رشد صادرات/ تراز تجاری بخش کشاورزی مثبت شد

العالم ـ ایران

از آنجایی که کشاورزی یکی از پایه های اصلی اقتصاد و تامین کننده امنیت غذایی کشور به شمار می رود، در دولت تدبیر و امید حجم تولیدات کشاورزی از 97 میلیون تن در سال 92 اکنون به 117 میلیون تن رسیده که نشان می دهد طی 3.5 سال گذشته حجم تولیدات بخش کشاورزی 20 میلیون تن افزایش داشته است.
برنامه وزارت جهاد کشاورزی دستیابی به تولید مستمر انواع محصولات کشاورزی و صادرات آنها به ارزش بیش از 3.5 میلارد دلار فعلی است.
با وجود این که در ابتدای فعالیت دولت یازدهم سال 1392 تراز تجاری بخش کشاورزی منفی 8.1 میلیارد دلار منفی بود با تلاش های دولت و اجرای برنامه های اقتصاد مقاومتی در سال 1393 این رقم به منفی 5.5 میلیارد دلار رسید که آمارها نشان می دهد طی مدت یکسال پایه تراز تجاری این بخش 2.6میلیارد دلار بهبود یافت.
در سال 94 و 95 نیز با افزایش میزان صادرات و کاهش واردات این رقم به منفی 3.4 رسید و 4.7 میلیارد دلار بهبود پیدا کرد که رقم قابل توجهی در رشد اقتصادی کشور نیز بوده است.
این درحالیست که وزارت جهاد کشاورزی دولت یازدهم در نظر دارد با استفاده از توانمندسازی کشاورزان، افزایش بهره وری و صرفه جویی در مصرف آب تراز تجاری منفی بخش کشاورزی را به صفر برساند.
طبق آمار 10 ماهه سال 95 بخش دام و طیور با صادرات یک هزارو 300 تن به ارزش یک میلیارد و 100 میلیون دلار از رشد چهار میلیارد دلاری بخش کشاورزی توانسته 25 درصد صادرات بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده که منجر به مثبت شدن 500 میلیون دلاری در این بخش شده است.
با وجود این که کشورما دارای ظرفیت و پتانسیل های بالایی در تولید محصولات کشاورزی است اما اکنون عملکرد تولید در هر هکتار به طور معمول 3.2 تن است درحالی که کشاورزان نمونه کشور با عملکرد 12 تا 13 تن برداشت محصول چندین برابر متوسط ملی و جهانی تولید می کنند به همین منظور سعی شده طبق برنامه اقتصاد مقاومتی متوسط برداشت گندم به 4.5 تن در هر هکتار برسد.

توسعه روابط خارجی و ایجاد سرمایه گذاری های مشترک بخش کشاورزی
در دولت دهم به دلیل وجود تحریم های ظالمانه علیه ایران، ارتباط تجاری و کشاورزی کشورما با کشورهای توسعه یافته جهان کاهش و در مقاطعی قطع شد درحالی که با روی کار امدن دولت یازدهم و موفقیت در برجام با توسعه روابط خارجی شرایط برای ایجاد سرمایه گذاری های مشترک فراهم شد به طوری که در بخش کشاورزی سرمایه گذاری و ایجاد تبادلات تجاری ایران با کشورهای پیشرو ارتقای چشمگیری پیدا کرد و فقط در سطح وزیر، بازدیدهای رسمی و ملاقات با وزیران کشاورزی آلمان، هلند، فرانسه، اتریش، پرتغال، ایتالیا، فنلاند، نروژ، رومانی، چین، روسیه، عراق، قزاقستان، آذربایجان، قرقیزستان، ترکیه، لیتوانی، و کشورهای مهم اروپای شرقی در برخی موارد در بیش از سه نوبت صورت گرفت.
و در نتیجه با همه این کشورها تفاهمنامه همکاری در سطح وزیر به امضا رسید (به جز فنلاند که در دست تهیه است).
آثار مثبت فضای سازنده ایجاد شده پس از این ملاقات ها و بازدید های رسمی به سطوح مختلف بخش های دولتی و خصوصی تسری پیدا کرده و همچنین با بخش عمده این کشورها، کمیته مشترک همکاری های کشاورزی تشکیل و نمایندگان ویژه وزیران برای پیگیری عملیاتی همکاری ها تعیین شده است.
ارتباط بخش کشاورزی کشورمان با سازمان های تخصصی بین المللی و منطقه ای به ویژه فائو، ایکاردا، سیمیت و سیرداپ پس از برجام به صورت محسوسی تقویت یافته و در شرایطی که در دوران تحریم سطح و تعداد پروژه های مشترک با این سازمان ها به حداقل رسیده بود، در سال جاری بیش از 11 پروژه با تامین اعتبار طرف خارجی فقط با فائو منعقد شده و یا ظرف هفته جاری به امضا خواهد رسید.
همچنین دو پروژه بزرگ انتقال تکنولوژی نیز با ایکاردا و سیمیت امضا شده است، که در دوران تحریم حاضر به مذاکره آن نبودند.
مذاکرات سطح بالای وزارت جهاد کشاورزی با کمیسیون کشاورزی اتحادیه اروپا آغاز شده است و تاکنون در سه نوبت هیات در سطح کارشناسی پذیرش و یا به بروکسل اعزام شده و قرار است کمیسیونر کشاورزی اتحادیه اروپا در آینده نزدیک به تهران سفر کند. بازپس گیری بازار محصولات کشاورزی ایران در کشورهای اتحادیه اروپا از اهداف عمده این مذاکرات است.
با دستاوردهای مثبت برجام در بخش های مختلف کشاورزی در یک سال گذشته به نظر می رسد ادامه این روند و توسعه روابط بین المللی می تواند منجر به تحول بخش کشاورزی در عرصه تولید، مبادلات تجاری، اشتغالزایی و ایجاد بهبود فضای کسب و کار کشور شود.

