العالم - ایران / سیاسی
سازمان مستقل رسیدگیکننده به استانداردهای رسانهای در انگلیس (آفکام) در گزارش خود تخلف تلویزیون «ایران اینترنشنال» از مقررات این سازمان را محرز ندانست اما نظرات مطرحشده در یکی از مصاحبهها را تائید کننده حملات تروریستی معرفی کرد.
حمید بدیعی نژاد سفیر جمهوری اسلامی ایران در لندن که قبلاً از شکایت سفارت کشورمان از این شبکه تلویزیونی خبر داده بود در توئیتی اعلام کرد که اگرچه آفکام این شبکه را محکوم نکرد اما 'شکایت سفارت ایران همین فایده را داشت که آن شبکه را مجبور به اصلاح رفتار غیرقانونی خود کرد'. وی در توییت خود این رأی را یک 'نتیجه محدود' معرفی کرد و آن را یک 'موفقیت نسبی' خواند.
بعیدی نژاد تأکید کرد که هدف نهایی مجبور کردن این شبکه به قانونمندی و 'از همه مهمتر شفافیت مالی' است.
در گزارش 13 صفحهای آفکام از شبکه «ایران اینترنشنال» آمده است: مجوز این شبکه در اختیار شرکت 'گلوبال مدیا سیرکولیشن' است اما در این گزارش اشارهای به منابع مالی آن و هویت گلوبال مدیا سیرکولیشن نشده است.
روزنامه گاردین پیشتر در مقالاتی از وابستگی ایران اینترنشنال به کمکهای مالی ولیعهد عربستان خبر داده بود. بر پایه آخرین گزارش این روزنامه، عربستان سعودی 250 میلیون دلار برای راهاندازی شبکه ایران اینترنشنال که هیچگونه درآمدی از طریق تبلیغات ندارد، هزینه کرده است.
سفارت کشورمان به دلیل پخش مصاحبه توهینآمیز ایران اینترنشنال با سخنگوی گروهک تروریستی الاحوازیه در روز 31 شهریور 1397 به آفکام شکایت کرده بود.
آفکام در رأی نهایی خود ضمن پذیرفتن اینکه مصاحبه انجامشده با فردی به نام «یعقوب حر تستری»، بهطور 'بالقوه توهینآمیز' بوده است، اما رفتار آن شبکه را در تناقض با مقررات آفکام ارزیابی نکرد. آفکام در رأی خود تصریح میکند که نظرات توهینآمیز میتوانند با تصمیم سردبیری و رعایت مفاهیم منتشر شوند.
آفکام استدلال تلویزیون ایران اینترنشنال را که مدعی شده سخنان تستری را در مفهوم مناسبی منتشر کرده و در طول مصاحبه و پس از آن نظرات وی را چه از طریق مجریان برنامه و چه از طریق سایر مصاحبهشوندهها بهاندازه کافی به چالش کشیده است، میپذیرد.
در این گزارش از سخنان مجری برنامه که خبر محکومیت بینالمللی و منطقهای این حملات را پوشش داده بهعنوان یکی از مثالهای انتشار مصاحبه در مفهوم مناسب یادشده است.
در برنامه زنده خبری روز 31 شهریور 1397، 22 سپتامبر 2018، تستری در مصاحبه با تلویزیون ایران اینترنشنال خود را سخنگوی گروهک تروریستی'جنبش الاحوازیه' معرفی کرد و گفت: این گروهک که دربرگیرنده تعدادی از گروه های تروریستی است، مسئولیت حملات را پذیرفته است. وی در ادامه با این ادعا که هدف حملهکنندگان نظامی بوده و مردم عادی هدف نبودهاند؛ سعی کرد اقدام آنان را توجیه کند.
در گزارش آفکام، هیچ جا از این حمله بهعنوان حمله تروریستی یاد نشده است. در سرتاسر متن همه مشتقات 'ترور' بهعنوان نقلقول از دیگران و در داخل گیومه آمده است. این در حالی است که حتی خود شبکه ایران اینترنشنال بر اساس گزارش آفکام اظهار میدارد که در گزارشهای خود این حمله را یک حمله تروریستی معرفی کرده است چراکه: 'بر اساس تصمیم سردبیری' آن را حملهای میداند که نهفقط نظامیان بلکه افراد عادی را نیز قربانی کرده است.
دفاعیه شبکه تلویزیونی و متن گزارش آفکام هر دو اظهار میدارند که این گروه و نه هیچ گروهک تروریستی دیگر در فهرست سازمانهای تروریستی انگلیس و نه هیچ کشور غربی دیگری وجود ندارند. آنها درواقع استدلال میکنند که این گروهک یک گروه شناختهشده تروریستی توسط غرب نیست.
گزارش آفکام میپذیرد که اظهارات تستری بهطور واضح تائید کننده حملات اهواز محسوب میشود که موجب کشته شدن تعدادی از مردم شده است. این گزارش بااینحال درنتیجه گیری و با استناد بهحق آزادی بیان مندرج در قانون حقوق بشر اتحادیه اروپا اذعان میکند که قانون نمیتواند بهصرف داشتن عقاید توهینآمیز مانع حضور افراد در رسانهها شود.
بدین ترتیب درمجموع و با توجه به دو فاکتور اصلی یعنی قرار داشتن خبر در مفهوم مناسب و از سوی دیگر به چالش کشیده شدن دیدگاه او توسط مجریان و سایر مهمانان، به این نتیجه میرسد که این شبکه از مقررات آفکام در زمینهٔ انتشار محتوای توهینآمیز تخطی نکرده است.
بااینحال به نظر میرسد تأکید بر 'توهینآمیز' بودن مطلب، راهی باشد برای به حاشیه راندن موضوع اصلی یعنی ترویج و توجیه تروریسم. درواقع باید به این موضوع توجه داشت که مصاحبه مذبور نهفقط از باب توهینآمیز بودن، بلکه به دلیل ترویج و ستایش از تروریسم میتواند بر اساس «قانون (ضد) تروریسم» مصوب سال 2006 انگلیس (Terrorism Act 2006) جرم تلقی شود.