العالم ـ گزارش
بنابر اظهار نظر کارشناسان ولیعهد سعودی برای رهایی از فشار جهانی پس از قتل فجیع جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود در کنسولگری عربستان در آنکارا و قبل از رفتن به نشست "گروه 20" با سفر به کشورهای دوست درصدد کاستن از فشارهای روحی و روانی بود تا بتواند آمادگی حضور در این نشست را کسب کند.
بدین منظور محمد بن سلمان سفر خود را از امارات آغاز کرد و سپس به بحرین، مصر و بعد تونس رفت و از آنجا راهی نشست رهبران کشورهای ۲۰ اقتصاد بزرگ دنیا موسوم به "گروه ۲۰" در شهر "بوینس آیرس" آرژانتین شد.
اگر چه ولیعهد سعودی شروع سفر منطقه ای خود را قبل از نشست گروه 20 از کشورهای دوست و هم پیمان چون امارات، بحرین، مصر و تونس آغاز کرد ولی دراین کشورها نیز به رغم استقبال مسوولان، با انتقادات متعدد مردم و گروه های مختلف سیاسی مواجه شد.
در همین خصوص مردم بحرین در اعتراض به سفر ولیعهد سعودی به این کشور، تصویر بن سلمان را آتش زدند. طبق گزارش شبکه المنار، شهروندان بحرینی با تجمع در شهرک الدراز، تصاویر بن سلمان و «حمد بن عیسی» شاه بحرین را به آتش کشیدند. معترضان مخالفت خود با سفر بن سلمان به بحرین را اعلام و او را به تروریسم و ارتکاب جنایت و خدمت به منافع صهیونیستها در منطقه متهم کردند.
از زمان اعلام سفرهای دورهای ولیعهد سعودی، موجی از اعتراضها در شبکههای اجتماعی علیه این سفرها شکل گرفت به طوری که مصریها در شبکه های اجتماعی با راه انداختن هشتگهایی علیه سفر محمد بن سلمان که متهم به آمریت قتل "جمال خاشقچی"، روزنامهنگار سعودی منتقد خاندان سعودی است، موضع گرفتند.
خاشقچی روزنامه نگار ناراضی عربستانی 10 مهر ماه 1397 (دوم اکتبر) بعد از مراجعه به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شد. رژیم سعودی بعد از 18 روز سکوت و تکذیب بالاخره تحت فشارهای جامعه جهانی تایید کرد که او در کنسولگری این کشور به قتل رسیده است.
در اعتراض به سفر ولیعهد سعودی مردم تونس نیز از او به عنوان "خونریز" و "جانی" یاد کرده و در مخالفت با سفر وی به کشورشان به خیابانها ریختند و علیه او شعار دادند.
اتحادیه نویسندگان، وکلا و فعالان تونسی نیز از دولت تونس خواسته بودند که اجازه ورود بن سلمان به کشورشان را ندهد و نگذارد "کشور انقلاب"، آلوده شود.
اما انتقادهای مردمی در سفر منطقه ای ولیعهد عربستان بر خلاف تصور محمد بن سلمان، تازه آغازی بود برای وقوع ماجراهای دردسرسازی که در نشست گروه 20 در آرژانتین رقم خورد.
ولیعهد سعودی پس از سفر دوره ای خود به کشورهای عربی هم پیمان، بالاخره از تونس راهی آرژانتین برای شرکت در نشست گروه 20 شد، نشستی که همه بافته های وی را پنبه کرد و در مقابل لنز دوربین های رسانه ها در محفلی که مورد توجه جهانیان بود، رسوا شد.
عزلت و گوشه گیری معنا دار محمد بن سلمان دراین نشست که در گوشه رینگ تنهایی و بی محلی گیر افتاده بود، براساس تصاویر منتشر شده در لحظه گرفتن عکس یادگاری سران "گروه 20 " از فرط بی محلی و بی اعتنایی دچار استرس و آشفتگی روانی شده بود، نشان داد که نمی تواند با فرار رو به جلو و عوام فریبی، افکار عمومی جهان و سران کشورها را اغوا کند و باید تاوان جنایتی را که مرتکب شده بپردازد.
عزلت و تنهایی بن سلمان از یک سو و سپس برخورد سرد رهبران کشورها با وی به گونه ای بود که حتی در دیدارهای اندک برخی رهبران با وی، آنها به جای مصافحه به شکایت و انتقاد از اقدامات سرکوبگرانه وی مبادرت و بر لزوم شفافیت عربستان در پرونده قتل خاشقجی تاکید می کردند.