گشایش های بانکی و تسهیل تجارت محصولات و نهاده های کشاورزی
تسهیل تبادل پول در نظام بانکی به ویژه برای واردات نهاده های کشاورزی ، رونق همکاری های بین المللی در حوزه کشاورزی، دامپزشکی ، شیلات و دام از مهمترین دستاوردها و گشایش های اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) درحوزه کشاورزی به شمار می رود.
پس از برجام تمام معاملات بخش کشاورزی بدون واسطه انجام شد، به طوری که علاوه بر افزایش سرعت انجام عملیات، قیمت ها نیز کاهش یافت.
همچنین در حوزه صادرات محصولات کشاورزی فضا و بستر مناسبی برای طرح مباحث صادراتی در مذاکرات دوجانبه، اعزام هیات های بخش خصوصی و برخی نقل و انتقال کالا و پول فراهم شد.
برقراری ارتباط بانک کشاورزی با بانک های آلمانی و ایتالیایی و فراهم آمدن زمینه های ارتباط بانکی و ایجاد 120 کارگزار جهت تبادل اسناد ارزی و تسهیل جذب سرمایه جهت سرمایه گذاری مشترک و انجام سرمایه گذاری خارجی در بخش کشاورزی از یک سو و کاهش نرخ نقل و انتقال وجوه ارزی توسط صرافی های مجاز بانک از حدود 11 به حدود 3 تا 4 درصد از جمله آثار اجرای برجام در حوزه فعالیت های نظام مالی بین المللی مالی بانک کشاورزی بوده است.
طی 3.5 سال گذشته به منظور نقل و انتقال وجوه مالی ارزی توسط بانک مرکزی در حساب کارگزاران، واریز وجوه بابت واردات و صادرات کالاها و خدمات تسهیل و فراهم شده است.

