العالم _ عراق
"فواد معصوم" رئیس جمهور عراق در گفت و گوی اختصاصی با شبکه خبری العالم، درباره دستاوردهای دوره ریاست جمهوری خود، آینده عراق، موضع گیری العبادی در قبال تحریم های خصمانه امریکا علیه ایران، اوضاع کنونی عراق، موضع کردها در قبال ائتلاف ها و مسائل روز عراق سخنانی مطرح کرد.
در ذیل مشروح مصاحبه شبکه العالم با رئیس جمهور عراق آمده است؛
العالم: دوره چهارساله ریاست جمهوری شما رو به اتمام است، مهمترین دستاوردهای این دوره چه بود؟
این چهار سال به ویژه در شرایط مقابله و مبارزه با داعش بسیار سخت و تلخ بود. داعش نیرویی قدرتمند بود و از شیوه هایی استفاده کرد که در عراق معروف نبود و توانست بر بسیاری از بخش های کشور مسلط شود. آزادی این مناطق از داعش و دور کردن آن از مرزهای عراق از وظایف بسیار سخت بود و با این حال موفقیت حاصل شد. دیگر آنکه ما در این چهار سال به خاطر کاهش قیمت نفت با شرایط سخت دیگری روبرو شدیم. با این حال ملت عراق تمام این شرایط را تحمل کردند و به راستی موفق شدیم و هم اکنون از داعش به عنوان یک قدرت نظامی که مناطقی را تحت اشغال درآورد، آسوده شدیم و قیمت نفت نیز هم اکنون کم کم رو به افزایش می رود و پس از پایان دادن به قدرت داعش و بازگشت قیمت نفت به رقمی نزدیک به آنچه که در سال 2014 بوده است، امیدواریم که بتوانیم از این شرایط بهره ببریم.
ناکامی های بسیاری به ویژه در عرصه اقتصادی، خدماتی و غیره در عراق وجود داشته است
العالم: در کدام قسمت ها با شکست روبرو شدید؟
اگر وارد جزییات شویم همیشه شکست ها و ناکامی ها و نیز موفقیت ها وجود دارد. اما به طور کلی رها شدن از این گروه تروریستی و نیز حفظ بافت اجتماعی مساله بسیار خوبی بود. اما در زمینه شکست ها اگر وارد جزییات شویم، ناکامی های بسیاری به ویژه در عرصه اقتصادی و خدماتی و غیره وجود داشته است و به این دلیل است که امروز شاهد تظاهرات هستیم.
تحریم ها علیه ایران به ضرر عراق است
العالم: در خصوص روابط میان ایران و عراق، واشنگتن تصمیمی مبنی بر اعمال تحریم ها علیه ایران اتخاذ کرده است. موضع ریاست جمهوری در قبال این تحریم ها چیست؟
درخصوص تصمیماتی که امریکا اتخاذ کرد، ممکن است بخشی از آنها واکنشی به دولت سابق آمریکا به ریاست اوباما باشد، زیرا باراک اوباما در حل مشکلات موجود میان ایران و امریکا نقش داشت و توافقی که امضا شد در واقعیت امری عالی و ممتاز بود و بیانگر تجربه و زیرکی دیپلماسی ایران بود اما اینک واقعیت ها متفاوت است. این تحریم ها به ضرر عراق است و نه فقط عراق بلکه به ضرر تمام کشورهایی است که به همراه امریکا این توافق را امضا کردند. این 5 کشور از این تصمیمات ضرر کردند و به تبع ما نیز ضرر می کنیم. اما طرفی که هدف این تحریم ها قرار گرفت، جمهوری اسلامی ایران است از این رو لازم است که ایران با این 5 کشور و نیز برخی کشورهای اسیایی روابط برقرار کند. این تصمیم یک تصمیم انفرادی از جانب امریکا بود و طرف های متعددی وجود دارند که از این تصمیم متضرر می شوند و بر این باورم که در این جا منافع آنها با منافع ایران همخوانی دارد پس می توان بر این مساله تکیه کرد.
