العالم- فلسطین اشغالی
شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه با موضوع «وضعیت خاورمیانه از جمله قدس» تشکیل جلسه داد.
این جلسه پس از آن تشکیل می‌شود که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا اعلام کرد این کشور از این پس قدس را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت می‌شناسد.
جلسه شورای امنیت به درخواست بیش از نیمی از اعضای شورا تشکیل شده و نمایندگان رژیم صهیونیستی و اردن هم به دلیل مرتبط بودن با موضوع جلسه، در آن حضور دارند.
در ابتدای این نشست «نیکلای ملادینوف» هماهنگ‌کننده سازمان ملل در روند صلح خاورمیانه به ارائه گزارشی در مورد واکنش‌های جهانی به تصمیم ترامپ پرداخت.
وی با بیان اینکه از نظر سازمان ملل وضعیت قدس باید در «توافق جامع» نهایی در مورد «دو دولت» مشخص شود، گفت تصمیم ترامپ می‌تواند به شکل‌گیری «زنجیره‌ای خطرناک از اقدامات یکجانبه» و افزایش خشونت در منطقه منجر شود.
«اولوف اسلوگ» نماینده سوئد نفر بعد بود که در این نشست صحبت کرد. وی یادآوری کرد که شورای امنیت سازمان ملل تاکنون در چند قطعنامه به صراحت اعلام کرده است که وضعیت کنونی قدس باید حفظ شود.
وی هشدار داد که تغییر وضعیت قدس، تبعاتی فراتر از مرزهای منطقه داشته و می‌تواند به افزایش خشونت و درگیری منجر شود.
او گفت امیدوار است که دولت آمریکا همانگونه که به زبان می‌گوید، «در عمل هم به دستیابی به راهکار دو دولتی» پایبند باشد.
در ادامه «عمرو ابوالعطاء» نماینده مصر به صحبت پرداخت. وی در ابتدای اظهاراتش به مرور قطعنامه‌هایی پرداخت که تاکنون در شورای امنیت علیه اشغالگری رژیم صهیونیستی و لزوم حفظ وضع کنونی قدس تأکید داشته‌اند.
وی در ادامه گفت: «این‌ها قطعنامه‌های شورای امنیت هستند که ده‌ها سال عمر دارند... این‌ها قطعنامه‌های الزام‌آور شورای امنیت هستند که تمام اعضا ملزم به پایبندی و اجرای آن‌ها هستند. این قطعنامه‌ها تنها واقعیت و منطق حاکم بر قدس شریف هستند.»
ابوالعطاء افزود: «مصر تصمیم ایالات متحده برای به رسمیت شناختن قدس به پایتختی اسرائیل را رد کرده و تأکید دارد که این اقدام یکجانبه هیچ مشروعیت قانونیای ندارد و وضعیت حقوقی آن را تغییر نمی‌دهد. قدس همچنان شهری تحت اشغال نظامی است.»
وی در ادامه تأکید کرد که این تصمیم، تصمیمی «خطرناک» است که احساسات مسلمانان را جریحه‌دار می‌کند. او گفت تصمیم ترامپ به روند مذاکرات سازش هم ضربه خواهد زد.
«متیو رایکرافت» نماینده انگلستان نفر بعد بود که در این نشست سخنرانی کرد. او با بیان اینکه اقدامات یکجانبه دستیابی به صلح را به خطر مواجه می‌کند، گفت: «ما با تصمیم ایالات متحده مخالف هستیم.»
وی با بیان اینکه لندن معتقد است که وضعیت قدس باید «بر اساس یک راهکار مذاکره‌شده بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها» مشخص شود، گفت سفارت انگلستان در تل‌آویو است و این کشور تصمیمی برای انتقال سفارت خود به قدس ندارد.