تعیین قیمت مناسب خرید تضمینی محصولات اساسی و خودکفایی تولید گندم
دولت یازدهم از ابتدای فعالیت خود از مردادماه سال 92 با وجود اعمال تشدید تحریم ها علیه ایران، وضعیت نامناسب اقتصادی، خشکسالی های پی در پی، کاهش بارندگی ها، افت سفره های زیرزمینی، رشد و بهبود تولید در بخش کشاورزی توانست با اقدام های موثر خود در حمایت از تولیدکنندگان داخلی نظیر تعیین قیمت مناسب و اعلام به موقع نرخ خرید تضمینی محصولات اساسی موفقیت هایی را کسب کند.
چراکه در دولت گذشته عدم اعلام به موقع و تعیین قیمت مناسب برای محصولات اساسی از جمله گندم موجب دلسردی و ناامیدی کشاورزان به کشت و کار شده بود که پس از استقرار دولت یازدهم تعیین قیمت مناسب خرید تضمینی سبب ایجاد امید در کشاورزان برای تلاش بیشتر در تولید محصولت راهبردی کشاورزی شد.
به طوری که امسال با تولید نزدیک 14 میلیون تن گندم، بیش از 11 میلیون و 500 هزار تن مازاد بر نیاز کشاورزان به ارزش بیش از 145 هزار میلیارد ریال از سوی دولت خریداری و بهای آن به طور کامل به حساب گندمکاران واریز شد.
در دولت یازدهم با خودکفایی در تولید گندم و ذخیره 10 میلیون تن گندم برای بیش از یکسال، رکود دیگری را در تامین امنیت غذایی کشور به ثبت رساند به نحوی که در سال 92 برخی استان های کشور برای سه روز و برخی برای دو هفته گندم ذخیره داشتند و همین موضوع نگرانی هایی را برای دولت ایجاد کرده بود.
این درحالیست که کارشناسان در سال زراعی 96 - 95 برنامه تولید گندم را حداقل 12.6 میلیون تن در سطح زیرکشت پنج میلیون و 800 هزار هکتار پیش بینی کرده اند.
اما با توجه به محدودیت منابع آبی، کارشناسان بخش کشاورزی بر این باورند باید تلاش شود تا افزایش میزان تولید در کنار تداوم اجرای برنامه کاهش سطح زیرکشت، پیگیری شود که این کار نیازمند مهیاسازی برخی امکانات از جمله بکارگیری بذر کیفی، کود و سم مناسب و به موقع و همچنین استفاده از تکنولوژی های نوین در کاشت و برداشت است.
بنابراین با رکورد تولید و خرید تضمینی 11.5 میلیون تن گندم که در تاریخ کشور بی سابقه بوده پس از 12 سال وقفه در 22 آذرماه سال 95 با حضور حسن روحانی رئیس جمهوری دولت تدبیر و امید و اعضای کابینه دولت یازدهم جشن خودکفایی گندم برگزار شد.

خوداتکایی غذایی به 79 درصد رسید
در آغاز دولت تدبیر و امید، این وزارتخانه متعهد به افزایش میزان خوداتکایی غذایی به میزان 80 درصد شد که امروز با احتساب افزایش تولید گندم و شکر، این رقم به 79 درصد رسیده است.
در حالی که میزان خوداتکایی در سال های 1390 تا 1392 نزدیک به 55 درصد، سال 1393 حدود 65 درصد و سال 94 نزدیک 72 درصد بوده است.

نوسازی ناوگان کشاورزی / کاهش قیمت ماشین آلات وارداتی
در دولت یازدهم با گشایش های برجام بیش از 30 درصد ناوگان ماشین های کشاورزی در کمتر از 3.5 سال نوسازی و بازسازی شد که این امر تحولی در بخش کشاورزی کشور ایجاد کرده است.
در واقع در پسابرجام با واردات ماشین آلات کشاورزی از برندهای معتبر جهان و شرکت های اصلی قیمت ماشین های وارداتی بین 15 تا 20 درصد به طور عمده در کمباین های سنگین برداشت غلات و تراکتورهای سنگین کاهش یافت .
در سه سال اخیر اعتبارهای بخش مکانیزاسیون کشاورزی برای پروژه تجهیز و نوسازی ناوگان ماشینی بخش کشاورزی با محوریت اقتصاد مقاومتی از نیمه دوم سال 1392 با چهار خط اعتباری مکانیزاسیون کشاورزی در کشور راه اندازی شد.
خط اول اعتباری در سال 1392 به ظرفیت هفت هزار و 500 میلیارد ریال(750 میلیارد تومان) تخصیص یافت و به طور کامل جذب شد.
خط دوم اعتباری به میزان هشت هزار میلیارد ریال (800 میلیارد تومان) در سال 1393تخصیص یافت که تاکنون 94 درصد آن جذب شده است.
خط سوم اعتباری در سال 1394 به میزان 10 هزار میلیارد ریال( یک تریلیون تومان) بود که حدود 65 درصد آن تامین و جذب شد.
خط اعتباری چهارم که در سال 1395 تخصیص یافت 12 هزار میلیارد ریال(1200 میلیارد تومان) بود که در نیمه نخست سالجاری حدود چهار و 600 میلیارد ریال (460 میلیارد تومان) آن جذب شد.
برآورد شده بود تا پایان سال 1395 با تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در این بخش سرانه توان ماشین آلات اراضی کشاورزی به ضریب 1.62 صدم اسب بخار در هکتار برسد.
افزایش بیش از دو میلیون و 100 هزار هکتار کشت مکانیزه غلات، رشد بیش از یک میلیون و 400 هزار هکتار سمپاشی پشت تراکتوری، افزایش 241 هزار هکتار برداشت مکانیزه برنج، افزوده شدن نزدیک به 60 هزار تراکتور به ناوگان تراکتورهای کشور و در نهایت به کارگیری بیش از یک هزارو 100 دستگاه انواع کمباین برداشت غلات در مزارع کشور در سه سال اخیر از عمده دستاوردهای حوزه مکانیزاسیون کشاورزی در دولت تدبیر و امید بوده است.

