العالم ـ گزارش
نمونه بارز سیاست یک بام و دو هوای آمریکا در خصوص مساله حقوق بشر، در قضیه آدم ربایی و احتمالا کشتن روزنامه نگار منتقد حکومت پادشاهی آل سعود پس از ورود وی به کنسولگری عربستان در استانبول قابل استناد است. به طوری که کاخ سفید به رغم موضع گیری بسیاری از کشورهای جهان از جمله همپیمانان اروپایی آمریکا، تا مدت ها در این باره سکوت اختیار کرد.
رئیس جمهور آمریکا روز سه شنبه (17 مهرماه) پس از یک هفته سکوت، نسبت به سرنوشت جمال خاشقچی از مخالفان حکومت آل سعود، ابراز نگرانی کرد. وی که در جمع خبرنگاران در کاخ سفید صحبت میکرد، به این سخن بسنده کرد که "من درباره این موضوع نگران هستم. دوست ندارم درباره آن بشنوم امیدوارم به زودی(سرنوشتش) مشخص شود. در حال حاضر کسی چیزی درباره آن نمیداند".
این اولین واکنش رسمی مقامات آمریکایی به موضوع ناپدید شدن و احتمالا کشته شدن جمال خاشقچی در کنسولگری عربستان در ترکیه بود درحالی که پیش از این وزارت خارجه آمریکا از اظهار نظر در این زمینه طفره رفته بود.
جمال خاشقچی، روزنامهنگار مشهور عرب و یکی از منتقدان سرسخت حکومت عربستان سعودی بعد از ظهر روز سهشنبه ۱۰ مهر ماه 1397 وارد ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول و پس از آن ناپدید شد و به رغم اظهار نظر و موضع گیری های مقامات سیاسی بسیاری از کشورهای جهان علیه ریاض، کاخ سفید به دلیل منافع اقتصادی و قراردادهای هنگفت تسلیحاتی تا مدت ها در برابر این اقدام سکوت اختیار کرد.
سکوت و سپس موضع دو پهلوی کاخ سفید در برابر اقدام ضد بشری عربستان علیه روزنامه نگار منتقد محمد بن سلمان ولیعهد سعودی درخصوص ربودن و یا احتمالا کشتن وی آن هم با گسیل عوامل امنیتی و انجام عملیات ضد بشری در کشوری دیگر، در حالی است که آمریکا به راحتی با حربه حقوق بشری شدید ترین تحریم ها را علیه کشورهای دیگر از جمله ونزوئلا به اجرا گذاشته و می گذارد.
ترامپ که آشکارا از حکومت پادشاهی عربستان، کشوری که حتی فاقد قانون اساسی و اصول اولیه دموکراسی است، حمایت می کند، تحریم های شدیدی علیه کشور ونزوئلا که نیکولاس مادورو رییس جمهور آن است، به اتهام دیکتاتوری بودن و نقض حقوق بشر در این کشور، وضع کرده به طوری که به نوشته رویترز از سال 2015 تاکنون حدود 2 میلیون ونزوئلایی این کشور نفت خیز را که در نتیجه تحریم با کمبود شدید مواد غذایی و دارویی، تورم افسارگسیخته و جرم و جنایت مواجه است، ترک کرده اند.
جالب است که کاخ سفید در حالی در برابر اقدام عربستان سعودی در ربودن روزنامه نگار منتقد، موضع منفعلانه و مدارا اتخاذ کرده که دولت مادورو را به دخالت در مرگ یکی از سیاستمداران زندانی این کشور متهم و اعلام کرده که سیاست آمریکا برای بازگشت صلح آمیز و قانونمند ونزوئلا به دموکراسی (سیاست تحریم)، تغییر نکرده است.
عربستان بزرگ ترین خریدار تسلیحات آمریکا
براساس آخرین گزارش موسسه تحقیقاتی صلح بین المللی استکلهم، آمریکا همچنان بزرگترین صادرکننده سلاح به مناطق مختلف جهان و عربستان سعودی به همراه امارات و مصر نیز از مهمترین کشورهای واردکننده سلاحهای آمریکایی و اروپاییاند.
«مؤسسه تحقیقاتی صلح بینالمللی استکهلم» (SIPRI) فروردین ماه 1397در تازهتارین گزارش خود درخصوص بزرگترین صادرکنندگان و خریداران سلاح در جهان اعلام کرد که آمریکا طی 5 سال گذشته 34 درصد فروش سلاح جهان را به خود اختصاص داده و در این زمینه مقام نخست جهان را دارد.
