تحلیل روز/

اولین گام موثر در سامان سیاسی عراق

اولین گام موثر در سامان سیاسی عراق
يکشنبه 25 شهريور 1397 - 07:25

تجربه دیروز در پارلمان عراق نشان داد چنان که دست های خارجی کوتاه شود بهترین ها در انتظار مردم عراق خواهد بود.

العالم _ عراق

دیروز بلاخره پس از فراز و فرودهایی چند ماهه تکلیف ریاست و نواب رییس پارلمان عراق روشن شد و ریاست  پارلمان و نیابت آن چنانکه عادت مالوف و مورد توافق مردم و سیاسیون این کشور است به دست اهل تسنن افتاد. محمد الحلبوسی و حسن الکریم از دو ائتلاف فتح و سائرون عهده دار این منصب شدند. با این انتخاب در حقیقت اولین گام در به سامان شدن امور عراق در سایه همدلی گروه ها و جناح های سیاسی کلید خورد و انتظار آن است که طی روزهای آینده مساله ریاست جمهوری عراق هم که عمدتا از میان اکراد عراقی صورت می پذیرد و همچنین منصب حساس نخست وزیری تعیین تکلیف شود.

درخصوص نتایج جلسه دیروز پارلمان و همچنین آینده عراق در دوره جدید توجه به چند نکته ضروری است؛

اول: مجموع 169 رأیی که دیروز به الحلبوسی داده شد حکایت از وجود گونه ای همدلی و همراهی میان دو فراکسیون مطرح و صدرنشین جداول انتخاباتی در عراق بود و این بدان معناست که در امر تعیین ریاست پارلمان مساله ای تحت عنوان "سهم خواهی" گروهی یا طائفه گرایی، محلی برای عرضه و ایجاد چالش احتمالی پیدا نکرد. به نظر می رسد این اولین ایستگاه همکاری و همراهی از قابلیت تکثیر در انتخاب ریاست جمهوری و ریاست دولت (نخست وزیر) برخوردار باشد.
 
دوم: نمایندگان پارلمان عراق دیروز در حالی به الحلبوسی رای دادند و او را به ریاست پارلمان برگزیدند که او نمایندگی کردها در دو گروه "الحل" و "ائتلاف المحور الوطنی" و همچنین فراکسیون بنا مشتمل بر گروه های فتح، قانون و الانبارهویتنا (گروه الحلبوسی) را بر عهده داشت و البته و بلادرنگ رای مثبت نمایندگان پارلمان به کریم الحسن از فراکسیون مقابل یعنی الاصلاح و البنا مشتمل بر گروه سائرون و همراهان (که در رزومه خود فرمانداری شهر صدر عراق را دارد) تعلق گرفت تا روشن سازد زمینه همکاری میان دو رقیب همچنان بسیار است و ساختن آینده عراق بر هر گونه عملکرد جزیره ای اولویت دارد.

سوم: انتخاب الحلبوسی به عنوان جوان ترین نماینده مجلس با 36 سال سن از آن جهت شایسته تحسین است که وی از اتهامات متداول در عراق نظیر نزدیکی به داعش، بهره مندی از سابقه تعلق به حزب بعث و بلاخره متهم بودن به فساد کاملا مبراست. شخصیت الحلبوسی در نگاه مردم عراق به عنوان استانداری موفق (در استان الانبار) و چهره ای معتدل  در سیاست شناخته می شود. بی گمان همین سابقه عاری از تیرگی به الحلبوسی کمک کرد تا به راحتی اتهام این روزها -مبنی بر آنکه به رقبا پول داده است تا به نفع او عرصه رقابت را خالی کنند-  پشت سر بگذارد و اعتماد 169 نماینده پارلمان را جلب کند.

چهارم: اینک و پس از تعیین تکلیف پارلمان نوبت به انتخاب رییس جمهور می رسد که حسب قاعده شخصیتی از کردها خواهد بود و پس از آن بر اساس نگاه و نظر دادگاه عالی رییس جمهور به معرفی فراکسیون اکثریت مبادرت خواهد کرد و متعاقب آن شخصیت های مطرح جهت تصدی پست نخست وزیری در پارلمان شانس خود را برای جلب نگاه نمایندگان خواهند آزمود. در عرصه سیاسی عراق و در شرایط کنونی هر یک از دو فراکسیون فتح و سائرون چهره هایی را برای عرضه به مجلس انتخاب کرده اند و یا حداقل نام برخی چهره ها از سوی هواداران هر یک از دو گروه به رسانه ها کشیده شده است. در فراکسیون فتح نام سه شخصیت سیاسی یعنی فالح الفیاض، علی الشکری و عادل عبدالمهدی بیش از دیگران رسانه ای شده و در فراکسیون سائرون سخن ها از احتمال کاندیداتوری اسعد العیدانی، عبد الوهاب الساعدی و عادل عبدالمهدی است.

پنجم: صرف نظر از اشتراک نگاه دو گروه بر عادل عبدالمهدی، از آن جهت که برخی محافل معتقدند این بار پارلمان عراق در نظر دارد چهره ای از بصره (به منظور اعمال تمرکزی بیش از پیش بر مشکلات این استان نفت خیز) را برای تصدی پست نخست وزیری انتخاب کند برخی محافل شانس العیدانی استاندار سابق بصره و همچنین الساعدی فرمانده دستگاه ضد تروریسم عراق که اصالتا بصره ای است را بیش از سائرین در نخست وزیر شدن ارزیابی می کنند. اما علی رغم این گمانه ها واقعیت ان است که تا انتخاب ریاست جمهور و معرفی فراکسیون اکثریت همچنان مدت زمان قابل توجهی پیش روست و در عین حال سیب سیاست در عراق تا زمانی که بر روی زمین آرام نگیرد، نمی توان اظهار نظری قطعی در خصوص پست نخست وزیری ارائه کرد. فقط آنچه در این میان مسلم است این که به نظر می رسد سیاسیون عراقی با قاطعیت بر این تصمیم هستند که تنها به عراق آزاد و سرافراز و بدون مداخله خارجی در سال های آینده بی اندیشند و تجربه همدلی در انتخابات پارلمانی را تکثیر کنند.

ابورضا صالح

پربیننده ترین خبرها