي رياست عارف نيازي به رأيگيري نخواهد بود.
تعيين اعضاي هيئت‌رئيسه و آيين‌نامه و البته تعيين کميته‌هاي سه‌گانه از ديگر برنامه‌هاي شوراي‌عالي سياست‌گذاري بود. اين کميته‌ها عبارت بودند از سياست‌ها و راهبردها، تعامل و رايزني و امور استان‌ها. نتيجه تلاش‌هاي شوراي سياست‌گذاري در آستانه انتخابات مجلس دهم، منجر به وحدتي در جريان اصلاح‌طلب شد که اولين نمونه آن در انتخابات رياست‌جمهوري ٩٢ رخ داده بود. به‌همين‌دليل هم براي ادامه فعاليت براي مجلس از عنوان «گام دوم» استفاده شد و نتيجه آن هم رسيدن به ائتلاف اميد بود.