العالم - عربستان سعودی
روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی فاش کرد که نشانههای فزایندهای از شکاف بالقوه بیثبات کننده میان «سلمان بنعبدالعزیز» پادشاه سعودی و ولیعهدش «محمد بنسلمان» وجود دارد.
گاردین افزود، ملک سلمان( 83 ساله) و ولیعهدش طی هفتههای اخیر بر سر پارهای از مسائل مهم سیاسی از جمله جنگ در یمن اختلاف پیدا کردهاند. گفته میشود نگرانیها در اینباره، از زمان کشته شدن «جمال خاشقجی» روزنامهنگار سعودی افزایش پیدا کرده است؛ بهویژه که سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا ( سیا) نیز تایید کرده است که شاهزاده محمد دستور این قتل را صادر کرده است.
این تنشها به شکل فزایندهای زمانی به اوج رسید که ملک سلمان در اواخر ماه فوریه گذشته به مصر سفر کرد و از مشاورانش هشدارهایی مبنی بر احتمال اقدام علیه او و امکان تهدید در جریان سفرش، دریافت کرد.
این روزنامه انگلیسی در ادامه افزود: اطرافیان ملک سلمان نگرانی شدیدی درباره تهدید احتمالی علیه قدرت او ابراز کردند؛ به نحویکه یک تیم امنیتی جدیدی متشکل از 30 محافظ وفادار به شاه با نظارت وزارت کشور عربستان انتخاب شد تا ملک سلمان را به جای محافظان قدیمیاش در جریان سفر به مصر همراهی کند.
گاردین به نقل از یک منبعی تصریح کرد: این اقدام در چارچوب پاسخ فوری درباره برخی نگرانیهای اطرافیان ملک سلمان از محافظانی اتخاذ شد که به شاهزاده محمد بنسلمان وفادار هستند.
منبع مذکور افزود: مشاوران ملک سلمان همچنین شماری از عناصر امنیتی مصری را که مامور به محافظت از پادشاه در جریان حضورش در مصر بودند، رد کردند.
منبع مذکور خاطرنشان کرد: اختلاف میان پدر و پسرش زمانی علنی شد که شاهزاده محمد در مراسم استقبال از پدرش هنگام بازگشت از مصر در فرودگاه ریاض حاضر نشد.
طبق این گزارش، بنسلمان که طی سفر پدرش به مصر به عنوان «جانشین پادشاه» تعیین شد، در غیاب پادشاه دست به دو تغییر اصلی زد؛ «ریما» دختر «بندر بنسلطان» ( رئیس پیشین دستگاه اطلاعات) را به عنوان سفیر کشورش در آمریکا منصوب کرد و همچنین برادر خود «خالد بنسلمان» سفیر پیشین در آمریکا را به عنوان معاون وزیر دفاع انتخاب کرد.
با وجود برخی این عزل و نصبها، که هر از گاهی انجام میشود، ولی منبع مذکور اعلام کرد که این تغییرات، خشم پادشاه را برانگیخته است؛ بهویژهکه از نظر ملک سلمان، برای خالد انتصاب در سمتی مهم و پرمسئولیت، زودهنگام است.
گفته شد که شاه و همراهانش این انتصابات جدید را در تلویزیون دیدند و برخلاف عرف، احکام نه به نام ملک سلمان بلکه به نام «جانشین پادشاه» یعنی ولیعهد خوانده شد. یکی از کارشناسان در اینباره میگوید که لقب «جانشین پادشاه» تاکنون طی چندین دهه، به این شیوه استفاده نشده بود.
ملک سلمان تلاش کرد که برخی ضررهای وارده به عربستان سعودی در نتیجه رسوایی قتل جمال خاشقجی در کنسولگری این کشور در استانبو، را جبران کند. از اینرو، برخی از اطرافیانش به او پیشنهاد دادند که در تصمیمگیریها نقشی بزرگ داشته باشد تا ولیعهد از دستیابی به اختیارات بیشتر منع شود.
گفته میشود پادشاه سعودی و ولیعهدش همچنین درباره مسائل مهم سیاست خارجی، از جمله تعامل با اسرای جنگ در یمن و موضعگیری درباره تظاهرات در سودان و الجزائر، اختلاف دارند. ملک سلمان همچنین با رویکرد افراطی شاهزاده محمد در سرکوب اعتراضات مخالف است.
از سوی دیگر، «بروس ریدل» از مدیران اندیشکده اطلاعاتی «بروکینگز» و یکی از اعضای کهنهکار سازمان سیا درباره این اختلافات گفته است: «علایم پنهان اما مهمی از سوی قصر پادشاهی سعودی میرسد...امور به نحو مطلوب پیش نمیرود.» وی خاطرنشان کرد: «طبیعی است که ولیعهد از پادشاه در جریان بازگشت از سفر خارجی استقبال کند که این نشانه احترام و تداوم حکومت پادشاه است.»
محمد بنسلمان به دنبال کشته شدن خاشقجی، با انتقادهای بینالمللی مواجه شده است؛ در حالیکه ریاض هرگونه نقشآفرینی ولیعهد در این جنایت را رد میکند ولی تحقیقات سازمان سیا، این شاهزاده را مسئول قتل معرفی کرده است.