رشد سرمایه گذاری های مشترک بخش آب و خاک
طی این مدت با اجرای برجام در یک سال گذشته، ورود سرمایه گذاران خارجی و فناوری های نوین در بخش سیستم های نوین آبیاری بخش کشاورزی تسهیل شد به طوری که محدودیت ها برای تامین فناوری های نوین، سرمایه گذاری، مشکلات آموزشی درباره سیستم های نوین آبیاری و حتی انتفال دانش به کشور ما برطرف شد.
سال گذشته مقرر شد در 200 هزارهکتار زمین سامانه آبیاری تحت فشار اجرایی شود که با تخصیص 500 میلیون دلار از صندوق توسعه ملی (که تاکنون 200 میلیون دلا ر آن دریافت شده است) و همچنین 2 هزار و 400 میلیارد ریال از تبصره بودجه اسناد خزانه فعالیت ها پیش می رود.
به طوری که تاکنون نزدیک یک میلیون و 600 هزار هکتار از اراضی کشاورزی تحت پوشش سامانه های نوین آبیاری قرار گرفته است.
باتوجه به مشکل کم آبی کشور، کاهش آب در اختیار کشاورز و کاستن از سطح زیر کشت توسط کشاورزان به دلیل کمبود آب وزارت جهادکشاورزی در یکسال گذشته در راستای مدیریت و ارتقا بهره وری آب در کشاورزی طرح ها و اقدامات مهم و عملیاتی زیر را انجام داده است:
کنترل و مهار آب های مرزی که مقرر شد حدود 8 میلیارد دلار در مدت چهار سال در اختیار وزارتخانه های جهادکشاورزی و نیرو قرار گیرد، با اجرای این طرح حدود 430 هزار هکتار اراضی جدید کشاورزی ایجاد می شود.

تامین اعتبار طرح احیای اراضی 550 هزار هکتاری دشت های خوزستان
توسعه کشاورزی و احیاء 550 هزار هکتار از اراضی دشت های لاله گون و زرخیز استان های خوزستان و ایلام بنابر تاکید مقام معظم رهبری از بزرگترین طرح های تاریخ کشاورزی کشور به شمار می رود که هم اکنون در دست اجراست.
در دولت گذشته برآورده نشدن انتظار ایجاد شده در مردم در اجرای طرح احیای اراضی 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام باعث دلسردی مردم شده بود که پس از استقرار دولت تدبیر و امید این طرح به پیشنهاد وزارت جهادکشاورزی و موافقت مقام معظم رهبری با تامین اعتبار از منابع صندوق توسعه ملی شروع شد که زمینه اشتغال بخش عمده ای فراهم شده است.
رشد تولیدات کشاورزی به میزان 5/9 میلیون تن، اشتغالزایی، افزایش در آمد حاصل از تولیدات به میزان 21 هزار میلیارد ریال در سال، ساماندهی و جلوگیری از مهاجرت های روستایی و کاهش حاشیه نشینی شهرها از دستاوردهای این طرح است.

انتقال آب با لوله به مزارع دشت سیستان
خارج شدن اراضی دشت سیستان از فعالیت های کشاورزی به دلیل فقدان آب و مهاجرت مردم به شهرها و بود یک برنامه توسعه ای در منطقه باعث شد که دولت یازدهم با تمرکز به این مهم طرح انتقال آب با لوله به 46 هزار هکتار از مزارع کشاورزی دشت سیستان را با اختصاص 500 میلیون دلار و با موافقت مقام معظم رهبری آغاز کند که 46 هزار بهره بردار از مزایای این طرح بهره مند و باعث ایجاد اشتغال و تولید پایدار و حفظ پایداری سیستان می شود.