العالم: حیدر العبادی نخست وزیر عراق پایبندی این کشور به تحریم ها علیه ایران و حداقل در خصوص ممنوعیت معاملات دلاری اعلام کرد، همانطور که فرمودید تصمیم آمریکا یک تصمیم انفرادی است و برخی اینگونه تفسیر می کنند که این تصمیم با تصمیم شورای امنیت ملی منافات دارد زیرا او این توافق هسته ای میان ایران و گروه 1+5 را تایید کرده بود. آیا دولت عراق به ریاست العبادی می توانست از اتخاذ چنین تصمیم خودداری کند؟
من نمی خواهم به جای اقای عبادی صحبت کنم اما می گویم اگر او در شرایطی غیر از نشست مطبوعاتی بود، شاید به گونه ای دیگر سخن می گفت. می گویم شاید... اما برخی از این تحریم ها خواه ناخواه برای عراق الزام آور است مانند معاملات بانکی زیرا ارز خارجی تماما بر اساس دلار است و معاملات ارزی همگی تحت نظر امریکاست و آنها را تحت کنترل دارد. اما دیگر مسایل خیر. ما مرزهای مشترک از فاو تا زاخو با ایران داریم. ما نمی توانیم در این مرزهای طولانی مانع اقدامات تجاری و دیگر مسائل شویم شاید مقصود نخست وزیر همان معاملات بانکی است که این مساله تحت کنترل ما و یا هیچ کشور دیگری نیست بلکه الان سلطه از آنِ دلار است و معاملات همگی بر اساس دلار است.
سخنان العبادی در رابطه با ایران بدون مشورت با ما بود/ بعید می دانم العبادی تابع آمریکا باشد
العالم: اما حتی متحدان امریکا مانند اتحادیه اروپا، روسیه، چین و حتی ترکیه چنین تصمیمی که اقای العبادی اتخاذ کرد، در پیش نگرفتند. وی می توانست به ویژه در روزهای آخر دولت عراق از چنین تصمیمی دوری کند...
همانطور که گفتم آقای عبادی در این خصوص با ما مشورت نکرد و نشستی در این خصوص نداشتیم تا موضعی واحد اتخاذ کنیم و بعید می دانم که او تابع امریکا باشد و تمام تصمیماتش را اجرا کند بلکه همانطور که گفتم برخی تصمیمات خارج از کنترل ما هستند. اما در برخی مسایل دیگر دست ما باز است و ما باید روابط میان جمهوری اسلامی و عراق را حفظ کنیم. ما هیچگاه با طرفهایی که از تصمیم ترامپ خوشحال هستند، نخواهیم بود. نه ما خوشحالی نمی کنیم بلکه این تصمیمات به روابط ما صدمه می زند.
العالم: به نظر شما چگونه این تصمیم بر روابط ایران و عراق از لحاظ تجاری و یا سیاسی تاثیر خواهد گذاشت بویژه که اخیرا شاهد برخی واکنش ها در دو کشور بودیم... آیا این تصمیم بر روابط تجاری دو کشور تاثیر خواهد گذاشت؟
نه گمان نمی کنم زیرا در دوران جنگ عراق و ایران تجارت میان دو کشور برقرار بود. روند تجاری تحت تاثیر قرار نخواهد گرفت. مگر اینکه تجارت تبدیل به معاملات بانکی و ارسال مبالغ مالی و غیره شود. این امر دشوار است زیرا تحت کنترل امریکاست اما غیر از این مساله، باید روند تجاری ادامه یابد و معاملات تجاری با ایران و دیگر کشورها ادامه یابد.
دولت عراق هیاتی بلند پایه برای بررسی شرایط بعد از تحریم به ایران بفرستد
العالم: شما گفتید که اقای عبادی در تصمیم خود با شما مشورت نکرد؛ اگر با شما مشورت می کرد، آیا تصمیم به نحو دیگری صادر می شد؟
تا این لحظه این تصمیم فقط در حد اظهارات است اما عملا هیچ اتفاقی نیفتاده است. من اینک از دولت می خواهم که هیاتی بلند پایه به ایران بفرستد تا این مساله را بررسی کنند و به رسانه ها اجازه ندهیم به این مساله دامن بزنند. من می خواهم هیاتی بلند پایه به ایران برود؛ همچنین به ایران که به زیرکی و تجربه دیپلماسی مشهور است، پیشنهاد می کنم که هیاتهای خود را به 5 کشور بفرستد 5 کشوری که همچنان به توافق هسته ای پایبند هستند. دیپلماسی ایران می تواند از شدت فشارها علیه این کشور بکاهد. همچنین شرکتهای بزرگ بسیاری وجود دارد که از تصمیمات رییس جمهوری آمریکا ضرر کردند از این رو آنها نیز موضع ایران و کشورهایی که زیان دیدند، را تایید خواهند کرد.
