العالم _ ایران / سیاسی
با خروج آمریکا از توافق هسته ای تمرکزها بر رفتار و عملکرد ایران و دیگر بازیگران اساسی این پرونده بیش از پیش قرار گرفته است و از یک سو اتحادیه اروپا، از دیگر سو آمریکا و از سوی سوم چین و روسیه در کانون توجهات قرارگرفته است. از روسیه و چین که عمدتا می کوشند تا خارج از چارچوبه تحریم ها و تنبیه های آمریکا نقش آفرینی کنند که بگذریم واقعیت آن است که آمریکا با اعلام خروج از برجام منظومه پیمان شکنی های بین المللی خود را تکمیل کرد و در حالی که هم زمان از توافق هسته ای خارج شد و انتقال سفارتش از تل آویو به قدس را عملیاتی کرد، پیامی مهم به جهانیان ارسال کرد و آن اینکه در دنیای امروز به هیچ پیمان و وعده ای مگر پیمان دوستی با اسرائیل وفادار نیست. درهمین حال ترامپ باخروج از توافق هسته ای با ایران اگر چه بنا به گفته وندی شرمن مذاکره کننده ارشد دوران اوباما در مذاکرات هسته ای ایران 1+5، هدف باطل کردن میراث اوباما را پی گرفت، اما حقیقت آن است که با این اقدام اولا بر بی اعتباری نهادهای بین المللی و به ویژه آژانس بین المللی انرژی تاکید کرد و این نهادها را بی احترام کرد، اقدامی که با واکنش آژانس و استعفای بازرس ارشد آن مواجه شد.
ثانیاخروج آمریکا به معنای بی اعتبار شدن آمریکا در سطح جهان و به عنوان بی اعتبار شدن بزرگترین کشور جهان در برابر افکار عمومی است. شاید یکی از اصلی ترین دلایل توقف حرکت سریع کره شمالی به سمت هم آغوشی با آمریکا و تردید در این حرکت به همین خاطر باشد.
ثالثا پایمال کردن قطعنامه های سازمان ملل و دهن کجی بر اصول و قوانین مقبول این نهاد دیگر پیامد خروج آمریکا از توافق هسته ای است اما از دیروز جمعه رییس کمیسیون اروپا اعلام کرد تمامی شرکت های اروپایی مکلف هستند مقررات تحریم های آمریکا علیه ایران و تصمیم های دادگاه های آمریکا علیه ایران را نادیده بگیرند.
این یعنی آنکه اتحادیه اروپا از دیروز روند حقوقی مقابله با تحریم های آمریکا علیه ایران را آغاز کرده است. اقدام اتحادیه اروپا اگر چه قابل ستایش است اما در همین شرایط صداهای مخالفی هم از داخل اتحادیه اروپا شنیده می شود که دورنمای این اقدام اتحادیه را با سوالاتی جدی مواجه می کند، ازجمله دیدگاه ماکرون که می گوید با آمریکا بر سر ایران جنگ تجاری راه نمی اندازیم. معنای این کلام ماکرون و همچنین برخی دیدگاه های مشابه در اتحادیه اروپا بر ترس و دلواپسی ان دسته از شرکت های اروپایی که سر بر دامان دولت های اروپایی ندارند ان است که دل بستن شرکت های اروپایی بر تادیه احتمالی خسارت های تحمیلی بر آن ها در سایه سنگین تحریم های امریکا نیازمند تضمین های جدی تری است به ویژه انکه پس از خروج امریکا از توافق روز به روز بر تعداد و دامنه تحریم شدگان افزوده می شود و افزون بر مقامات و شرکت های ایرانی جماعت حزب الله و تعدادی از بزرگان آن در لیست تحریم های امریکا قرار گرفته اند.
بدیهی است شرط بقای ایران در توافق هسته ای اول آن است که اروپاییان پنبه خلق برجامک ها و توافق های موشکی و منطقه ای را از گوش بیرون آورند، اصلاح یا تکمیل و توسعه توافق هسته ای را چنان که آمریکا می خواهد و بر آن اصرار دارد ممتنع بدانند و بلاخره بر کف خواسته های ایران یعنی فراهم بودن فروش نفت و تردد نفتکش ها و تامین امنیت شرکت های سرمایه گذار در ایران احترام بگذارند طبیعی است هرگونه تخلفی از امور یاد شده مساوی خواهد بود با تجربه شدن آنچه ایران تاکنون مکرر بر آن تاکید کرده و البته صبورانه کوشیده است تا آخرین شانس ها را از توافق هسته ای نگیرد.
ابورضا صالح