تهیه نهاده های اصلی کشاورزی(کود، بذر، سموم و واکسن)
در دولت گذشته کمبود و درد دسترس نبودن نهاده های مورد نیاز بخش کشاورزی همچون کود، سم، بذر و واکسن به دلیل اجرای ناقص قانون هدفمندی یارانه ها و عدم تخصیص یارانه تولید کشاورزی از دغدغه های اساسی کشاورزان بود که در دولت تدبیر و امید برای رفع این مشکل وزارت جهادکشاورزی با افزایش توزیع کود، تامین نهاده ها و دسترسی آسان در محل تولید به آنها توانست بار دیگر امید و نشاط را بین این قشر زحمتکش ایجاد کند.
طی سه سال گذشته علاوه بر در دسترس بودن نهاده های کیفی قیمت این محصولات نیز افزایش چندانی نداشته است.

اصلاح باغات چای و پرداخت مطالبات چایکاران
با توجه به مسائل و مشکلات عدیده ای که چایکاران داشتند، برای اولین بار در دولت تدبیر و امید به گونه ای برنامه ریزی شد علاوه بر تامین به موقع مطالبات چایکاران زمینه اصلاح باغات چای به منظور افزایش تولید انجام شود.

توجه جدی به وضعیت منابع طبیعی و خشکیدگی درختان بلوط جنگل های زاگرس
در سالهای اخیر نزدیک به یک میلیون و 100 هزار هکتار از جنگل های غرب کشور با پدیده خشکیدگی درختان بلوط مواجه شد که با توجه و تمرکز دولت یازدهم به این موضوع عملیات مهار بیماری، پاکسازی و احیای بخشی از جنگلها اجرایی شد.

توسعه آبزی پروری با پرورش ماهی در قفس
باتوجه به افزایش جمعیت جهان، آبزی پروری رشد بسیار سریعی برای تامین نیازهای غذایی بشر داشته به طوری که باتوجه به محدودیت دستیابی به منابع طبیعی نیاز به حرکت به سمت توسعه ای پایدارتر در بخش آبزی پروری احساس شد
وزارت جهادکشاورزی نیز با آشنایی به مغفول بودن این بخش برنامه هایی از جمله افزایش تولید و صادرات میگو و پرورش ماهی به روش کشت در قفس را تدوین و اجرا کرد.
استفاده از آب دریا برای توسعه آبزی پروری به عنوان روش جدید در بهره گیری از ظرفیت های بالقوه و افزایش تولید آبزیان از اولویت های وزارت جهادکشاورزی دولت یازدهم بود که با انجام پشتیبانی های فنی، اجرایی و مالی امکان افزایش تولید آبزیان با این روش جدید به میزان 800 هزار تن معادل کل تولیدات شیلات از طریق صید و آبزی پروری امکان پذیر است.
سال 94 نزدیک یک میلیون تن انواع محصولات شیلاتی تولید شد که 60 درصد این محصولات از صید دریایی و 40 درصد مربوط به ابزی پروری بوده و این محصولات به ارزش 350 میلیون دلار صادر شد.
سال 95 نیز تولید بیش از یک میلیون 50 هزار تن انواع محصولات شیلاتی از محل آبزی پروری و صیادی با صادرات به ارزش 380 میلیون دلار به کشورهای هدف پیش بینی شده بود که محقق شد.
صادرات محصولات شیلاتی ایران به روسیه توسط بیش از 19 شرکت داخلی، پرورش و تکثیر بچه ماهی توس شرکت فرانسوی در قشم و لرستان و انتقال دانش فنی تولید تخم چشم زده قزل آلا از نروژ از دیگر دستاوردهای مهم دولت تدبیر و امید طی 3.5 سال گذشته بوده است.
اکنون ایران در زمینه صید تن ماهیان با بیش از 800 شناور در آب های اقیانوس هند، مقام دوم را در بین 35 کشور دارد و در غرب اقیانوس هند مقام نخست را کسب کرده است.
همچنین ایران در زمینه تولید قزل آلا در آب شیرین مقام اول جهان را دارد.

