العالم-عربستان
روزنامه الکترونیکی «رای الیوم» در سرمقاله امروز خود با عنوان «پاسخ فوری شاه سعودی به درخواست ترامپ برای افزایش تولید نفت چه معنایی دارد»، به دلایل و پیامدهای این قضیه پرداخت.
به نوشته این روزنامه، عربستان سعودی درخواست دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا را پاسخ داد و «سلمان بن عبدالعزیز»، شاه سعودی فورا با افزایش تولید روزانه دو میلیون بشکه نفت موافقت کرد.
این اقدام آمریکا از یک سو با هدف جبران کمبود عرضه نفت صورت میگیرد که به دلیل تحریمهای پیشبینی شده دولت آمریکا علیه هر کدام از کشورهای ایران و ونزوئلا رخ خواهد داد.
هدف دیگر آمریکا، کاهش قیمت نفت خام در آستانه انتخابات میان دوره ای کنگره آمریکا در نوامبر آتی است آن هم پس از اینکه قیمت نفت با عبور از مرز 80 دلار در بشکه به بالاترین سطح خود در سه سال و نیم گذشته رسید.
نویسنده آورده است: ترامپ اولین تیر خود را در راستای تحریمهای ماه نوامبر آتی کشورش علیه ایران شلیک کرده است، تحریمهایی که به گمان او نخستین گام در راستای اجرای نقشه سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ایران و جایگزین کردن آن با نظامی طرفدار آمریکاست.
آمریکا گمان میکند می تواند همان برنامهای که برای عراق تدارک دید و با تجاوز و اشغال این کشور در سال 2003 نظام صدام حسین را به تحریک اسرائیل سرنگون کرد حالا روی ایران پیاده کند.
در سناریوی کنونی آمریکا، عربستان و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج (فارس) نقشی محوری را ایفا میکنند آن هم از طریق غرق کردن بازارهای دنیا در نفت به منظور کاهش قیمت آن، تا بدین شکل، هوای اقتصاد غرب و جیب شهروندان آمریکایی را داشته باشند.
این اتفاق قبل از جنگ سال 1990 کویت اتفاق افتاد و در جریان تجاوز آمریکا به عراق هم تکرار شد. موضوع قابل توجه در هر دو جنگ این بود که قیمت نفت بالا نرفت، بنابراین تزریق مقادیر اضافی نفت و به تبع آن کاهش قیمت نفت یکی از بارزترین شاخصهای جنگهای آمریکا در منطقه عربی است.
نقشه ترامپ برای تغییر نظام ایران که آن را با تشدید محاصره نفتی و تحریک جامعه ایران و تلاش برای خشکاندن منبع درآمد مالی این کشور آغاز کرده است بر تهدید کشورها و شرکتهایی متمرکز است که دیکتههای او را برای توقف واردات نفت از ایران رد کرده و به تحریمها پایبند نیستند.
اما روی دیگر این نقشه در ایجاد مشکل برای مردم ایران از طریق بالا بردن قیمتها و کاهش ارزش پول ملی این کشور است تا از این طریق آنها را برای به پا کردن آشوب و اعتراضهای گسترده به خیابانها بکشانند و در همین راستا هم هجمه بزرگ رسانهای آنها برای تحریک مردم ایران شکل گرفته است.
ایران در حال حاضر روزانه 2.8 میلیون بشکه نفت تولید میکند، چین 600 هزار بشکه و هند 400 هزار بشکه آن را خریداری میکنند یعنی قریب به نیمی از میزان صادرات نفت ایران به این دو کشور اختصاص پیدا میکند.
اما مابقی نفت تولید ایران به ترکیه، ژاپن، کره جنوبی، فرانسه، ایتالیا و اسپاتیا صادر میشود، پمپاژ دو میلیون بشکه نفت اضافی از سوی عربستان تقریبا معادل حجم صادرات نفت ایران است.
چه بسا ترامپ دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نظیر امارات و کویت را هم تحت فشار قرار دهد تا روزانه چند صد هزار بشکه نفت اضافی تولید کنند چون این امر برای کاهش قیمت نفت خام برنت به زیر 80 دلار در بشکه ضروری است.