رایکرافت گفت لندن خواستار تجدید مذاکرات میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها است تا بتوان از این طریق به «صلحی پایدار» دست یافت. وی افزود: «انگلستان هرآنچه در توان داشته باشد برای پیشبرد روند صلح انجام می‌دهد... این مذاکرات باید در فضایی به دور از خشونت انجام شود. به همه طرف‌ها توصیه می‌کنیم که آرامش را حفظ کنند.»
در ادامه «فرانکو دلاتره» نماینده فرانسه صحبت کرد. او در ابتدا گفت همانطور که «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه گفته، پاریس از تصمیم دولت آمریکا برای اعلام یکجانبه قدس به عنوان پایتخت اسرائیل، «نگران» و «متأسف» است.
دلاتره با یادآوری قطعنامه‌های مربوطه شورای امنیت، گفت پاریس هرگز ضمیمه قدس توسط اسرائیل را به رسمیت نشناخته و این شهر را بخشی از اراضی اشغالی می‌داند.
وی با بیان این پرسش که واشنگتن چطور می‌تواند تصمیم خود را بر اساس قطعنامه‌های شورای امنیت توضیح دهد، به اهمیت وضعیت قدس اشاره کرد و گفت «بدون تعیین تکلیف قدس، هیچ صلحی به دست نمی‌آید.»
نماینده فرانسه با تأکید بر حمایت این کشور و اتحادیه اروپا از راهکار دو دولتی، ادامه داد: «به شدت از ریسک افزایش تنش‌ها... نگران هستیم. از همه طرف‌ها می‌خواهیم خویشتن‌داری کرده و آرامش خود را حفظ کنند.»
وی با اشاره به اینکه وضعیت قدس برای دستیابی به صلح بیش از هر زمان حائز اهمیت است، گفت: «اکنون آنچه در معرض خطر است، مشروعیت شورای امنیت سازمان ملل و امکان حفظ راهکار دو دولتی است.»
«ساکا لورنتی» نماینده بولیوی هم اظهاراتش را با اشاره به قطعنامه‌های شورای امنیت در مورد فلسطین آغاز کرد و گفت کشورش از تحولات روزهای اخیر به شدت نگران است.
وی افزود: «در حالی که این مناقشه دو طرف دارد، آن‌ها در یک سطح بازی نمی‌کنند. یکی قدرت اشغالگر است و طرف دیگر ملتی اشغال‌شده. عدم تعادلی تاریخی میان طرفین وجود دارد. یک طرف اشغال شده و طرف دیگر دیواری ساخته که بر اساس قوانین بین‌المللی غیرقانونی است. یک طرف این مناقشه به صورتی غیرقانونی شهرک‌سازی کرده، اراضی و املاک طرف دیگر را غصب کرده و شهرک‌نشینان را در این اراضی مستقر کرده است. یک طرف غزه را محاصره کرده و مرتکب موارد شدید نقض حقوق بشر و جرایم جنگی شده است.»
او ادامه داد: «این نتیجه طولانی‌ترین اشغالگری معاصر است. در سال‌های اخیر شهرک‌ها به صورتی تصاعدی رشد کرده‌اند... باید این سوال را بپرسیم که چطور چنین وضعیتی در قرن ۲۱ ممکن است و چطور می‌شود که به قطعنامه‌های شورای امنیت در مورد قدس و کل مناقشه اینگونه بی‌اعتنایی می‌شود. بولیوی خواستار پایان اشغالگری است.»
در ادامه نماینده ایتالیا صحبت کرد و مانند دیگران به مخالفت با تصمیم آمریکا پرداخت. او نیز گفت این تصمیم ناقض قطعنامه‌های مختلف شورای امنیت سازمان ملل است.
وی افزود: «معتقدیم که وضع قدس باید در مذاکرات میان طرفین مشخص شود. تا آن زمان، ایتالیا به قطعنامه‌های مربوطه پایبند مانده و سفارتش را در تل‌آویو حفظ می‌کند.»
نمایندگان اروگوئه و سنگال هم از دیگر حاضران در این نشست بودند که آن‌ها نیز در مخالفت با تصمیم آمریکا صحبت و تأکید کردند که وضع کنونی قدس باید حفظ شود.