العالم: توصیه شما به دولت اینده عراق در خصوص این تصمیم و نیز به طور کلی در خصوص روابط ایران و عراق چیست؟
روابط ایران و عراق روابط نوپا و گذرا نیست. زیرا برخی روابط وجود دارند که بود و نبود آنها چندان اهمیتی ندارد اما ما با جمهوری اسلامی ایران همانطور که گفتم مرزهای مشترک از فاو تا زاخو داریم. این ها مرزهای مشترک هستند و این روابط تاریخی، فرهنگی و سیاسی است و نمی توان تمام این جنبه ها را در روابط دو کشور نادیده گرفت. ما به ضرر کشورهای دیگر با ایران روابط برقرار نمی کنیم و به ضرر ایران با کشورهای دیگر روابطی ایجاد نمی کنیم. ما اصرار داریم که روابط متوازن باشد. با جمهوری اسلامی ایران روابط تاریخی وفرهنگی و منافع مشترک بسیاری داریم. اگر به جبهه دیگر بپیوندیم به معنای از دست دادن این منافع است و این به سود ما نیست.
روابط ما با جمهوری اسلامی ایران روابطی حاشیه ای و گذرا نیست و باید حفظ شود
العالم: روابط جمهوری اسلامی ایران و عراق را در مقایسه با دیگر کشورها را چگونه ارزیابی می کنید، حمایت ایران از عراق در مبارزه با داعش و دهها ایرانی که برای دفاع از خاک عراق به شهادت رسیدند و ...
جمهوری اسلامی ایران از همان روز نخست مقابله با داعش نه فقط کمکهای انسانی بلکه کمکهای نظامی واطلاعاتی نیز ارائه داد. ایران شریک ما بود. علاوه بر اینکه ما شرکای دیگری داشتیم که نمی توانیم نقش آنها را حذف کنیم. آنها نیز نقش داشتند. اما روابط ما با جمهوری اسلامی ایران روابطی حاشیه ای و گذرا نیست بلکه روابطی مهم است که باید این روابط را حفظ کنیم.
نخست وزیر باید هیأتی از دولت را برای توضیح اوضاع کنونی عراق و روابطش با ایران به واشنگتن بفرستد/ ما با جمهوری اسلامی ایران و آمریکا روابط عالی داریم
العالم: مردم ایران از تحریم های آمریکا علیه کشورشان ناراحت هستند. به نظر شما آیا تصمیمی که نخست وزیر عراق در این باره گرفت، شتاب زده نبود؟ و آیا نخست وزیر می توانست تصمیم دیگری بگیرد یا حداقل تصمیمش را به تعویق بیندازد؟
در کنفرانس خبری که در ساختمان هیأت دولت پس از نشست نخست وزیری و وزراء برگزار شد، چند سؤال از العبادی پرسیده شد و من معتقدم که اگر نخست وزیر در جای دیگری بود، می توانست این مساله (تحریم ایران) را به گونه ای دیگر بیان کند ولی چه بسا شتابزده عمل کرد زیرا ما نمی توانیم تحریم های آمریکا را اجراء کنیم و ما چه آقای نخست وزیر و چه هر نخست وزیر دیگر به علت روابط مان با ایران نمی توانیم تحریم ها را اجراء کنیم. در این تحریم ها به تفاصیل پرداخته نشده است و فقط به مساله حواله های بانکی پرداخته شده است نَه چیز دیگری. نخست وزیر باید هیأتی از دولت را برای توضیح اوضاع کنونی عراق و روابطش با ایران به واشنگتن بفرستد . ما با جمهوری اسلامی ایران و آمریکا روابط عالی داریم بنابراین ما باید برای کاهش مشکلات تلاش کنیم و عراق را از چیزی که به صلاح و منفعتش نیست، دور کنیم.
العالم: منظور شما این است که نخست وزیر پیش از گرفتن تصمیم خود می توانست به آمریکا برود و در این باره (تحریم ایران) امتیازاتی بگیرد؟
سخنان نخست وزیر در کنفرانس خبری تصمیم نبود بلکه فقط حرف بود بنابراین اجرائی نمی شود ولی اگر مساله این باشد که مبالغی به دلار به جاهای دیگر فرستاده شود، به ناچار باید آمریکا مطلع باشد زیرا آمریکا صادرکنندۀ دلار است و مدیریت دلار در دستش است لذا عراق نمی تواند مبادلات دلاری با ایران داشته باشد زیرا آمریکا چنین مبالغ مالی را در بانک بلوکه و مانع دخل و تصرف در آن خواهد شد و احتمالاً منظور العبادی در کنفرانس خبری همین موضوع بوده است.