بهبود همکاری های فنی و تجاری در بخش بذر
در حوزه زراعی نیز در بخش تامین بذر که یکی از نهاده های اساسی برای تامین امنیت غذایی کشور است، علاوه بر گشایش حاصله در اثر متنوع شدن شرکت های مجاز برای تجارت با کشور و نیز تسهیل تبادلات بانکی، تحولات بسیار مثبتی نیز در همکاری های فنی و عملیاتی با کشورهای پیشرو در این زمینه صورت گرفته است.
به طوری که در زمینه دانه های روغنی با کشور فرانسه تفاهم نامه منعقد شد و تاکنون کارگاه های آموزشی تکنولوژی کشت کلزای زمستانه با حضور مدرسان فرانسوی در 9 استان سردسیر کشور برگزار شده است، که در این کارگاه ها حدود 1500 نفر از محققین و کارشناسان دانه های روغنی آموزش عملیاتی دریافت کرده اند.
در مدت یاد شده، پس از انعقاد تفاهم نامه بذور، ارقام مقاوم به ریزش، بیماری و بذور ارقامی با قابلیت کشت تأخیری وارد کشور شده است.
همچنین شرایط برای تولید بذور هیبرید در ایران، خرید حدود 86 تن بذر ارقام هیبرید سردسیری کلزا در قالب (6 رقم) در نخستین سال اجرا و همچنین برنامه ریزی برای تولید حدود 400 تن در سال زراعی 96-95 ایجاد شده است.
در بخش غلات و محصولات اساسی نیز همکاری با شرکت های معتبر فرانسوی برای همکاری های دوجانبه در زمینه بذر سورگوم، ذرت و کارخانه های فرآوری بذر نیز فراهم شده است.
در حوزه گندم، پس از انعقاد تفاهم نامه همکاری با شرکت های معتبر فرانسوی، تعداد 35رقم از طرف فرانسوی به کشور ارسال شد که در ایستگاه های تحقیقات کشور کشت و مورد ارزیابی قرار گرفت و همچنین تعدادی لاین جهت آزمایش به فرانسه ارسال شد که پس از مشخص شدن نتایج آزمایشات، عملیات اجرایی آغاز خواهد شد.
در واقع با برقراری ارتباط با مجامع تخصصی بین المللی در زمینه تولید بذر همانند OECD و UPOV و عضویت موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال ایران در کمیته فنی بذر ایستا (Ista) زمینه های همکاری های موثری را ایجاد کرده است.
همچنین اخذ اعتبار آزمایشگاه کیفی بذر از ایستا به منظور صدور گواهی های بین المللی و پیشبرد روند عضویت در اتحادیه های بین المللی حفاظت از ارقام جدید گیاهی را می توان از دستاوردهای دولت یازدهم در حوزه کشاورزی برشمرد.
در بخش مصرف سموم شیمیایی نیز در دولت یازدهم دو تحول مهم در سموم شیمیایی صورت گرفت به طوری که شروع روند افزایش سهم برندهای معتبر و با کیفیت در سبد آفت کش های وارداتی کشور، و همچنین پروژه های مشترک با برندهای معتبر جهانی در جهت تولید سموم در کشور تحت لیسانس این قبیل شرکت ها در دست اجرا قرار گرفت.
این در حالیست که در دوران تحریم های ظالمانه علیه ایران با وجود دسترسی به بازارهایی محدود همچون بازار چین، برای تامین انواع سموم دفع آفات کشاورزی، به علت کیفیت پایین این نهاد، مشکلات فراوانی برای بخش کشاورزی از یک سو و سموم باقیمانده در محصولات برای کشور ایجاد کرده بود.
شرکت خدمات حمایتی دارای ناوگان هواپیمایی برای سمپاشی های هوایی و سایر خدمات ویژه است که شرکت های سازنده آن در اثر تحریم های ظالمانه از ارایه هرگونه خدمات، قطعات یدکی و حتی کتاب راهنمای پروازی آنها خودداری می کردند، که این هواپیماها را در آستانه زمین گیر شدن قرار داده بود که با اجرایی شدن برجام، مذاکرات و پیگیری های لازم با طرف غربی صورت گرفت و شرکت های سازنده نه تنها کتابچه ها و قطعات مورد نیاز را ارایه کردند، به طور ضمنی آمادگی خود را برای تامین هواپیماهای سمپاش جدید اعلام داشته اند.