در ادامه «نیکی هیلی» نماینده آمریکا شروع به صحبت کرد و با یادآوری اینکه آمریکا اولین کشوری بوده که اسرائیل را به رسمیت شناخته، گفت کنگره آمریکا از سال ۱۹۹۵ انتقال سفارت به قدس و به رسمیت شناختن پایتختی این شهر را تصویب کرده بود، اما روسای جمهور آمریکا به امید دستیابی به صلح از مسیر مذاکرات، این اقدام را به تأخیر انداخته بود.
وی با اشاره به دستور ترامپ برای به رسمیت شناختن پایتختی قدس، گفت: «ایالات متحده در مورد محدوده یا مرزهای میزان حاکمیت بر قدس چیزی تعیین نکرده است. ایالات متحده هیچ از هیچ تغییری در وضعیت حرم شریف حمایت نکرده است. ایالات متحده وضعیت نهایی را از پیش تعیین نکرده و همچنان به راهکار دو دولتی متعهد است.»
هیلی ادامه داد: «اسرائیل مانند هر دولتی این حق را دارد که در مورد پایتخت خود تصمیم‌گیری کند... عقل سلیم می‌گوید سفارت باید در پایتخت کشور قرار گیرد و سفارت‌های ایالات متحده هم در سرتاسر جهان در پایتخت‌ها هستند و اسرائیل هم مستثنا نیست... ما معتقدیم که اگر با هم صادق باشیم، بهتر می‌توانیم صلح را پیش ببریم. این تصمیم حاصل یک ارزیابی صادقانه بوده است.»
وی با بیان اینکه کسی نباید به دلیل تصمیم ترامپ «اقدامات خشونت‌آمیز» انجام دهد، گفت اگر گروهی خلاف این کار را انجام دهد، «نشان می‌دهد که برای شراکت در صلح شریک مناسبی نیست.»
نماینده آمریکا ادامه داد: «سازمان ملل بیش از آنکه به صلح کمک کرده باشد، به آن ضربه زده است... ایالات متحده دیگر در برابر حملات به اسرائیل در سازمان ملل ساکت نمی‌ماند... اسرائیل هرگز نباید در برابر توافقنامه‌ای قرار گیرد که سازمان ملل یا هر گروه دیگری تحمیل کرده و در آن امنیت اسرائیل را نادیده گرفته‌اند.»
وی سپس مدعی شد که آمریکا بیش از هر زمان دیگری به صلح میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها «متعهد» است، گفت واشنگتن به سوی هر دو طرف دست دوستی دراز می‌کند.
در ادامه نماینده چین گفت: «چین از تحولات اخیر در مورد وضعیت قدس به شدت نگران است... هر اقدام یکجانبه‌ای که وضعیت کنونی قدس را تغییر دهد، حل و فصل مناقشه را بیش از پیش دشوار می‌کند.»
اتیوپی، قزاقستان و اوکراین هم در ادامه مانند دیگران از تصمیم آمریکا ابراز نگرانی کرده و گفتند وضعیت قدس نباید به صورت یکجانبه تغییر کند.
«واسیلی نبنزایا» نماینده روسیه در سازمان ملل نفر بعدی که در این نشست صحبت کرد. وی با بیان اینکه مسکو از تصمیم واشنگتن نگران است، گفت: «نگرانیم که موضع جدیدی که از سوی ایالات متحده اعلام شده، وضعیت روابط فلسطینی-اسرائیلی و کل منطقه را بیش از پیش پیچیده کند.»
وی گفت امیدوار است که آمریکا توضیح دهد که «منطق» پشت تصمیم این کشور برای اعلام پایتختی قدس که منجر به خشم جهان اسلام شده، چه بوده است.
«کورو بشو» نماینده ژاپن که ریاست جلسه را نیز بر عهده داشت، گفت: «ژاپن نگران آن است که اعلامیه ایالات متحده وضعیت حول روند صلح یا خاورمیانه را بیش از پیش وخیم کند.»