دولت وحدت ملی موفقیت آمیز نبود
العالم: به نظر شما دولت آینده چگونه خواهد بود؟ آیا مانند سال های گذشته یک دولت توافقی و یا دولت اکثریت سیاسی خواهد بود؟ و به نظر شما کدام یک الگوی بهتری برای خدمت به ملت است؟
ما دولت وحدت ملی را که همگان در آن مشارکت داشتند، امتحان کردیم. اما این دولت موفقیت آمیز نبود. همواره مشکلات وجود داشت و از جمله این مشکلات این است که طرفی که مسئول تشکیل دولت است، اشخاصی بدون تجربه سیاسی و یا تجربه میدانی در یکی از زمینه ها معرفی می کرد. اگر این بار نیز دولت وحدت ملی تشکیل شود باید شخصیتهای معروف و با تجربه و سالم معرفی شوند. دولت اکثریت و اقلیت و یا دولت اکثریت و مخالفان که در آن مخالفان بنا به خواست خود نخواهند در دولت مشارکت کنند بدین معنا که گروهی موفق شوند دولت تشکیل دهند و گروه دیگر بنا به خواست خود مخالف قلمداد شدند؛ این امر عالی خواهد بود. اما من این مساله را بعید می دانم زیرا همه می خواهند در دولت شریک شوند اما اختلاف نظر وجود دارد و اگر گروهی به توافق برسند وگروه دیگر را کنار زدند مشکلات از اینجا شروع خواهد شد. زیرا این گروه در حاشیه قرار خواهند گرفت و هر طرفی که خود را در حاشیه ببیند واکنش نشان خواهد داد و واکنش حتما در راستای ثبات عراق نخواهد بود از این رو باید در این خصوص بحث و گفتگو صورت گیرد و از شتابزدگی دوری کرد.
در عراق هنوز چارچوبی برای فعالیت سیاسی وجود ندارد
العالم: آیا این بدین معناست که شما توصیه نمی کنید که مخالفان وجود داشته باشند؟
اگر مخالفان به خواست خود در دولت شریک نشوند و به این امر اکتفا کنند که فقط مخالفان باشند، این مساله عالی است و یک رؤیا به شمار می آید اما من گمان نمی کنم که این مساله امکان داشته باشد. زیرا گروهی علیه گروه دیگر موضع می گیرند ومشکلات آغاز می شود. در عراق هنوز چارچوبی برای فعالیت سیاسی وجود ندارد بدین معنا که دولتی وجود داشته باشد و مخالفانی. زیرا حزبی نداریم که بتواند اکثریت 50 درصدی کسب کند بلکه همگی عبارتند از مجموعه ای از تشکل ها و فراکسیون ها حتی احزاب کُرد والبته به جز دو حزب اصلی کُرد. ازاین رو این مساله دشوار است.
العالم: درخصوص گفتگوهای فعلی بویژه درباره منصب ریاست جمهوری، آیا کُردها در این خصوص به توافق رسیدند؟ زیرا سخن از وجود برخی اختلافات میان حزب دموکرات کُرد و اتحاد ملی کردستان است بویژه که حزب دموکرات به اکثریت نسبی در پارلمان دست یافت. برخی مطالبات وجود دارد مبنی بر اینکه منصب ریاست جمهوری از آنِ حزب دموکرات باشد. آیا در این خصوص نتیجه حاصل شد؟
هنوز این مساله قطعی نشد و در دیدارها مورد بررسی قرار می گیرد. اینک گفتگوها درباره برنامه مشترک برای دو حزب است و از احزاب دیگر نیز می خواهند که با آنها مشارکت کنند. اما در خصوص منصب ریاست جمهوری، کردها می خواهند که ریاست جمهوری از آنِ آنها باشد زیرا تقسیم قدرت وجود دارد نخست وزیری برای شیعیان و ریاست پارلمان برای اهل سنت و ریاست جمهوری برای کردهاست. در خصوص این مسایل میان این دو حزب و نیز میان این دو حزب با احزاب دیگر که خود را مخالف می دانند، بحث و گفتگو صورت می گیرد و باید در نهایت به نتیجه برسند و موضع کردها موضع واحدی باشد.
العالم: آیا این امکان وجود دارد که نامزد از حزب دموکرات باشد و اگر چنین شود، رییس منطقه کردستان چه کسی خواهد بود؟
الان بحث و گفتگو میان دو حزب ادامه دارد و آنها در نتیجه به توافق خواهند رسید؛ زیرا منطقی نیست که مساله را اینگونه بدون توافق رها کنند.