توسعه همکاری های دامپزشکی و تامین داروهای دامی
بخش دام و طیور به لحاظ میزان توسعه یافتگی و روند صنعتی شدن یکی از زیر بخش های مهم بخش کشاورزی است که توسعه همکاری های بین المللی در این بخش یک ضرورت به شمار می رود به طوری که توافق ها برای گسترش همکاری های دو جانبه با کشورهای پیشرو (به ویژه آلمان، هلند، فرانسه، اتریش و ایتالیا) در بخش های تامین مکمل های خوراک دام ، تولید مرغ اجداد، تامین مواد ژنتیکی و دام زنده اعم از نژاد های گاو گوشتی و گاوهای دومنظوره برای آمیخته گری، همکاری در بخش دام سبک و سنگین با تاکید بر طرح های اصلاح نژادی و انتقال تکنولوژی های نوین تولید مثلی در زمینه گوسفند وبز، همچنین در بخش شیلات از مرحله تفاهم عبور کرده و به انعقاد قرارداد و عملیات اجرایی رسیده است.
در این مدت طراحی دوپروژه SRIP ،توسعه پرورش گوسفند پربازده در سامانه های غیر مرتعی ایران و پروژه DGPF ایجاد مزارع الگویی پایلوت برای توسعه پرورش بزهای شیری که جزو برنامه های اولویت دار وزارت جهاد کشاورزی است، با همکاری طرف فرانسوی در حال پیگیری و اجرا است.
واردات گله های مولد بز سانن و آلپاین،واردات تعدادی از گوسفندان مولد نژاد رومانف؛ سافولک و روژ (قرمز باختری) توسط بخش خصوصی جهت بهره گیری در انتقال صفات مطلوب این دامها به گوسفندان وبزهای بومی کشور، واردات گله های مولد نژاد اصیل گاو سیمنتال با هدف توسعه تولید گاوهای دو منظوره شیری و گوشتی در کشور از دیگر آثار مثبت برجام در بخش دام بوده است.
همچنین افزایش همکاری با سازمان های دامپزشکی سایر کشورها و تسهیل در انعقاد موافقتنامه های بین المللی دو جانبه و تسهیل در تجارت محصولات مربوطه از جمله داروهای دامی و واکسن های مربوطه از جمله دستاوردهای پس از برجام در حوزه کشاورزی است.
به طوری که موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی به عنوان بزرگترین مرکز تحقیق و تولید واکسن و سرم خاورمیانه، سالیانه به واردات بیش از 10 میلیون دلار اقلام آزمایشگاهی مبادرت می کند که علاوه برتامین نیازهای اساسی کشور نسبت به صادرات بخشی از آن اقدام می شود.
این موسسه به واسطه تحریم های بین المللی به شدت با محدودیت های فراوانی در تولید واکسن مواجه بود به گونه ای که حتی نقل و انتقال مالی و واردات موادخام اساسی مانند مونتاناید، تخم مرغ SPF و غیره در برخی مقاطع به طور کامل قطع شده بود.
اما با اجرای برجام در ماه های اخیر حمل و نقل هوایی و دریایی این محصولات و ایجاد روابط بانکی با تعدادی از بانک های اروپایی جهت تامین مواد اولیه گشایش هایی صورت گرفته است.
به گزارش ایرنا، در این مدت ورود با چند هیات تجاری از کشورهای آلمان و فرانسه جهت واردات مواداولیه و تجهیزات مورد نیاز، صادرات محصولات تولیدی توسط تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی موافقت اولیه صورت گرفته که در صورت تداوم فرآیندی که در چند ماه اخیر اتفاق افتاده هزینه های تامین واردات حداقل 15 درصد کاهش خواهد یافت.
سال گذشته تولید بیش از 815 هزارتن گوشت قرمز، 9 میلیون 510 هزارتن، دو میلیون و 100 هزارتن 940 هزارتن تخم مرغ و 81 هزارو 500 تن عسل محقق شد و برای سال 96 نیز تولید حدود 840 هزارتن گوشت قرمز، 10 میلیون تن شیرخام، دو میلیون و 200 هزارتن گوشت مرغ و 990 هزارتن تخم مرغ و 86 هزارتن عسل هدف گذاری شده است.

طبق آمارها نرخ رشد بخش کشاورزی درسه ماهه بهار، تابستان و پاییز سال گذشته به ترتیب 3.5 ، 4.1 و 5 درصد بوده که در سه ماهه به طور متوسط به 4.2 درصد رسید که
به نظر می رسد ادامه فعالیت های دولت یازدهم می تواند در ارتقای بخش کشاورزی و رشد نرخ اقتصادی موثر باشد.