رسانه ها اعلام کردند که قبل از افتتاحیه اجلاس سران گروه ۲۰ ، رئیسجمهوری آرژانتین با محمد بن سلمان دیدار و با وی باره نقض حقوق بشر، جرایم جنگی و پرونده خاشقچی صحبت کرد. در همین خصوص رسانهها تصاویری از دیدار برخی از رهبران با ولیعهد سعودی در اجلاس از جمله امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه را منتشر کردند که حاوی پیام جدی مکرون به او درباره جنگ یمن و لزوم شفاف سازی در خصوص قتل خاشقچی بود.
جالب اینجاست که در بحبوحه نشست "گروه 20 " سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در یک ارزیابی فوق سری اعلام کرد که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در زمان ربودن و به قتل رساندن جمال خاشقچی روزنامه نگار مخالف سعودی در استانبول، 11 پیام برای سعود القحطانی مشاور نزدیک خود و هدایت کننده تیم ترور ارسال کرده بود.
در گزارش سیا که بخش هایی از آن را روزنامه وال استریت ژورنال منتشر کرد، خاطرنشان شده که پیام های تلفنی ارسال شده از سوی بن سلمان قبل، حین و بعد از عملیات ترور خاشقچی برای القحطانی ارسال شده است.
ولیعهد سعودی که نه تنها سودای پادشاهی در عربستان بلکه حتی سودای رهبری جهان عرب را در سر می پروراند، حالا برای خروج از انزوای جهانی دست به دامان دوستان خود شده است و پس از افتضاح به بار آمده در آرژانتین به دنبال ادامه برنامه سفر خود به کشورهای عربی منطقه از جمله موریتانی و الجزایر است تا شاید به خیالش مرحمی برای زخم های عمیقش باشد. این در حالی است که پیش از این کشور مغرب از پذیرش ولیعهد سعودی خودداری و با سفر وی مخالفت کرده بود.
ولیعهد سعودی حالا قرار است در ادامه برنامه سفر به شش کشور عربی و پس از انزوا و بی محلی مقامات کشورهای جهان در نشست گروه 20، در حالی به موریتانی و الجزایر برود که این کشورها برخلاف امارات، بحرین و مصر مناسبات گرم و نزدیکی با ریاض ندارند اگر چه به نوعی وابستگی مالی به آن دارند.
در همین حال "عبدالعزیز بن علی شریف" سخنگوی وزارت امور خارجه الجزایر در آستانه سفر ولیعهد سعودی به کشورش، جنایت ترور جمال خاشقچی را محکوم و اعلام کرده که دستگاه قضایی عربستان سعودی در باره این جنایت روشنگری خواهد کرد.
از سوی دیگر در حالی قرار است ولیعهد سعودی روز یکشنبه (11 آذر ماه 1397) به موریتانی سفر کند که مردم این کشور با برگزاری تظاهرات، مخالفت خود را با سفر وی اعلام کرده اند.
صدها نفر از مردم موریتانی با برگزاری تظاهرات در نواکشوت پایتخت این کشور شعار "ملت خواهان طرد خونریز است"، "ملت بن سلمان را نمیخواهد" سر دادند.
روز جمعه (9 آذر ماه 1397) انجمن دانشجویی مخالفت با نفوذ صهیونیستها و دفاع از قضایای عادلانه موریتانی طی فراخوانی خواستار برگزاری تظاهرات در مخالفت با سفر بن سلمان شده و از دولت موریتانی خواسته بود تا از حمایت ولیعهد سعودی که مرتکب جنایت زیادی از جمله قتل خاشقچی و مداخله نظامی در یمن شده است، دست بردارد.
با توجه به اتفاقات رخ داده در آرژانتین و متفاوت بودن فضای موجود در موریتانی و الجزایر، بی شک سفر ولیعهد سعودی به این کشورها با حاشیه هایی همراه خواهد بود.
این درحالی است که ولیعهد عربستان قبل از حضور در آرژانتین با سفری سمبلیک به کشورهای عربی همسو درصدد بود نشان دهد که این کشورها حامی او هستند اما اتفاقات صورت گرفته در نشست "گروه 20 " نقشه هایش را برای ترمیم چهره مخدوشش نقش بر آب کرد.
احمد نیکنام