تاکنون به طور رسمی نامی برای ریاست جمهوری مطرح نشده است
العالم: نام چه کسانی برای ریاست جمهوری مطرح شده است و آیا شما کاندید خواهید شد؟
تاکنون به طور رسمی نامی مطرح نشده است، اما می بایست در نهایت رهبری سیاسی کُردها نامزدها را معرفی کنند و اینکه چه کسی کاندید شود، به آنها واگذار شده است.
العالم: آیا شما از میان نامزدها خواهید بود؟
زمانی که این سمت را به عهده گرفتم، از من درخواست شد و من پذیرفتم و اگر اینک از من درخواست شود حتما خواهم پذیرفت و برای من مایه افتخار است اما باید میان احزاب و یا حداقل میان دو حزب اصلی توافق صورت گیرد. من از حزب اتحادیه ملی کردستان و از بنیانگذاران آن هست. اما حزب دموکراتیک نیز حزبی قدیمی است و در عرصه حضور دارد و باید در این خصوص ابراز نظر کند و اینکه چه کسی رییس جمهور شود حاصل توافق میان آنهاست و تا این لحظه این مساله مطرح نشده است.
تاکنون توافق نهایی میان فراکسیون ها برای مشارکت صورت نگرفته است/ پس از عید قربان به نتیجه می رسیم
العالم: تاکنون چندین دیدار میان روسای فراکسیون های سیاسی و احزاب و رهبران درباره مساله تشکیل فراکسیون فراگیر و نزدیک کردن دیدگاه ها برگزار کردید. ممکن است زمان برای تشکیل دولت از دست برود. به نظر شما کدام فراکسیون و یا کدام فراکسیون ها شانس بیشتری برای تشکیل دولت دارند و جایگاه و نقش کردها در این فراکسیون چیست؟
تاکنون توافق نهایی میان فراکسیون ها برای مشارکت صورت نگرفته است. تا این لحظه تمام این مسایل اظهاراتی کلی است. من بر این باورم که طی روزهای آینده و به ویژه پس از عید قربان این مساله قطعی خواهد شد.
فراکسیون ها بدون آنکه میان آنها توافق حاصل شود در اعلام مواضع عجله می کنند
العالم: به نظر شما این تغییر مواضع برای چیست؟ یعنی برخی فراکسیون ها امروز با این فراکسیون و فردا تغییر می کنند و به فراکسیون دیگری گرایش می یابند؟
آنها در اعلام مواضع عجله می کنند بدون آنکه میان آنها توافق حاصل شود. یعنی به صورت شتاب زده با یکدیگر توافق می کنند و به زودی این توافق از هم می پاشد. گمان می کنم که در هفته آخر توافق کامل حاصل شود.
العالم: موضع کردها در قبال این ائتلافها چیست؟ مطالبات کردها چیست؟
روزهای گذشته مطالبات کردها اعلام شد؛ پایبندی به قانون اساسی، مشارکت، توافق و توازن. آنها بر این مسائل تاکید کردند. و زمانی که به بغداد بیایند و با دیگران دیدار کنند ممکن است توافق با برخی طرفها حاصل شود و با برخی طرف های دیگر خیر. امروز بر مساله ای توافق می کنند و فردا مساله ای دیگر مطرح می شود. از این رو توافق ها نهایی نیستند و شاید اخر هفته توافق نهایی صورت گیرد.
العالم: به طور کلی کردها خود را به کدام فراکسیون و یا احزاب سیاسی نزدیک تر می بینند؟
گفتگوهای جدی میان اتحاد ملی کردستان و حزب دموکرات کردستان وجود دارد و نیز گفتگوهایی میان طرفهای چهارگانه که خود را مخالف می دانند نیز وجود دارد. همچنین برخی تلاش ها و تماسهایی وجود دارد که با یکدیگر گفتگو کنند و بر برنامه واحدی به توافق برسند. در آن زمان است که می بینند با کدام طرف و یا کدام طرفها می توانند توافق کنند و در آن زمان موضع آنها اعلام خواهد شد.
العالم: چندی پیش سخن از امکان تبادل قوا وجود داشت بدین معنا که ریاست جمهوری و نیز ریاست پارلمان میان کردها و عربهای سنی جابجا شود. آیا این مساله حل و فصل شد؟
بله این مساله خود به خود و نه در قالب مذاکرات و گفتگوها حل شد؛ مبنی بر اینکه ریاست جمهوری سهم کردها باشد.