دادههای این گزارش شامل دوره پنج ساله 2012 تا 2017 است که در مقایسه با دوره 2008 تا 2012، فروش سلاح آمریکا 30 درصد افزایش یافته است. بر اساس این گزارش پس از آمریکا، روسیه و سپس فرانسه در رده های دوم و سوم و همچنین کشورهای آلمان، چین، و انگلیس به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند.
در همین حال روزنامه انگلیسی گاردین با بیان اینکه خشونتهای فراگیر در منطقه خاورمیانه و نگرانیهای حقوق بشری موجب بحثهای سیاسی زیادی در اروپا و آمریکای شمالی در خصوص اعمال محدودیت بر فروش سلاح شده خاطرنشان کرده که آمریکا و کشورهای اروپایی همچنان مهمترین منبع تأمین سلاح منطقه خاورمیانه هستند به طوری که بیش از 98 درصد سلاحهای آمریکایی و اروپایی را عربستان سعودی خریداری کردهاست.
براساس این گزارش طی پنج سال گذشته فروش سلاح به منطقه خاورمیانه دو برابر شده و کشورهای عربستان، مصر و امارات مهمترین مشتری کشورهای فروشنده سلاح بودهاند.
روزنامه انگلیسی گاردین همچنین فاش کرده که عربستان پس از مداخله نظامی در یمن 78 جنگنده، 72 هلیکوپتر جنگی و 328 تانک فقط از انگلیس خریداری کردهاست.
راز حمایت ترامپ از جنایت آل سعود
باوجود فشار سناتورهاي آمريکايي در پرونده جنایت ضد بشری عربستان علیه خاشقجي، حالا راز حمایت ترامپ از حکومت آل سعود (آل سلمان) برملا شده است.
رئیس جمهور آمریکا روز پنجشنبه 19 مهرماه 1397 در گفتگویی با شبکه محافظه کار فاکس نیوز آمریکا حقیقتی را اعتراف کرد که تا پیش از این دولت های آمریکایی همواره از آن طفره می رفتند، وی آشکارا گفت: اگر مشخص شود که عربستان سعودی مسئول ناپدید شدن جمال خاشقجی بوده و ما بخواهیم براساس پیشنهاد برخی از سناتورهای آمریکایی، از این پس، فروش تسلیحات آمریکایی را به عربستان سعودی متوقف کنیم، ما (آمریکا) صدمه خواهیم دید، زیرا این امر باعث کاهش مشاغل در صنایع اسلحه سازی آمریکا خواهد شد.
قرارداد سرسام آور ۴۶۰ میلیارد دلاری تسلیحاتی آمریکا با عربستان
کاخ سفید اردیبهشت ماه 1396 در بیانیه ای از قرارداد نقدی ۱۱۰ میلیارد دلاری و نیز توافق ۱۰ ساله ۳۵۰ میلیارد دلاری برای فروش تسلیحات این کشور به ریاض خبر داد. بنابر گزارش «سی اِس اِن بی سی»، کاخ سفید اعلام کرد که در جریان سفر دونالد ترامپ به عربستان سعودی قرارداد تسلیحاتی به ارزش ۴۶۰ میلیارد دلار با این کشور به امضاء رسانده که 110 میلیارد آن بی درنگ قابل اجرا است و ۳۵۰ میلیارد دلار طی ۱۰ سال آینده به اجرا در خواهد آمد.
در بیانیه آن زمان کاخ سفید بدون توجه به تجاوز نظامی ریاض به مردم بی دفاع و مظلوم یمن و نیز حمایت های این کشور از گسترش تروریسم در خاورمیانه ادعا شده است که این بسته تجهیزات و خدمات نظامی به منظور تقویت امنیت عربستان و منطقه خلیج فارس و نیز در برابر تهدیدات ایران بوده و در راستای تقویت توانمندی این کشور در مشارکت در عملیات های ضدتروریستی در منطقه به انجام می رسد!
مواضع آرام و مداراجویانه مقامات کاخ سفید در برابر جنایت آشکار عربستان سعودی در ترکیه در حالی است که برخی رسانه ها این احتمال را داده اند که جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود و ستون نویس واشنگتن پست، توسط عوامل سعودی به قتل رسیده باشد از سوی دیگر نیویورک تایمز در گزارشی با استناد به یک منبع آگاه در وزارت خارجه ترکیه مدعی شده که خاشقچی ظرف دو ساعت تکه تکه شده است.
احمد نیکنام