العالم-آمریکا
نشست شورای امنیت با دستور کار بررسی گزارش پنجم دبیرکل سازمان ملل در خصوص نحوه اجرای قطعنامه 2231 آغاز شد.
«رُزمری دیکارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل در این نشست گفت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون 11 نوبت، پایبندی ایران به تعهدات برجامی خود را تأیید کرده است.
وی در ادامه با اشاره به خروج آمریکا از برجام گفت: «دبیر کل عمیقاً در این مورد متأسف است و معتقد است که مسائل نامربوط به این برنامه اقدام بایستی بدون پیش‌داوری درباره حفظ آن حل شوند.»
دیکارلو گفت: «همزمان، دبیر کل سازمان ملل از تهران می‌خواهد نگرانی‌های ابرازشده توسط کشورهای عضو، درباره آن دسته از اقدامات ایران که مطابق ادعاها مغایر با محدودیت‌های مندرج در ضمیمه B هستند را به دقت مورد بررسی قرار دهد.»
معاون دبیر کل، در ادامه خواندن متن گزارش پنجم گوترش از اجرای برجام گفت: «خوشحالم که بگویم که کانال خرید برجام کماکان به صورت موثر به کار خود ادامه می‌دهد و ۱۳ درخواست جدید مربوط به اقلام هسته‌ای برای تأیید به شورای امنیت واصل شده است و تعداد کل درخواست‌ها به ۳۷ عدد رسیده است.»
خانم دیکارلو افزود: «با این حال، دبیرکل از دو عضو سازمان ملل اطلاعاتی در خصوص تأمین، فروش، انتقال یا صادرات اقلام دارای کاربر دوگانه به ایران که احتمالا بر خلاف قواعد قطعنامه 2231 انجام شده، دریافت کرده است.»
معاون گوترش ادامه داد: «ایران به دبیرکل گزارش داد که بر اساس مفاد برجام، اعلام شمولیت کالا در کالاهای دارای کاربری دوگانه، از وظایف کشورهای صادرکننده است و این کشورها باید برای از بین بردن ناآگاهی مرتبط با این مسئله، روشنگری بیشتری انجام دهند.»
نماینده اتحادیه اروپا نیز با اشاره به خروج آمریکا از برجام گفت: «در موقعیت دشواری هستیم که در نشست قبلی پیش‌بینی نشده بود. علی‌رغم تصریح آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر پایبندی ایران به برجام، ترامپ خروج آمریکا از آن را اعلام کرده است.»
وی حفظ برجام را برای اتحادیه اروپا حائز «اهمیت کلیدی» دانست و گفت: «می‌خواهم از روسیه و چین بابت پایبندی به توافق هسته‌ای تشکر کنم.»
دیپلمات اتحادیه اروپا در ادامه با اشاره به اینکه ایران به موجب برجام «تحت شدیدترین تدابیر راستی‌ازمایی و نظارتی قرار دارد گفت: «موید این موضوع، بازرسی‌های میدانی متعددی است که انجام شده است.»
مقام اتحادیه اروپا در ادامه تصریح کرد با آنکه برجام درباره مسائل هسته‌ای است، برخی مسائل خارج از چارچوب این توافق بر روابط با ایران اثرگذاشته‌اند. وی در ادامه مدعی شد «اقدامات ایران به تنش‌ها در منطقه دامن می‌زند.»
او همچنین به «سابقه طولانی» اتحادیه اروپا در انتقاد از آنچه به گفته وی «اقدامات ایران در تقویت تشکیلات نظامی خود در منطقه و برنامه موشکی» این کشور است اشاره کرد و گفت: «باید به این مسائل پرداخته شوند اما آنها جدا از برجام هستند.»
نماینده اتحادیه اروپا همچنین گفت: «در صورتی که فرصت برای حفظ برجام از دست برود، این برای ایران، و برای سایر طرف‌های برجام بسیار مضر خواهد بود و باعث لطمه به چندجانبه‌گرایی و نظام منع اشاعه خواهد شد.»
بعد از نماینده اتحادیه اروپا، نماینده آمریکا در این نشست سخنرانی کرد و به تکرار ادعاهای قبلی علیه ایران پرداخت.
وی گفت: «گزارش امروز نشان می‌دهد ایران کماکان به بی‌‌ثبات کردن منطقه ادامه می‌دهد.»
در بخش بعدی گزارش دبیرکل به گزارشات مربوط به پرتاب موشک‌های بالستیک از سوی انقلابیون یمن اشاره شده است.
دبیرکل در گزارش خود نوشته بود که با بررسی بقایای پنج موشکی که اخیراً از سوی انصارالله یمن به سمت عربستان شلیک شده، دبیرکل به این نتیجه رسیده که این موشک‌ها، مشخصات کلی موشک‌های ایرانی را دارند و برخی از قطعات موشک‌ها هم ساخت ایران بوده است.
گوترش در گزارش خود نوشته که قطعات موشک‌های پرتاب شده به سمت عربستان، از نظر سال ساخت، با قطعات موشک‌های اسکاد موجود در زرادخانه موشکی ارتش یمن تفاوت دارد ولی با این حال «ما در حال حاضر نمی‌توانیم با قطعیت بگوییم که آیا این موشک‌ها، قطعاتشان یا فناوری به کار رفته در آنها بعد از تاریخ 16 ژانویه سال 2016 به یمن منتقل شده یا نه؛ این تاریخ شروع اجرای مفاد ضمیمه ب برجام است.»
در بخش بعد گزارش، به سقوط یک پهپاد در تاریخ 10 ماه مِی در سرزمین‌های اشغالی اشاره شده است.
دبیرکل به صراحت گفته که صهیونیست‌ها اجازه بررسی بقایای پهپاد سرنگون‌شده را به سازمان ملل نداده‌اند ولی عکس‌هایی که آنها برای دبیرخانه سازمان ملل ارسال کرده‌اند، نشان می‌دهد که بال این پهپاد، شبیه بال یک پهپاد ایرانی است که در اکتبر سال 2016 رونمایی شده است.
جمع‌بندی دبیرکل از این بخش گزارش به این ترتیب بود که سازمان ملل نمی‌داند که این پهپاد متعلق به چه کسی است و چه کسی آن را به پرواز درآورده و تنها مسئله‌ای که برای این نهاد مسجل شده، گزارش برخی رسانه‌های ایرانی از ارسال چندین پهپاد ایرانی به سوریه است.
در بخش بعدی گزارش به تسلیحات یافت‌شده در بحرین و قایق بی‌سرنشین بمب‌گذاری‌شده توقیف شده توسط امارات اشاره شد و دبیرکل نوشته بود که «مطمئنیم که برخی تسلیحات و اقلام مرتبط که در این دو مورد، بررسی شد، ساخت ایران است. با این حال نمی‌توانیم تأیید کنیم که آیا این اقلام بعد از تاریخ 16 ژانویه 2016 از ایران به این نقاط منتقل شده یا خیر.»
در ادامه گزارش دبیرکل سازمان ملل به سخنان مقامات حماس در خصوص تأمین تسلیحات این گروه توسط ایران و سفر سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به یکی از کشورهای منطقه اشاره شد و دبیرکل از اعضای سازمان ملل در غرب آسیا خواست که مفاد قطعنامه 2231 را اجرا کنند.