مطالبات عراقی ها در تمام استان ها مطالباتی مشروع و برحق است
العالم: استان های جنوبی طی هفته های گذشته شاهد تظاهراتی در اعتراض به اوضاع معیشتی و خدماتی بود. شما چگونه با این مساله برخورد کردید و عملکرد دولت در برآورده کردن مطالبات معترضان را چگونه ارزیابی می کنید؟
مطالبات عراقی ها در تمام استان ها مطالباتی مشروع و برحق است. مشکلات زیادی وجود دارد مانند مساله خدمات و بیکاری و مسائل دیگر که باید به آنها رسیدگی شود. در تابستان با مشکل آب و نیز برق روبرو هستیم و طبیعی است که شهروندان واکنش هایی در این خصوص داشته باشند و قانون اساسی نیز به آنها این حق را می دهد که به شیوه های مسالمت آمیز دیدگاه های خود را مطرح کنند. تا زمانی که تظاهرکنندگان به نهادهای حکومتی و اموال عمومی و خصوصی تعرض نکردند، باید از نفوذ برخی گروه ها که خواهان ضربه زدن به تظاهرات هستند، جلوگیری کرد. دولت می بایست تمام مطالبات شهروندان را بررسی کند و تلاش کند تا راه حل هایی برای مطالبات آنها بیابد.
العالم: از 15 سال پیش تاکنون دولت ها یکی پس از دیگری در عراق بر سر کار آمدند و مساله برق و آب و خدمات در راس مطالبات مردم قرار داشت. علت این تاخیر در برآورده کردن خواسته های ساده و اولیه مردم چیست؟
علت می تواند به سبب سهمیه بندی های سیاسی باشد. زیرا هر طرفی که در دولت مشارکت می کند شخصی را برای وزارتخانه ای معرفی می کند و بر تعیین این شخص اصرار و پافشاری می کند در حالی که این شخص فاقد تجربه و شایستگی لازم است؛ در واقع این افراد از شرایط سوء استفاده می کنند؛ افراد سالمی نیز وجود داشتند که تجربه حل مشکلات را ندارند و افراد دیگری نیز از زیر بار مسئولیت شانه خالی میکردند. و بدین ترتیب این مسایل بر روی هم انباشته شد. علاوه بر این نرخ بیکاری نیز بالاست. از این رو طبیعی است که افرادی با مدارک دانشگاهی به منظور کسب حق و حقوق خود و پایان دادن به این مشکلات بویژه در زمینه خدمات، در تظاهرات مشارکت کنند .
العالم: آیا این اعتراضات بر روند گفتگوها برای تشکیل دولت و ترکیب دولت آتی تاثیر خواهد گذاشت؟
من بر این باورم هنگامی که به آخرین مهلت تشکیل دولت نزدیک می شویم، در آن زمان دولتی که تشکیل می شود، مسئولیت را به عهده خواهد گرفت و باید کمبود ها و مشکلات تعیین شوند و دولت جدید باید بر این مسائل تمرکز کند و به آنها رسیدگی کند. اما در حال حاضر دولت فعلی ماههای پایانی خود را سپری میکند و نخست وزیر آتی هنوز مشخص نیست ازاین رو می توانیم بگوییم که ما در وقت اضافه هستیم.
مبارزه با فساد باید از سال گذشته آغاز می شد و نه در روزهای اخیر
العالم: از مهمترین مطالبات معترضان و تظاهرکنندگان مساله مبارزه با فساد مالی و اداری برخی سران و سیاستمداران و وزراست. دولت عراق در این خصوص برخی تدابیر مانند تعلیق فعالیت برخی وزرا و مسئولان ارشد را اتخاذ کرده است. اما چرا در اتخاذ این تدابیر تاخیر صورت گرفته است و آیا این تدابیر تاثیرگذار هستند؟
کسانی که نامشان در فهرست آمده است، از مدتی قبل و نه در روزهای اخیر دست به تخلفات قانونی زدند و می بایست که مبارزه با فساد از سال گذشته آغاز می شد و نه در روزهای اخیر. اما حداقل، اکثریت با اتخاذ این تصمیمات هستند و در نهایت اتخاذ چنین تدابیری بسیار خوب است.
