العالم - عربستان سعودی / تحلیل روز
سلمان در اواخر دسامبر سال گذشته در اقدمی نمایشی و با هدفی دوگانه عادل الجبیر را (در کنار جمعی دیگر از مسئولان حکومت) از کار برکنار کرد. درخصوص جبیر در حقیقت با این کار از آنچه بی‌کفایتی جبیر در دفاع از حکومت و البته پسرش در ماجرای قتل خاشقچی می‌دانست انتقام گرفت و در عین حال این شخصیت سیاستدان غیر بهرمند از "ژن ال سعود" را تحقیری جدی کرد. الجبیر جای خود را به "العساف" باپیشینه ای کاملا اقتصادی داد و در مرتبه ای مشورتی در خدمت پادشاهی سعودی مجبور به تمکین و اطاعت شد.
از همان ابتدای امر روشن بود که نه عساف مرد میدان سیاست خارجی است و نه حکومت خویشاوند سالار سعودی می‌تواند از الجبیر بی نیاز باشد. الجبیر هم در غرب تحصیل و زندگی کرده بود و هم علاقمندی او به غرب و هم علاقمندانش در غرب نمی‌توانست در شکل دهی و تقویت قدرت پس از سلمان نادیده گرفته شود اما هم تنبیه او لازم بود و هم فرار از ماجرای اتهام قتل خاشقچی توسط بن سلمان و بفرمان او نیازی جدی به یک"گوسفندقربانی"داشت واین گوسفند کسی جز الجبیر نبود.
الجبیر جز مدتی بسیار کوتاه در حاشیه نماند و بزودی توجه دوربین‌ها را در دیدارها، استقبال‌ها، گفتگوهای حساس، همراهی در سفرها و بلاخره حضور در مجامع بین المللی از سرگرفت و در عمل از سویی اوج نیاز بن سلمان را بخود برخ کشید، از دیگر سو نشان داد مهم ترین پرونده های سعودی از ایران و یمن گرفته تا سوریه و مساله فلسطین را همچنان عهده داراست.
جبیر در حالی در ۲۷ دسامبر از وزارت خارجه برکنار شد که در سیزدهم ژانویه یعنی ۱۶ روز بعد به استقبال پومپئو در فرودگاه ریاض رفت، یکماه بعد در ورشو به عنوان خبرسازترین‌های این نشست در کنار پومپئو و نتانیاهو مطرح شد و دیدارش با نتانیاهو و نشست سنت شکنانه اش با او در کنار وزرای خارجه بحرین و امارات شدیدا محل توجه و تامل قرار گرفت.
سخنرانی جبیر در سازمان ملل بنمایندگی از سعودی، همراهی بن سلمان در سفر به پاکستان، هند و چین و توجیه سیاست‌ها و اقدامات او در این سفرها، شرکت در کنفرانس سازمان همکاری‌های اسلامی، دیدار با وزیرخارجه انگلستان و لاورف و... در کنار تاکیدات مکرر او بر دشمنی با ایران و بسیج همراهان و همتایان پیشین اماراتی و بحرینی اش در این زمینه، تعقیب سیاستهای خصمانه علیه یمن، ترسیم خطوط چگونگی تلطیف روابط با سوریه، نحوه دورکردن ایران از سوریه و بلاخره چگونگی برخورد با مساله فلسطین و مساعدت به تحقق "صفقه ترامپ" و... هیچ شکی باقی نمی‌گذارد که همچنان پروندهای اساسی سیاست خارجی سعودی در دستان الجبیر است و العساف رها شده از «زندان ریتز» مترسکی بیش در این عرصه نیست.
آیا همه آنچه در این مدت کوتاه در خصوص الجبیر روی داده است می‌تواند باسابقه حضور او در غرب هم ارتباط داشته باشد؟ گمانه جاسوسی او برای غرب چندی است به شکلی جدی رسانه ای شده است. باید منتظر ماند و دید.
ابورضاصالح - العالم