خروج آمریکا از سوریه؛ از آشفتگی واشنگتن تا منافع متحدان

العالم - سوریه

اول - این تصمیم ترامپ – که به نظر خودسرانه یا دست کم مورد تأیید افراد اندکی از اطرافیان وی بود - برخی افراد و عوامل موجود در دولت وی از جمله وزیر دفاع را منجر به کنارگیری آنها از دولت شد؛ جیمز ماتیس، وزیر دفاع وقت آمریکا یکی از مقاماتی بود که در اعتراض به این تصمیم کناره گیری کرد. خروج این افراد از دولت، کاخ سفید را از آرا و دیدگاه هایی که برای سیاست گذاری آمریکا ضروری بودند، تخلیه کرد.

دوم - آشفتگی در تصمیم های ترامپ از همان ابتدا، مشخص بود؛ ابتدا گفته شد کار گروه تروریستی داعش تمام شده و دیگر نیازی به ادامه حضور نیروهای آمریکایی در سوریه نیست اما بعد گفته شد عقب نشینی کامل، یک باره صورت نمی گیرد بلکه تنها زمانی آمریکا نیروهای خود را از سوریه خارج می کند که تضمین های کافی برای حفاظت از نیروهای کرد متحد خود در شمال سوریه موسوم به "نیروهای سوریه دموکرات " را دریافت کرده باشد.

سوم - در این بخش صحبت از منافع متحدان آمریکا به خصوص ترکیه است. آنکارا طرح خروج نیروهای آمریکایی را فرصتی مهم برای بستن پرونده کردها - که از نظر این کشور گروه تروریستی هستند – می دانست. آنکارا چند هفته پیش تلویحا از تصمیم خود برای حمله به مواضع کردها در شرق فرات خبر داده بود و اظهارات مقامات آمریکایی مبنی بر گرفتن ضمانت برای حمایت از کردها، خشم ترکیه را برانگیخت. این در حالی است که در گزارش ها حکایت از آن دارند که در توافق رؤسای جمهور آمریکا و ترکیه، ملاحظات ترکیه تضمین نشده اند. و این خود گویای اختلاف هایی ست که بر سر توافق های تلفنی دو رئیس جمهور بروز کرده است؛ ابراهیم کالین، سخنگوی رئیس جمهور ترکیه به این موضوع اشاره کرده است.

نکته جالب توجه در سخنان کالین این است که آنکارا به توافق های خود با ترامپ درباره شمال سوریه و اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوی ترامپ، پایبند بوده است اما این آشفتگی و سردرگمی در مواضع آمریکا به طور قطع بر نحوه برخورد با این موضوع تأثیر خواهد گذاشت. ترامپ در ابتدا به هنگام طرح موضوع خروج نیروهای آمریکایی اشاره ای به موضوع کردها نکرده بود اما بعد جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا، خروج نیروهای آمریکایی را به تضمین امنیت کردها منوط کرد و پس از او ترامپ نیز در نهایت شرط شکست نهایی داعش را به موضوع خروج نیروهای آمریکایی افزود.

همه این مسائل به طور قطع بر روابط بین واشنگتن با همپیمانانش به خصوص کردها و بالتبع تحولات میدانی در شمال سوریه تأثیر می گذارد. این در حالی است که رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه نیز اعلام کرده است که عملیات نظامی علیه کردها را به زودی آغاز می کند. هدف وی از این موضع گیری این است که متحد آمریکایی خود را مجبور به پایبندی به مفاد توافق کند.

در این بین تحرکات مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا که سعی دارد این آشفتگی را به نحوی جمع و جور کند جالب توجه است. وی سفر منطقه ای را بر پایه مسأله سوریه آغاز کرده است؛ از سویی سفر بولتون به ترکیه برای دلجویی از اردوغان و اطمینان بخشی به این کشور شکست خورد؛ وی تنها موفق به دیدار با ابراهیم کالین شده است. در چنین شرایطی در سایه آشفتگی و ناهماهنگی مواضع در کاخ سفید در قبال طرح خروج از سوریه و انبوه منافع خاص متحدان واشنگتن، کار پمپئو بسیار دشوار است.

حسين الموسوی