گزارشها حاکی است که عربستان احتمالا مجبور میشود بهره برداری از چاههای مشترک میان عربستان و کویت در منطقه بیطرف (الخفجی و الوفره ) را از سر بگیرد و بر اساس برآوردها از این دو چاه میتواند روزانه 500 هزار بشکه نفت استخراج شود.
تصمیم عربستان برای موافقت با درخواست ترامپ در مکالمه تلفنی که روز شنبه با شاه سعودی انجام داد به معنای این است که تولید نفت عربستان به بالاترین سقف خود یعنی 12 میلیون بشکه نفت در روز میرسد.
بدین ترتیب عربستان توافق خود با روسیه در نشست هفته گذشته اوپک برای افزایش تولید نفت تا حداکثر یک میلیون بشکه نفت را زیر پا گذاشته است، این اقدام عربستان میتواند به فروپاشی اوپک یا دستکم ایجاد شکاف و اختلاف در آن منجر شود.
پس از این مکالمه تلفنی، حالا دیگر ترامپ دبیر کل اوپک و تصمیم گیرنده اول و آخر در آن شده آن هم با نفوذی که بر عربستان و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج (فارس) دارد و هر چه بخواهد به آنها دیکته میکند.
نویسنده آورده است: ما از عکس العمل روسیه به نقض عهد عربستان بی اطلاعیم و همچنین مواضع دیگر کشورهای عضو اوپک هم مشخص نیست، نظیر الجزایر که نقش مهمی در آشتی بین روسیه و اوپک به رهبری عربستان داشت که در نتیجه آن روند سقوط قیمت نفت متوقف شده و روند صعودی پیش گرفت.
اما مطمئنا ما مرحلهای از هرج و مرج در بازارهای اقتصادی و سیاسی جهان را پیش رو داریم که میتواند به تشکیل ائتلافهایی منجر شود که به نفع آمریکا و متحدان عرب آن به رهبری عربستان نخواهد بود.
کاهش قیمت نفت با تصمیم غیرمنتظره مجدد عربستان بازتاب منفی بر درآمد کشورهای اوپک خواهد داشت؛ کشورهایی که با سقوط قیمت نفت در سال 2014 و رسیدن آن به 30 دلار آن هم در حالی که پیش از آن نفت به 120 دلار در بشکه رسیده بود با فاجعه مالی مواجه شدند.
تصمیم جدید عربستان در شرایطی گرفته شده که قیمتها در حال بهبود و نزدیک شدن به ارزش واقعی خود بود به گونهای که درآمد مالی کشورهای صادر کننده نفت را که عمدتا جهان سومی بوده و با بحرانهای اقتصادی شدید روبرو هستند، تامین میکرد.
ترکیه دیروز اعلام کرد که هرگز از تحریمهای آمریکا پیروی نخواهد کرد و همچنان به طور معمول به واردات نفت از ایران ادامه خواهد داد؛ چرا که ایران همسایه و شریک تجاری مهمی است و بعید هم نیست چین همین راه را پیش بگیرد و بر اساس گزارشهای خبری ممکن است واردات نفت خود را از تهران به یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد.
سوالی که با قدرت مطرح است این است که سران عربستان در ازای پاسخ فوری به درخواست ترامپ و افزایش تولید نفت کشورشان به بالاترین میانگین خود میخواهند چه بهایی بگیرند بخصوص که با این کار شهروندان خود و مسلمانان و عربهایی که کشورهایشان صادر کننده نفت است و منبع اصلی درآمد آنها از صادرات نفت است دچار مشکل میشوند.
مردم کشورهای الجزایر، لیبی، عراق، نیجریه، ایران، اندونزی در راس فهرست طویل کشورهایی هستند که با تصمیم عربستان در کاهش تولید نفت صدها میلیارد دلار زیان می بینند تا رفاه شهروندان آمریکایی و غربی تامین و اقتصاد کشورشان بهبود یابد و منطقه را به هرج و مرج بکشانند.
فارس