او با بیان اینکه ژاپن معتقد است که وضعیت قدس نباید با اقدامات یکجانبه تغییر کند، گفت توکیو نگران است که این اقدامات مانند یک گلوله برفی عمل کرده و به بحرانی بزرگتر منجر شوند.
در ادامه «ریاض منصور» نماینده فلسطین به صحبت پرداخت. وی با تمجید از کشورهایی که خواستار لغو تصمیم ترامپ شده‌اند، گفت: «این تصمیم غیرقانونی، غیرمسئولانه و تحریک‌آمیز هدفی ندارد جز خرسند کردن نیروی اشغالگری که همچنان به زورگویی و بی‌اعتنایی به قوانین بین‌المللی ادامه می‌دهد.»
وی افزود: «اعلامیه شدیدا تأسف‌آور رئیس‌جمهور ایالات متحده... در تناقض مستقیم با قطعنامه‌های شورای امنیت و اجماع دیرینه بین‌المللی است.»
او تأکید کرد که اسرائیل با بی‌اعتنایی به قوانین بین‌المللی به گسترش شهرک‌ها و اشغالگری ادامه می‌دهد و در این مسیر با مصونیت برخوردار است.
منصور افزود: «اجماع جهانی در این رابطه روشن است. حقوق بین‌المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل... باید حفظ شده و مورد احترام قرار گیرد. وضعیت قدس نباید از سوی هیچ کشوری به صورت یکجانبه تغییر کند. این تصمیم ایالات متحده باید مورد تجدید نظر قرار گرفته و لغو شود.»
وی در بخش دیگری از بیانیه‌اش گفت: «اهمیت قدس برای مسلمانان و فلسطینی‌ها را نباید دستکم گرفت... نباید تردیدی وجود داشته باشد که وضعیت قدس خط قرمزی برای فلسطینی‌هاست... قدس همواره قلب فلسطینی‌ها بوده و خواهد بود... وضعیت تاریخی در حرم شریف باید به طور کامل مورد احترام قرار گرفته و حفظ شود. هیچ کشوری حق ندارد حاکمیت اسرائیل بر قدس را به رسمیت بشناسد.»
در ادامه «دنی دانون» نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل صحبت کرد و به تمجید از تصمیم آمریکا پرداخت.
وی گفت: «تصمیم ایالات متحده نقطه عطفی برای اسرائیل، صلح و جهان بود. ایالات متحده این شجاعت را داشت که انصاف را درک کرده و آنچه را که همواره پایتخت اسرائیل بوده و خواهد بود، به رسمیت شناخت.»
دانون با بیان اینکه قدس از «۳۰۰۰ سال پیش» پایتخت «ملت یهود» بوده و سکه‌ای از جیبش خارج کرد و با ادعای تاریخی بودن آن، این سکه را به عنوان شاهدی بر یهودی بودن قدس به حاضران نشان داد.
وی در ادامه با لحنی قلدرمآبانه به قطعنامه سال گذشته شورای امنیت اشاره کرده و با «شرم‌آور» خواندن آن، گفت: «شورای امنیت جسارت کرده و گفته است که حضور اسرائیل در دیوار غربی "هیچ اعتبار قانونیای ندارد و نقض آشکار قوانین بین‌المللی است."»
دانون گفت تصمیم آمریکا باید برای فلسطینی‌ها و جهان «ملاکی برای واقعیت باشد» و فلسطینی‌ها باید به میز مذاکره بازگردند.
«سیما سامی» نماینده اردن آخرین فردی بود که در این نشست صحبت کرد. وی با رد تصمیم آمریکا، آن را بر خلاف قوانین بین‌المللی خواند.
او با بیان اینکه امان مخالف هر اقدام یکجانبه‌ای است که وضعیت قدس را تغییر دهد، گفت این تصمیم می‌تواند به افزایش تنش‌ها در منطقه منجر شود.
فارس