توافق راهبردی میان عراق و امریکا وجود دارد/ مقابله با آمریکا به نفع عراق نیست/ ممکن نیست عراق ابزاری در دست امریکا علیه طرفی باشد
العالم: روابط میان بغداد و واشنگتن روابطی خاص است به گونه ای که شاهد پایگاه های آمریکایی در عراق و نقش قدرتمند امریکا در عراق هستیم و بخش گسترده ای از مردم عراق با حضور امریکا در عراق مخالف است. نظر شما درباره حضور امریکا در عراق چیست؟ آیا بر تصمیمات عراق تاثیر می گذارد؛ میزان این تاثیر چقدر است و چه آینده ای در انتظار روابط دو کشور است؟
بی تردید امریکا کشوری بزرگ و در منطقه نقش دارد و درباره عراق توافق راهبردی میان عراق و امریکا وجود دارد و بر این اساس توافق خروج نیروهای امریکایی از عراق صورت گرفت. به نفع عراق نیست که با امریکا وارد مقابله شود اما در عین حال ممکن نیست که ابزاری در دست امریکا علیه طرفی باشد و ما در چنین وضعیتی باید تمام این مسایل را در نظر بگیریم و نقاط ضعف وقوت خود را تعیین کنیم.
عراق هیچ گاه گذرگاهی برای هیچ حمله نظامی نخواهد بود
العالم: تنش شدیدی میان ایران و امریکا وجود دارد؛ اگر مسائل پیشرفت کند و اوضاع وخیم شود و به جنگ کشیده شود؛ موضع عراق چه خواهد بود؟
عراق هیچ گاه گذرگاهی برای هیچ حمله نظامی نخواهد بود و وقوع چنین امری را تشویق نمی کند و ممکن است عراق بسیار متضرر شود و به نفع ما نیست که وضعیت موجود میان ایران و عراق به جنگ کشیده شود زیرا به نفع منطقه نیست و در این جنگ طرف نخواهیم بود. ما سالها را در جنگ سپری کردیم از جنگ ایران و عراق گرفته تا اشغال کویت. از این رو ملت عراق باید آسوده باشد و به نفع ملت عراق نیست که کشور گذرگاهی برای حمله به ایران و یا هرکشور دیگری از کشورهای همسایه باشد و یا اینکه تسهیلاتی برای طرفی که بخواهد ایران را هدف قرار دهد و یا هر طرف دیگر، ارائه کند. ما باید از این مسائل دور باشیم زیرا امکانات ما ساده و اندک است. ما اینک در صدد بازسازی ارتش عراق و بازنگری در آن هستیم اما نه برای مشارکت در تجاوزی علیه کشوری؛ بلکه برای حفظ وضعیت خود و نیز در راستای عمل به قانون اساسی.
العالم: یکی از مهمترین درخواست های معترضان و تظاهرات کنندگان مساله مبارزه با فساد مالی و مدیریتی برخی از مسئولان ، سیاستمداران و وزیران است. دولت عراق تدابیری را در این باره خصوصاً ممنوع الفعالیت کردن برخی از وزیران و همچنین مسئولان ارشد درپیش گرفته است ولی چرا این تدابیر این همه دیر آغاز شده است و آیا این تدابیر تأثیری خواهد داشت؟
جواب: افرادی که نام آنها اعلام شده است، از خیلی وقت پیش و نَه از چند روز پیش تخلفاتی مرتکب شده اند و قرار بود که از سال پیش و نَه از چند روز پیش کار مبارزه با فساد آغاز شود ولی چنین تصمیماتی (مبارزه با فساد و عزل برخی مسئولان) به تأیید اکثریت رسیده است و این کار (مبارزه با فساد) اگر دیر هم آغاز شود، باز کار خوبی است زیرا فساد مشکلی است که در بدنۀ نهادهای دولتی ریشه می دواند.
العالم: بعضی ها معتقدند که آغاز مبارزه با فساد در روزهای پایانی عمر دولت ترفند نخست وزیر برای دستیابی به دور دوم نخست وزیری است. شما چه نظری در این باره دارید؟
تشکیل دولت جدید مشروط به توافقات گروه ها (احزاب و ائتلاف ها) است. اگر گروه ها دربارۀ برنامه ای که مبارزه با فساد و برآورده کردن خواسته های مردم نخستین اولویت این برنامه باشد، دولت جدید از مقبولیت برخوردار خواهد بود ولی لفاظی صرف و بی عمل باعث خواهد شد که همان اوضاع و شرایط قبلی پیش بیاید.
مرجعیت با مردم است و اشکالات را تذکر می دهد
العالم: دیدگاه های مرجعیت دینی عراق همیشه در مردم این کشور تأثیر داشته است. شما دیدگاه های چند ماه گذشتۀ مرجعیت دینی را دربارۀ دولت، شخص نخست وزیر و عملکرد مسئولان چگونه ارزیابی می کنید؟
مرجعیت با مردم است و هنگامی که می بیند عیب و اشکالی در کار است، از طریق خطبه های نماز جمعه آن عیب و اشکال را تذکر می دهد. بنابراین مردم عراق همیشه خطبه های نماز جمعه را پیگیری می کنند تا ببینند که در کشورشان چه می گذرد و از دولت نیز می خواهند که شجاعت و قاطعیت داشته باشد بنابراین هر دولتی که تشکیل می شود، باید از شجاعت و قاطعیت لازم برای گرفتن تصمیمات مردم پسند برخوردار باشد.
وظیفۀ بسیج مردمی عراق ورود به خاک سوریه نیست
العالم: یکی از گروه های وابسته به بسیج مردمی (عراق) در خاک سوریه توسط جنگنده های رژیم اشغالگر اسرائیل هدف حمله قرار گرفت و اخبار تأیید نشده حاکیست که چه بسا برخی از گروه های وابسته به بسیج مردمی در خود خاک عراق نیز هدف حمله ای مشابه قرار بگیرد. آیا شما اطلاعاتی در این باره دارید و اگر چنین حمله ای اتفاق بیفتد، واکنش شما چگونه خواهد بود؟
جواب: من اطلاعاتی در این باره ندارم. وظیفۀ بسیج مردمی عراق نیست که وارد خاک سوریه شود. بسیج مردمی دوشادوش ارتش، نیروهای امنیتی و پیشمرگه برای دفاع از عراق تشکیل شده است نَه ورود به خاک کشورهای دیگر.
العالم: شما روابط عراق با همسایگان عربش را چگونه ارزیابی می کنید و این روابط به کجا پیش می رود؟
جواب : روابط خوب است و این روابط باید پیگیری شود. ما همانگونه که با ایران مرزهای طولانی داریم، با عربستان سعودی، کویت، سوریه و اردن نیز مرزهای طولانی داریم و ما باید روابط خوبی با این کشورها (عربی) داشته باشیم.
در هر زمانی آمادۀ سفر به تهران و دیدار با رئیس جمهوری و مقامات ایرانی هستم
العالم: آیا شما تصمیم دارید که پیش از پایان دورۀ ریاست جمهوری به ایران سفر کنید؟
جمهوری اسلامی ایران برای ما کشوری دوست و متحد است و ما چند بار به ایران سفر کردم و در هر زمانی آمادۀ سفر به تهران و دیدار با رئیس جمهوری و مقامات ایرانی هستم. من هر بار که به ایران سفر کردم، با آیت الله سید علی خامنه ای (رهبر معظم انقلاب) دیدار کردم. ما هم اکنون برنامه ای برای سفر به ایران نداریم چون مشغول اوضاع داخلی عراق ، تشکیل دولت، جلسات مجلس نمایندگان و تعیین رئیس جمهوری جدید هستیم.
اگر رئیس جمهور نشوم خاطراتم را می نویسم
العالم:اگر شما برای دومین بار نتوانید رئیس جمهور بشوید، به چه کارهایی در امور شخصی و سطح منطقه کردستان عراق مشغول خواهید شد؟
به نوشتن خاطراتم مشغول خواهم شد. کسی که کارش سیاسی باشد، نمی تواند سیاست را کنار بگذارد. من مسائل و تحولات روز را پیگیری خواهم کرد و چه بسا نظر و عقیده ام را هم بیان بکنم. سمت ریاست جمهوری یک نوع خدمت است و افتخار تصدی این سمت را پس از پایان دورۀ آقای جلال طالبانی به دست آوردم.
العالم: سفارش شما به رئیس جمهور آیندۀ عراق چیست؟
رئیس جمهور نباید تابع هیچ یک از گروه ها باشد و در تعامل با گروه ها باید تعادل را حفظ کند. من عضو اتحادیه میهنی کردستان هستم بنابراین نامزد کُردها برای سمت ریاست جمهوری بودم ولی تصدی این سمت باعث نشد که فقط به امور کُردها رسیدگی کنم بلکه باید تعادل را بین همۀ گروه ها حفظ کنم.
تشریح دلایل ابطال تابعیت انگلیسی
العالم: شما تابعیت انگلیسی داشتید چرا آن را ابطال کردید؟
من تابعیت انگلیسی و گذرنامۀ انگلیسی داشتم و هنگامی که به سمت ریاست جمهوری انتخاب شدم، پایبند به قانون اساسی شدم زیرا قانون اساسی هر چند دو تابعیتی را مجاز دانسته است، ولی مسئولان ارشد و مقامات امنیتی عالی رتبه هنگام تصدی سمت ریاست جمهوری باید هر گونه تابعیت خارجی خود را بجز تابعیت عراقی ابطال کنند.